یکی از بخش‌های حیاتی سازه، سقف است که نقش بسیار مهمی در افزایش ایمنی آن، به ویژه در مواجهه با زلزله، دارد. به همین دلیل، مهندسان همواره سعی در بهبود و بهینه‌سازی سیستم‌های سقفی دارند. یوبوت، به‌عنوان یک نمونه از سیستم‌های مدرن سقف، به دلیل اجرای سریع و آسان، وزن کم و افزایش ایمنی در ساختمان‌سازی، به عنوان یک گزینه مطرح و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
سقف یوبوت (U-Boot) با استفاده از قالب‌های یوبوت در حفره‌های دال مجوف ساخته می‌شود. دال مجوف یک سیستم مدرن برای اجرای سقف و کف بتنی است که در ساختار میانی خود، حفره‌هایی دارد. این حفره‌ها در پروژه‌های مختلف با استفاده از یوبوت به کاربردهای متنوعی می‌پردازند.
سقف یوبوت با وزن کم و استحکام بالا طراحی شده است و به عنوان یک روش نوین برای افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اجرای این نوع سقف، از قالب‌های مکعبی شکل یوبوت استفاده می‌شود که دارای ظاهر مسطح با قسمت داخلی تهی می‌باشند.
اجرای سقف یوبوت برای اولین بار در اوایل دهه 80 شمسی توسط یک شرکت ایتالیایی آغاز شد. در اواخر همان دهه، همکاری‌های شرکت‌های ایرانی با تولیدکننده ایتالیایی آغاز شد و مجوز اجرای چهار دسته از قالب‌های یوبوت در کشور صادر گردید. این چهار نوع شامل: قالب یوبوت تک، دوبل، اصلاح شده، و پلی استایرن می‌باشند.
این نوع قالب دارای ابعاد 52*52 با ارتفاع 28 سانتی‌متر است و اولین یوبوت‌هایی هستند که در ساختمان‌سازی به کار رفتند. این قالب‌ها یک تکه هستند و در چهار طرف آن‌ها بندهایی وجود دارد که برای تعیین فاصله بین قالب‌ها و همچنین کاهش حرکت در زمان ریخته شدن بتن به کار می‌روند. ارتفاع پایه‌های قالب یوبوت تک، قابل افزایش است و متناسب با ضخامت بتن مورد نیاز تا 17 سانتی‌متر قابل تنظیم می‌باشد.
این قالب که به نام یوبوت ساندویچی هم شناخته می‌شود، نمایانگر نسل دوم از قالب‌های این محصول است. ابعاد طول و عرض آن مشابه با یوبوت‌های تک هستند، اما برخلاف آن‌ها، این قالب دوتکه است و ارتفاعی بین 20 تا 56 سانتی‌متر دارد. به عبارت دیگر، قالب یوبوت دوبل از دو قالب تک ساخته می‌شود.
گاهی به دلیل ابعاد قالب‌های تک و دوبل، در زمان ریخته شدن بتن، قسمت‌هایی از آن پر نمی‌شوند و بخش‌هایی خالی باقی می‌ماند. برای حل این مشکل، قالب یوبوت اصلاح شده با ابعاد 30*30 تولید می‌شود. یوبوت اصلاح شده معمولاً از پلی پروپیلن ساخته می‌شود که به کاهش هزینه محصول نهایی کمک می‌کند.
محصولات پلی استایرن به عنوان یک راهکار با هدف کاهش وزن، در بخش‌های مختلف سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند. قالب یوبوت پلی استایرن نیز برای این هدف تولید می‌شود. با توجه به مزایای فراوان این محصولات، استفاده از قالب‌های پلی استایرن در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.
سقف یوبوت بر روی دهانه‌های 12 تا 20 متری اجرا می‌شود و دارای یک روند اجرایی ساده است که در هفت مرحله صورت می‌گیرد. این مراحل عبارتند از قالب‌بندی، آرماتوربندی، چیدن قالب‌های یوبوت، آرماتوربندی روی قالب‌ها، بتن‌ریزی اولیه، بتن‌ریزی نهایی و بازکردن قالب‌ها.
در مرحله اول، قالب‌بندی و شمع‌بندی فضای زیر سقف انجام می‌شود. در گام دوم، یک شبکه از میلگردها در کف دال قرار می‌گیرد تا مقاومت فشاری سقف افزایش یابد. پس از آرماتوربندی، قالب‌های یوبوت بر اساس فاصله تنظیم شده روی میلگردها قرار می‌گیرند و با استفاده از ابزاری به نام فاصله‌دهنده یا Spacer در جای خود محکم می‌شوند.
در گام چهارم، یک شبکه دیگر از میلگردها بر روی قالب‌های یوبوت استفاده می‌شود تا مقاومت سازه در برابر بارهای کششی افزایش یابد. سپس، بتن‌ریزی در دو مرحله اولیه و نهایی انجام می‌شود. ارتفاع لایه اول بتن باید به گونه‌ای باشد که پایه قالب‌های یوبوت پوشانده شود. در پایان، شمع‌بندی و قالب‌های اجرا شده در مرحله اول باز می‌شوند تا فرایند اجرای سقف یوبوت تکمیل گردد.
سقف دال یوبوت از لحاظ نحوه اجرا با یوبوت ساده متفاوت است. این سقف از دو لایه بتنی مسلح ساخته می‌شود، به همین دلیل سنگین‌تر است. همچنین، از نظر عایق صوتی و حرارتی، سقف دال یوبوت بهتر عمل می‌کند.
یکی از کاربردهای اساسی یوبوت، کاهش وزن سقف است. این نوع سازه به دلیل ساختار خود، وزن کمی دارد و در عین حال، مقاومت سقف را در برابر زلزله افزایش می‌دهد. هرچه سقف سبک‌تر باشد، به تعداد ستون‌های کمتری نیاز است که موجب استفاده بهینه از فضا می‌شود. عایق صوتی و مقاومت در برابر حریق بودن، از دیگر مزیت‌های اجرای سقف یوبوت به شمار می‌رود.
سیستم‌های یوبوت و وافل، دو روش اجرای سقف مختلف هستند که در بناهای مختلف قابل استفاده می‌باشند. از نظر قدمت، سقف وافل قدیمی‌تر است، اما قالب‌های یوبوت از روش‌های نوین به شمار می‌روند. از نظر اجرایی، سقف وافل با سرعت بیشتری آماده می‌شود و برای ساخت آن، از مقادیر کمتری از بتن، میلگرد و مصالح استفاده می‌شود. به همین دلیل، این نوع سقف وزن کمتری نسبت به قالب‌های یوبوت دارد و بار مرده کمتری به سازه اعمال می‌کند. در مجموع، می‌توان گفت اجرای سقف وافل نسبت به سیستم یوبوت مزیت‌های بیشتری دارد و هزینه کمتری به سازندگان تحمیل می‌کند.
از دید قدمت، سقف‌های کوبیاکس و یوبوت تفاوت چندانی ندارند، اما از نظر فنی، سقف یوبوت عملکرد بهتری دارد. سرعت اجرای این سیستم نسبت به نوع کوبیاکس بالاتر است و مصالح کمتری مصرف می‌شود. به همین دلیل، بار مرده‌ای که سقف یوبوت به سازه تحمیل می‌کند، کاهش می‌یابد. نکته بعد، مقاومت ساختمان در برابر زلزله است که در این مورد سقف کوبیاکس عملکرد ضعیف‌تری دارد. در نهایت با وجود مزیت‌های بیشتر سقف یوبوت، هزینه اجرای آن کمتر است.
قبل از خرید و فروش یوبوت، حتماً باید اطلاعات مفید و جامع زیر را در مورد آن داشته باشید تا محصول با کیفیت تحویل بگیرید.
سقف یوبوت یکی از سیستم‌های مدرن و نوآور در عرصه ساختمان‌سازی است که به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاه مهمی در صنعت ساخت و ساز دارد. این سیستم با ابعاد متنوع و قابل تنظیم، کاهش وزن سازه، افزایش سرعت اجرا، و مقاومت به زلزله از ویژگی‌های بارز خود است. از نظر عملکرد، سقف یوبوت نسبت به سیستم‌های سنتی مانند سقف کوبیاکس، با سرعت بالا و مصرف متداول مصالح کمتر، مزایایی برجسته دارد.
پیشنهاد می‌شود قبل از خرید و استفاده از این سیستم، از برندهای معتبر و اطمینان‌بخش بهره‌مند شوید و ابعاد، کیفیت مواد استفاده شده، و قیمت محصول را به دقت بررسی کنید. همچنین، توجه به نکات فنی و استانداردهای مرتبط با نیازهای پروژه موردنظر، از اهمیت ویژه برخوردار است. با این راهنما، می‌توانید از امکانات و مزایای سقف یوبوت به بهترین شکل بهره‌مند شوید و سازه‌های مقاوم و با کیفیت را ایجاد نمایید.
