جمعۀ گذشته این شانس را پیدا کردم که در تدکس تهران 2019 شرکت کنم. حضور در این رویداد که با شعار و عنوان «خوش بینی مسئولانه» برگزار شد، بی اغراق یکی از پربارترین جمعه های زندگی ام را ساخت. باید اعتراف کنم شب قبلش زمانی که کاملاً تصادفی بلیط به دستم رسید اصلاً فکر نمی کردم که از طرفداران تدکس تهران بشوم و برای شرکت در دورۀ بعدی آن لحظه شماری کنم.
اغراق می کنم؟!؟ باور کنید نه!!! تدکس 2019 تهران جذابیت های متنوعی داشت که هر سلیقه ای را راضی می کرد. اول از همه این که ایده های نوین و نابی در آن مطرح گردید که هر کدام مربوط به حوزه های موضوعی مختلفی بودند؛ یعنی شما اهل هر حوزه ای از دانش روز بودید دست کم شیفتۀ یکی از سخنرانی ها می شدید. تدکس تنها میزبان صاحبین ایده ها نبود و در کنار محتوای عمیق سخنرانی ها، قطعات موسیقی زیبا و نویی در بخش های مختلف این رویداد نواخته و اجرا شدند که به نوبۀ خود تجربۀ بی بدیلی بود. برگزارکنندگان این رویداد تنها به محتوای آن توجه نکرده بودند و از زمان های استراحت هم غافل نبودند. سام کافه و کاله در وقفه های بین بخش های مختلف برنامه از شرکت کنندگان پذیرایی فاخری کردند. و در نهایت از کاغذهای بازیافتی به عنوان کارت ورود شرکت کنندگان استفاده شده بود، کاغذهایی که هم بازیافتی بودند و هم حاوی بذر ریحان. فکرش را بکنید! به جای این که کارت حضور در تدکس را به سطل زباله بیندازید آن را در گلدان یا باغچه می کارید و تمام!
تمام مدتی که در تدکس 2019 تهران حاضر بودم فکر می کردم حتماً از خبرگزاری ها نمایندگانی برای پوشش خبری حاضر هستند و روز بعد با حجم وسیعی از گزارش های این رویداد روبرو خواهم شد. منتظر بودم تا تحلیل ها و نظرات مختلف پیرامون این رویداد را بخوانم و با برداشت خودم مقایسه کنم. اما شگفت زده شدم وقتی روز بعد حتی یک گزارش از این رویداد را در خروجی سایت های مختلف ندیدم. تنها انعکاس این رویداد در فضای مجازی عکس هایی بود که کاربران حاضر در رویداد با هشتگ های آن در شبکه های اجتماعی منتشر کرده بودند. این عکس ها هم طبق روال معمول شبکه های اجتماعی غالباً به محتوای رویداد اشاره ای جدّی نداشتند. به همین خاطر بنا را بر این گذاشتم که قبل از انتشار این سخنرانی ها در وبسایت تد، گزارشی بسیار مختصر، اما تر و تازه و داغ و تنوری از بخش هایی از این رویداد که برای من بیشتر جذابیت داشت بنویسم و به صورت سریالی با شما به اشتراک بگذارم. در واقع دوست دارم سهمی داشته باشم در انتشار این ایده ها، ایده هایی که از نظر من ارزش انتشار را دارند.
اما برسیم به اصل بحث و محتوای سخنرانی اول: چگونه علم بدون مرز به نفع همۀ ماست؟
نخستین سخنران دکتر نیما رضایی بود، پزشک ایرانی که از سال ۲۰۱۴ در میان ۱% دانشمندان برتر جهان (Top 1% Scientists) قرار دارد. در این سخنرانی به این موضوع پرداخته شد که مرزبندی بین علوم چگونه موجب شده است تا از حل مسائل دنیای مدرن باز بمانیم؟ به بیان دیگر، این دانشمند زبده عقیده داشت اگرچه تخصص گرایی باعث شده است در حوزه های مختلف به شناخت عمیق و دقیقی از جهان دست یابیم، اما از سوی دیگر موجب گردیده تا از حل مسائل جهانی عاجز بمانیم. دکتر رضایی که متخصص ایمونولوژی است و معاونت امور بین المللی دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران را عهده دار است اینگونه نتیجه گیری کرد که مرزبندی بین علوم و تخصص گرایی به انسان امروز در رفع معضلات و مشکلات کمکی نخواهد کرد چرا که مسائل کنونی جهان ماهیتی چند وجهی و میان رشته ای دارند و حل آن ها از عهدۀ دانشمندان یک حوزۀ دانشی خارج است. به بیان دیگر متخصصین رشته های مختلف به تنهایی و بدون همکاری دانشمندان دیگر رشته ها نخواهند توانست مشکلات را از میان بردارند. از نظر او، راهکار برون رفت از این بن بست همکاری متخصصان رشته های مختلف است. دکتر رضایی نمایندگی و ریاست بنیاد USERN را هم بر عهده دارد که برای تحقق همین هدف ایجاد شده است. USERN به دانشمندان و نخبگان رشته های گوناگون برای شبکه سازی و تعامل و همکاری کمک می کند. جالب است بدانید برخی از اعضای این سازمان، برندگان جایزۀ نوبل هستند و با همکاری هم برای حل مشکلات جهانی گام بر می دارند.
دفتر سخنرانی اول به پایان رسید، اما حکایت تدکس 2019 همچنان باقی است. در نوشتار بعدی به موضوع جذاب شبکه های اجتماعی و ارتباط آن با فاشیسم مدرن خواهم پرداخت؛ موضوعی که محتوای سخنرانی شهلا صفایی بود.
