همه ی ما امروزه از اینترنت و وسایل الکترونیکی هوشمند برای دریافت اخبار، سرگرمی ، مطالعه و حتی کسب در آمد استفاده میکنیم و خیلی از ما ها بر این باور هستیم که از مزایای این فناوری استفاده میکنیم و هیچ ضرری از آن نمیبینیم، اما متاسفانه هر سال شاهد گزارش های هولناک و جرایم پیش آمده در همین دنیای مجازی هستیم ، شاید برخی از جرایمی که حتی قانون شکن هم از غیرقانونی بودن آن کار خبر نداشته و حال نمیداند که سر انجام مشمول چه مجازاتی است... تصور کنید، یک نفر دزدی انجام داده و از غیر قانونی بودن آن کار هم خبر نداشته! این پدیده برای هر کسی ممکن است عجیب ، تعجب آور و حتی باور نکردنی باشد!
خب با چند حساب سرانگشتی میتوان نتیجه گرفت که علت وجود این نوع اتفاقات ، نا آگاهی کاربران در استفاده از فضای مجازی است، اتفاقاتی که شاید با هیچ چیزی قابل جبران نباشد،سواد رسانه چیزی است که اکثر کاربران فضای مجازی خصوصا در ایران اعتنایی به آن نداشته و شاید خیلی ها با داشتن سال ها سابقه کار و تجربه از این قضیه بی خبر باشند...
*سواد رسانه چیست و چرا باید سواد رسانه را یاد بگیریم ؟
باید گفت که مخاطبان در فضای مجازی کمترین آسیب را دیده و از مزایای آن نهایت استفاده را ببرند سواد رسانه، نوعی قدرت تحلیل است که به کاربر این امکان را میدهد که حضوری آگاهانه در فضای مجازی آن هم با کمترین خسارت ناشی از فریب و ... داشته باشد ، بنا بر تشبیه رایج رسانه مانند یک چاقوست که هم فوایدی را برای مصرف کنندگان دارد و هم آسیب ها و خطراتی ممکن است بر جای بگذارد، تا اینجا باید حساب کار دستتان آمده باشد که در فضای مجازی نباید بدون داشتن اطلاعات و آگاهی های مناسب در هر جایی قدم گذاشت ، برای اینکه کمتر در معرض آسیب های جدی رسانه قرار بگیریم لازم است آستین هایمان را بالا بزنیم و در این عرصه مطالعه داشته باشیم
*چه کسانی در فضای مجازی بی سواد هستند؟
میتوان گفت سواد رسانه‌ای در سطح جهان بحث تازه‌ای نیست. این بحث برای اولین بار در دهه 1960 در اروپا مورد توجه قرار گرفت. به همان اندازه که این مفهوم در بین جوامع غربی آشنا و مأنوس است، در ایران مفهومی جدید و دست‌نخورده به حساب می‌آید و به جز چند مقاله محدود و چند کتاب معدود در این زمینه که تاریخ آنها به دهه هشتاد شمسی می‌رسد، اثر تألیفی دیگری را نمی‌توان یافت. در عصر اطلاعات مفهوم سواد، بسیار فراتر از خواندن و نوشتن شده و اگر کسی نحوه دسترسی سریع و استفاده صحیح از تمامی انواع رسانه‌ها را نداشته باشد بی سواد تلقی می‌شود، اگر تا قبل از عصر حاضر، سواد محدود به توانایی خواندن و نوشتن می‌شد، امروز سواد مفهومی فراتر، گسترده‌تر و پیچیده‌تر پیدا کرده است. سواد خواندن و نوشتن در کنار سواد ارتباطی، سواد عاطفی، سواد رایانه‌‌ای، سواد مالی و البته سواد رسانه‌ایشش معیار امروزی یونسکو برای باسواد تلقی‌شدن در عصر حاضر به شمار می رود.
*چطور با رسانه خوش برخورد باشیم؟
برای مواجهه فعال و خلاق در عصر ارتباطات، تنها سه راه‌کار پیش رو داریم: بدبین باشیم، یا خوش‌بین، و یا واقع‌بین باشیم. در نگاه اول، که ما آن را رویکرد خوش‌بینانه می‌نامیم، فرد برداشتی جز فرصت و مزیت از رسانه ندارد و استفاده‌ای بی‌محدودیت از آن میکند. در چنین شرایطی فرد کاملا وضعیتی منفعل دارد و رسانه او را شکل میدهد. نقطه مقابل این نگاه را رویکرد بدبین می‌دانیم که در آن تصور فرد از رسانه تهدید محور است و با سیاست هراسان‌سازی دیگران را نیز از استفاده از رسانه منع می‌کنند. راه کار سوم و منظور اصلی سواد رسانه‌ای را در رویکر واقع‌بین می‌دانیم که فرد با آگاهی نسبت به مزایا و تهدیدات رسانه، با سیاست برنامه‌ریزانه به استفاده محدود و مشروط از رسانه روی می‌آورد.
تنها راه درست و عاقلانه و عالمانه این است که واقع‌بین باشیم تا توانمند شویم و فرزند زمان خویش باشیم و با قوت (نه ضعف) و خوش‌بینی (نه خوش‌خیالی) و استحکام (نه تردید) به فکر برنامه‌ریزی و رشد باشیم تا بتوانیم از مزایای رسانه‌ها بهترین بهره را برده تا از شر رسانه‌ها به خیرشان پناه برده و در یک‌کلام با رسانه مان خوش اخلاق رفتار کنیم
*چطور میتوانیم سواد رسانه ای مان را بالا ببریم؟
سوال خوبی بود! اولین گام برای بالابردن سواد رسانه کسب آگاهی است، فکر میکنم از بین این همه روش کسب آگاهی ، مطالعه بهترین روش باشد، چون این بهترین کاری است که میتوانید برای سرانه مطالعه و گسترش فرهنگ سواد رسانه بکنید! کتاب 150 هشتگ سواد رسانه و مجموعه ده جلدی سواد رسانه را از دست ندهید! اگر به اطلاعات و منابع بیشتری لازم داشتید میتونید از سایت سواد رسانه هم استفاده کنید ، فیلم ها و پادکست های ویدیویی هم هستند که میتونید از سایت آپارات بهشون دسترسی پیدا کنید!
و اما کلام آخر...
توصیه این بنده حقیر به شما این هستش که همانطور که سعی میکنید در فضای حقیقی تاثیر گذار باشید، در فضای مجازی هم تاثیر گذار باشید! مباحث اخلاقی در فضای مجازی را حتما مطالعه کنید، پدر و مادر ها در کنترل فرزندانشان در این فضا حساسیت و دقت لازم را به عمل بیاورند تا با هم جامعه ای دور از هنجار های اجتماعی داشته باشیم...
پ.ن:
سایت سواد رسانه http://savadrasane.ir
کتاب هایی رو که معرفی کردم میتونید از سایت بوک روم تهیه کنید!
