ابوالفضل مختاری
ابوالفضل مختاری
خواندن ۶ دقیقه·۴ سال پیش

یک رازِ تقویت اثربخش مهارت شنیداری زبان

احتمالا هنگام شنیدن به زبان انگلیسی یا تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی برای شما پیش آمده است  که در بسیاری از مواقع یکی یا همه‌ی اتفاقات زیر برایتان افتاده است:

  • معنی کلماتی که در فیلم یا هر چیزی را که به زبان انگلیسی می‌شنوید را نمیدانید
  • آنچیزی را که می‌شنوید سریعا فراموش میکنید مثلا زمانی که یک فایل سه دقیقه ای گوش میدید به دقیقه دوم میرسید و فراموش میکنید که چه چیزی شنیدید!
  • تعدادی لغت را که در اخبار، رادیو یا هر منع شنیداری مورد علاقه‌اتون می‌شنوید و بعد که متن آن را میبینید  متوجه می‌شوید که معنی آن را میدانستید اما انگار لغت را نشنیده اید
  • وقتی گوش می‌دهید متوجه نمیشوید یا فقط چند لغت را متوجه میشوید، اما وقتی که با متن یا لیریک مربوطه روبرو میشوید، میبینید معنی کلمات را میدانستید
  • وقتی که معنی کلمات را کامل را میدانید  اما در کل متوجه دریافت پیام اصلی برای شما مشکل است
  • قسمت بعدی رو به دلیل فکر کردن به قسمت قبلی معمولا از دست دادید!
  • یک تصویر کلی از چیزی که شنیدید ندارید..
  • کلمات جدیدی را که می‌شنوید معمولا باعث میشود معنی جملات یا مفهوم جملات قبلی یادتون رفته است
  • و ….

این مواردی بود که در اکثر کلاس‌هایم چه برای علاقه مندان به یادگیری اصولی زبان انگلیسی و چه برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی چه در خوابگاه و چه تدریس در دانشگاه و … شنیده‌ام. اگر شما هم یکی از این مشکلات را دارید حتما تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا یک بار برای همیشه تکلیف خودمان را با تقویت مهارت شنیداری روشن کنیم!  در این مقاله قصد دارم در مورد یک راز تقویت  اثربخش مهارت شنیداری زبان انگلیسی برایتان بنویسم.

مهارت شنیداری چه چیزی است؟

شنیدن تنها، راهکار نیست
شنیدن تنها، راهکار نیست

متاسفانه باور نادرست رایج و غیرسازنده‌ای در بین افراد علاقه مند به یادگیری مهارت زبان انگلیسی و یا مدرسان زبان انگلیسی وجود دارد که باعث می‌شود زمان، انرژی و پول زیادی را برای تقویت مهارت‌های زبان انگلیسی از جمله مهارت‌های شنیداری زبان انگلیسی بیهوده هدر برود. در یکی از ورکشاپ‌هایم جهت تدریس به اساتید همیشه یه یک نکته‌ای اشاره میکنم که البته پیش از آن خودم نتیجه‌اش را دیده بودم، یعنی تقویت مهارت شنیداری خود یک پشت‌پرده دارد و باید یاد گرفت یعنی یادگیریِ چگونه تقویت کردنِ مهارت شنیداری یک مهارت است! و همیشه مثالی را بیان می‌کردم که استاد دانشگاهم زمانی بهم آموخت و آن هم یادگیری چگونه یادگیری بود و باور دارم که هر کسی پشت‌پرده یادگیری هر چیزی را بیاموزد یک قدم جلوتر از دیگران خواهد بود.

برای اینکه یک بار برای همیشه به این دید برسید که تقویت مهارت شنیداری فقط بیست ساعت زمان می‌خواهد مانند پیانو نواختن که شما اول قوانین ان را یاد میگیرید و بعد قوانین را فراموش میکنید و تا اخر عمر با دل می‌نوازید. اجازه بدید قبل از اینکه در مورد یک رازِ تقویت اثربخش مهارت شنیداری برایتان بنویسم، ببینیم منظورمان از مهارت شنیداری دقیقا  چه چیزی نیست.

منظور ما از مهارت شنیداری هیچگاه دو مورد زیر نیست و نخواهد بود!

  1. صرفِ گوش دادن منفعلانه
  2. گوش دادن و فهمیدن همه‌ی آنچیزی را که گوش داده‌اید!

در بسیاری از کلاس‌هایم دانشجویان همیشه از این مورد که مهارت شنیداری قوی دارند سخن میگفتند اما متاسفانه اگر قرار بود به آن‌ها در مورد تقویت مهارت شنیداریشان از یک تا ده نمره بدهم شاید 9 میدادم اما مشکل زمانی آغاز می‌شود که در قسمت مهارت گفتاری نمره 1 میگرفتند! این به این معناست که آنها فقط می‌شنیدند ولی گوش نمی‌دادند! یعنی در واقع مشغول تقویت مهارت hearing بودند تا listening! به نظر می‌رسد علاقه‌مندان به یادگیری مهارتهای زبانی(در اینجا مهارت شنیداری) برای دیدن پشت‌پرده نسبت به  تفاوت hearing و listening  آگاه باشند.

تفاوت hearing vs listening

واژه hearing یک عمل فیزیکی کاملا منفعلانه است که بدون هیچ تلاش آگاهانه‌ای انجام میشود و طبق تعریف دیکشنری آکسفورد و مریام وبستر یعنی توانایی شنیدن و درک آوا و صدا‌ها است یعنی در این مرحله صداهاحامل معنی نیستند مانند زمانی که شما در منزل هستید و کولر روشن و فقط صدای کولر به گوشتان می‌خورد

در مقابل، listening  یک فعالیت ذهنی کاملا فعالانه است که باتلاشِ آگاهانه انجام می‌شود. یعنی کلمات را میشنوید و این کلمات حامل معنی و مفهوم هستند، به این معنی که بعد از گوش دادن شما توانائی تفسیر کردن خواهید داشت. البته باید به این نکته توجه کرد مسیر یادگیری مهارت شنیداری از hearing هم در ابتدا خواهد گذشت اما مسئله اصلی اینجاست که بسیاری از علاقه مندان و دانشجویان از تفاوت این دو مفهوم کم اطلاع هستند و همیشه گله دارند یا وجود تلاش های زیاد، مهارت شنیداری ضعیفی دارند.

منظور ما از مهارت شنیداری دقیقا  چه چیزی است؟
بعد از 12 سال سابقه تدریس و یادگیری مداوم و تحقیقات علمی باور دارم مهارت شنیداری زبان انگلیسی یک سیستم دو مرحله‌ای فعالانه است و شامل اول گوش دادن و بعد صحبت کردن به زبان انگلیسی است! به این معنی که وقتی میگویم مهارت شنیداری زبان انگلیسی، دقیقا منظورمان  حالت فعالی است که درون شکمش کودکی وجود دارد و باید به دنیا بیاید و آن کودک، مهارت گفتاری شما است! طبیعی است که اگر به دنیا نیاید احتمال اینکه از بین برود بسیار بالاست.

مهارت شنیداری در شکمش یک کودک دارد و وظیفه ما بدنیا آوردن آن کودک است و اسم این کودک نادیده گرفته شده ، مهارت گفتاری است.

تا اینجا متوجه شدیم بسیاری از افراد به جای تقویت مهارت شنیداری یا  listening skill مشغول تقویت مهارت hearing خود هستند یعنی به نوعی تصویر زیر…. شما میتونید تلفظ کنید؟ یعنی فقط به چشم شما وارد می‌شود اما خروجی ندارید! تقویت مهارت شنیداری بدون دیدن پشت پرده مانند به اندازه تلفظ نکردن این حرف است!

چگونه مهارت شنیداری رو اثربخش تقویت کنیم؟

برای اینکه واقعا بتوانید مهارت شنیداری خودتان را تقویت کنید. با تکنیک‌های زیر تمرین را شروع کنید. به دلیل اینکه این تکنیک‌ها اول به خودم و بعد به افراد بسیاری کمک کرده است که مشکل تقویت مهارت شنیداری آنها بهبود پیدا کند، ایمان قلبی دارم که راه‌حل های زیر برای شما نیز راهگشا خواهد بود و  واقعا به صورت اثربخش بهبود پیدا کنید.

دستورالعمل:

  1. پایان پراکنده گوش دادن: لطفا به جای گوش دادن به منابع زیاد فقط و فقط و فقط یک فایل را انتخاب کنید. فرض میکنیم یک فایل mp3 به نام فایل A را انتخاب کردید و مدت زمان آن 7 دقیقه است. ضمنا متن صوت یا فایل را داشته باشید ولی به آن نگاه نکنید.
  2. این فایل (مثلا فایل A) باید مورد علاقه‌اتون بوده و برایتان جذاب باشد و همانطور که گفتم برای شروع از زمان های کمتر شروع کنید.
  3. اجرا تکنیک 1 در 15: یعنی فایل A را پانزده بار گوش بدهید در ابتدا یک ایده اصلی و کلی آن را متوجه می‌شوید و در بار 14 از این تصویر کلی به تصویر کوچکتر می‌رسید.
  4. مرحله دیکته: فرض کنید کسی به شما به زبان انگلیسی در حال دیکته گفتن است و در این مرحله شما باید دیکته بنویسید روی یک برگه یعنی تک تک کلماتی را که می‌شنوید را باید بنویسید! باید!. در این مرحله هنگام دیکته نوشتن، هر کلمه ای را که متوجه نشدید جای آن را خالی بگذارید
  5. در مرحله چهارم متن خودتان را با متن اصلی چک کنید و لغات جدید را توسط دیکشنری پیدا کنید و جاهای خالی را پر کنید. ترجیحا دیکشنری جیبی انگلیسی به انگلیسی
  6. دوباره کامل  گوش می‌دهید و همزمان با متن که خودتان نوشتید و تطبیق داده اید قسمت هایی را که نتوانسته بودید اینبار همزمان با فایل A تکرار میکنید.
  7. در مرحله آخر قسمت هایی که جای خالی انداخته بودید را بدون نگاه کردن به متن میگویید و صدای خود را ضبط میکنید و اگر حس میکنید برایتان سخت است که صدای خود را با تلفن همراهتان ضبط کنید میتوانید آنها را جلوی آینه برای خود تکرار کنید.
حرف آخر:
وقتی پشت پرده را یاد گرفتید اگر تمرین آگاهانه نکنید دیگر کسی نمیتواند برای بهبود مهارت شنیداری شما کاری انجام دهد.
بر این باورم خواستن توانستن است، اما هر کسی هم نمیتواند که بخواهد! فقط بیست ساعت این تکنیک را بخواهید و انجام دهید.
سپاسگزارم از مطالعه‌ی این مقاله، حتما بعد از انجام تمرین هایتان نظراتتون رو برای ما بنویسید که از تجربه شما نیز یاد بگیریم.

این مقاله از سایت تدریس موثر برداشته شده است.

منبع مقاله: سایت تدریس موثر

مهارت شنیداری زبانزبان انگلیسییادگیری اثربخشیادگیری اصولیتدریس موثر
اصولی و علمی، مهارت‌های زبان انگلیسی را حرفه‌ای بیاموزیم
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید