این سیستم برای این طراحی شده است تا در صورت وقوع حریق، به سرعت اعلام واقعه و همچنین اقدام به اطفای حریق نماید.
این سیستم به منظور حفاظت افراد، ممتلکات، و همچنین جلوگیری از گسترش حریق در ساختمان‌ها و اماکن مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجزای اصلی این سیستم شامل سنسورها یا دتکتورهای حریق، پنل اعلام و کنترل، زنگ اعلام، و تجهیزات اطفا حریق می‌شوند.
دتکتورهای حریق به منظور تشخیص دود، حرارت یا گازهای خطرناک به کار می‌روند و در صورت شناسایی هر گونه نشانه‌ای از حریق، اطلاعات به پنل کنترل ارسال می‌شود.
پنل کنترل سیستم، اطلاعات دریافتی را تجزیه و تحلیل کرده و در صورت تأیید حریق، به شکل فوری اقدام به اعلام حریق و همچنین فعال‌سازی تجهیزات اطفا حریق می‌نماید.
تجهیزات اطفا حریق شامل انواع اتوماتیک و دستی اندازه‌گیری انواع آب‌پاش، انواع انواع افرانک، و گازهای خنک‌کننده می‌شوند.
این تجهیزات باعث کاهش دما و اطفای حریق می‌گردند. در کل، سیستم اعلام و اطفا حریق به عنوان یک عامل حیاتی در ایمنی و امنیت ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد تا در صورت بروز حادثه حریق، تدابیر لازم جهت حفاظت از افراد و ممتلکات فوراً اتخاذ شود.
اعلان حریق و اصفای حریق دو وسیله مهم در حفاظت از افراد و اموال در مواجهه با حوادث حریق هستند. اعلان حریق یک سیستم هشداردهی است که در صورت اندازه‌گیری یا شناسایی حریق، اطلاعات تاکیدی را به افراد حاضر در محل اطلاع می‌دهد. این اعلان می‌تواند از طریق زنگ خطر، دستگاه‌های صوتی، نمایشگرها یا سایر وسایل هشداردهنده انجام شود. هدف اعلان حریق اطلاع‌رسانی سریع به افراد است تا آنها بتوانند به سرعت اقدامات ایمنی را آغاز کنند و از محل حادثه خروج یابند.
اصفای حریق به معنای اطفاء یا کنترل حریق است. این فرایند شامل استفاده از وسایل اطفاء حریق مانند آتش‌نشانی، انواع اطفاء حریق، و سیستم‌های اطفاء خودکار است.
اهمیت اصفای حریق در جلوگیری از گسترش حریق و حفاظت از افراد و ممتلکات است. همچنین، اصفای حریق به عنوان یک قسمت اساسی از طراحی و نظام ایمنی ساختمان‌ها و محیط‌های کاری در نظر گرفته می‌شود تا در صورت وقوع حادثه، تدابیر لازم برای مدیریت و کنترل حریق به بهترین نحو اجرا شود و خسارات به حداقل رسیده و افراد به ایمنی خارج شوند.
سیستم اطفاء حریق دستی یک قسمت مهم از تجهیزات ایمنی در محیط‌های مختلف است که به افراد این امکان را می‌دهد که در صورت وقوع حریق، به صورت دستی و فوری اقدام به اطفاء آتش نمایند. این سیستم‌ها عمدتاً شامل انواع دستگاه‌ها و تجهیزات اطفاء حریق می‌شوند که قابلیت حمل و استفاده توسط افراد را دارند.
از جمله دستگاه‌های اطفاء حریق دستی معمول می‌توان به آتش‌نشانی‌ها، آتش‌نشانی‌های پودری، انواع آتش‌نشانی‌های تفلونی، و آتش‌نشانی‌های کوچک با فوم اشاره کرد. این دستگاه‌ها معمولاً در نقاط استراتژیک مانند ایستگاه‌های آتش‌نشانی، ایستگاه‌های قطار و ایستگاه‌های مترو، اماکن عمومی، ساختمان‌های اداری و تجاری، و حتی خودروها قرار می‌گیرند.
استفاده از سیستم اطفاء حریق دستی به افراد این امکان را می‌دهد که در مواجهه با حریق به سرعت واکنش نشان دهند و از گسترش آتش جلوگیری کنند. همچنین، آموزش به درستی استفاده از این دستگاه‌ها و نیز آگاهی از نحوه اعلام حریق به سایر افراد از جمله اقدامات مهم در این زمینه می‌باشد.
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک یک نظام ایمنی است که به صورت خودکار به شناسایی حریق پرداخته و به طور اتوماتیک اقدام به اطفاء حریق و کنترل آتش می‌کند. این سیستم‌ها طراحی شده‌اند تا با تشخیص نشانه‌های حریق، به سرعت و بدون نیاز به مداخله انسانی، تدابیر لازم را اجرا کنند. برخی از اجزای اصلی سیستم اطفاء حریق اتوماتیک عبارتند از:
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک به دلیل عملکرد سریع و بدون نیاز به واسطه انسانی در شناسایی و کنترل حریق، در محیط‌های مختلف از جمله ساختمان‌های اداری، صنعتی، تجاری و مسکونی استفاده می‌شود.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک مه آب (Water Mist) یک فناوری پیشرفته است که از آب به عنوان عامل اطفاء حریق استفاده می‌کند. این سیستم به وسیله‌ی ایجاد یک مه نازک از آب در هوا، حریق را کنترل و خاموش می‌کند. این مه آب از قطره‌های بسیار ریز تشکیل شده است که در نتیجه افتراق سطح زیادی را پوشش می‌دهند و انرژی حرارتی موجود در آتش را به سرعت جذب کرده و آن را خنک می‌کنند.
مزایای سیستم اطفای حریق مه آب شامل موارد زیر می‌شود:
سیستم اطفای حریق مه آب به عنوان یک راه حل پیشرفته و کارآمد به منظور کنترل حریق در محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل ویژگی‌های خاص خود مورد توجه قرار گرفته است.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی هالون (Halon) یک فناوری مدرن و موثر در زمینه مدیریت حریق است. هالون، یک گاز خاص و گیرنده اکسیژن است که در صورت شناسایی حریق، به صورت اتوماتیک به محل مورد نظر تزریق می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز هالون، این است که این گاز قدرت اطفا حریق را دارد و در عین حال به اندازه کافی خنثی‌سازی اکسیژن را انجام می‌دهد تا اجتناب از افزایش حرارت و تغییرات شیمیایی ناخواسته در محل حریق شود.
به علاوه، هالون به دلیل عدم ایجاد آسیب به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، به‌خصوص در محیط‌های حساس به این نوع تجهیزات، مورد توجه قرار گرفته است. از جمله کاربردهای اصلی این سیستم می‌توان به اتاق‌های سرور، مراکز داده، مخازن حساس و فضاهای فناوری اطلاعات اشاره کرد. به طور کلی، سیستم اطفا حریق اتوماتیک گازی هالون به عنوان یک راهکار قوی و کارآمد در حفاظت از اموال و افراد در مواجهه با حوادث حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک با استفاده از اسپرینکلرها یکی از مؤثرترین و پرکاربردترین روش‌های حفاظت در برابر حریق در ساختمان‌ها می‌باشد. این سیستم به صورت هوشمند و اتوماتیک عمل می‌کند و در صورت شناسایی حریق، اسپرینکلرها به طور خودکار فعال شده و آب را به صورت پراکنده از بالا به پایین به فضای تحت حریق تزریق می‌کنند. هر اسپرینکلر به صورت مستقل عمل کرده و تنها در صورت نیاز به فعال شدن می‌پردازد، این ویژگی به عنوان یک اصل اساسی این سیستم طراحی شده است تا موجب جلوگیری از انتشار غیرضروری آب و کاهش آسیب به ساختمان گردد.
اسپرینکلرها به صورت معمول در سقف یا دیوارهای ساختمان نصب می‌شوند و با توجه به نوع و مقدار حرارت تولید شده توسط حریق، اقدام به انتشار آب می‌نمایند. این سیستم به دلیل سرعت عمل فوری، کارایی بالا، و کاهش خسارات ناشی از حریق، به عنوان یک روش حفاظتی اساسی در ساختمان‌های مختلف از جمله اداری، تجاری، صنعتی و مسکونی به کار گرفته می‌شود. استفاده از این سیستم به عنوان یک راهکار ایمنی و حفاظتی، توانایی کاهش اثرات حریق و حفاظت از افراد و اموال را بهبود می‌بخشد.
سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک با استفاده از پودر یا آیروسل جزء فناوری‌های پیشرفته حفاظت در برابر آتش‌سوزی محسوب می‌شوند. این سیستم‌ها به منظور شناسایی و مهار سریع حریق در محیط‌های مختلف نصب می‌شوند. سیستم اطفا حریق پودری با استفاده از مواد مانند پودر آبدهی، سولفات پتاسیم، گرافیت و دیگر مواد شیمیایی فعال، حریق را به صورت فوری مهار می‌کند. پودرهای مورد استفاده در این سیستم‌ها از اثرات خنک‌کنندگی و خنثی‌کنندگی بر آتش استفاده می‌کنند.
در مقابل، سیستم اطفا حریق آیروسل از مخلوط‌های گاز و مایعات آتش‌خاموش‌کننده استفاده می‌کند که به صورت مایع درون یک واحد فشارداده شده قرار دارند و به صورت آئروسل به محل حریق انتقال می‌یابند. این مایعات معمولاً شامل ترکیباتی مانند هالوکربن‌ها و فلوروکربن‌ها هستند که در تماس با آتش تبدیل به گازهای خاموش‌کننده می‌شوند.
هر دو نوع سیستم اطفا حریق پودری و آیروسل، باعث ایجاد یک محیط مهیج برای آتش می‌شوند و با خنک‌سازی و خنثی‌سازی مواد سوخته، پیشرفت حریق را متوقف می‌کنند. این سیستم‌ها به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند و بر اساس سیگنال‌های حسگرهای حرارتی یا دودی، فرایند اطفای حریق را به‌طور خودکار آغاز می‌کنند، که این امر به سرعت و بهبود کارایی در مهار حریق و حفاظت از افراد و دارایی‌ها منجر می‌شود.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم (Foam) یک فناوری پیشرفته است که برای مهار و خاموش‌سازی حریق با استفاده از فوم آتش‌خاموش‌کننده به کار می‌رود. این سیستم با ترکیب اجزاء آب و ماده‌های شیمیایی خاص، یک فوم با خاصیت‌های خنثی‌کنندگی و خاموش‌کنندگی تولید می‌کند.
در سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم، معمولاً از دو نوع فوم استفاده می‌شود: فوم ترکیبی (AFFF) و فوم الاستومری (AR-AFFF). این فوم‌ها دارای ویژگی‌هایی هستند که آنها را به انتخاب مناسب برای موارد خاص حریق می‌نماید.
مکانیسم عمل این سیستم به این صورت است که در صورت شناسایی حرارت یا دود توسط حسگرهای حرارتی یا دودی، سیستم به طور اتوماتیک فوم را به منطقه حریق پخش می‌کند. این فوم با پوشش سطح حریق و جلوگیری از تماس اکسیژن با سوخت، باعث مهار سریع حریق می‌شود. علاوه بر این، فوم قابلیت خنک‌کنندگی نیز دارد که از گسترش حریق به دیگر مناطق جلوگیری می‌کند.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک فوم معمولاً در مکان‌هایی با خطر انفجار یا حضور مایعات قابل اشتعال، نظیر انبارها، پالایشگاه‌ها، کارخانجات و فرودگاه‌ها استفاده می‌شود. این سیستم به عنوان یک راهکار موثر در کنترل حریق و حفاظت از افراد و دارایی‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
نصب سیستم اطفا حریق باید بر اساس خطرات موجود در هر مکان و نوع فعالیت‌های انجام شده در آن مکان تعیین شود. در ادامه، مکان‌های مناسب جهت نصب سیستم اطفا حریق را بررسی می‌کنیم:
در هر صورت، تصمیم برای نصب سیستم اطفا حریق باید بر اساس ارزیابی دقیق از خطرات موجود و نیازهای خاص هر مکان اتخاذ شود. همچنین، رعایت استانداردهای ایمنی ملی و محلی نیز بسیار حائز اهمیت است.
