به نقل از آکورد نگهداری دیگ بخار در زمان بهره برداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ در صورت بیتوجهی به آن خسارات و حوادث ناگواری در مراکزی که از دیگ بخار استفاده میکنند، رخ خواهد دارد. برای نگهداری دیگ بخار، اپراتور باید با بخشهای مختلف دستگاه و همچنین عملکرد مخصوص هرکدام از آنها کاملاً آشنا باشد تا بتواند با بررسی های دورهای بوجود آمدن اشکال در عملکرد آنها را تشخیص داده و به رفع عیوب احتمالی بپردازد.
لازم به ذکر است فواصل زمانی بین تمیز نمودن لوله ها از دوده و بررسی رسوب و زنگ زدگی، با توجه به میزان بهره برداری از دیگ بخار تعیین میگردد. ولی باید در نظر داشت که حداکثر فاصله زمانی تمیز کردن لوله ها بیش از سه ماه نباشد چون با تمیز نگهداشتن لوله ها بازدهی بویلر بیشتر خواهد بود.
در صورت تمیز نکردن لوله ها به مدت طولانی نه تنها ظرفیت اسمی بویلر کاهش مییابد بلکه از عمر لوله ها نیز کاسته میشود. در نتیجه موارد ذکر شده راندمان دستگاه به شدت با افت مواجه میگردد.
با توجه به اینکه هر ساله شاهد اتفاقات ناگوار شامل آتشسوزی و انفجار در مراکزی که از دیگ بخار استفاده میکنند هستیم، پیشبینی خطرات احتمالی و جلوگیری از بروز آنها در حین بهرهبرداری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد.
طبق قانون وزارت کار و اداره استاندارد ایران، دیگهای بخار در فواصل مشخص حین بهرهبرداری به درخواست بهرهبردار، باید مورد بازرسی فنی قرار بگیرند و پس از طی مراحل تست از تأییدیه قانونی برخوردار گردند.
در طی این بازرسیها تمامی اجزای اصلی شامل پوسته، کوره، محفظه آتش، صفحات انتهایی، آتشدانها، مقاومهای میلهای، مجاری و... از نقطه نظر وضعیت خوردگی، صدمات مکانیکی، تغییر فرم، ترک، شکستگی، رسوبات و دوده مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین قسمتهای مختلف دستگاه مورد تست ضخامتسنجی قرار خواهند گرفت.
علاوه بر موارد ذکر شده، در بازرسیهای دورهای عملکرد تمامی لوازم جانبی دیگ بخار شامل شیشه، آبنما، مشعل، لول کنترل، شیر اطمینان بررسی شده و دیگ نسوزکاری و عایقکاری میگردد. یکی از نکات مهم دیگر در این بازرسیها، بررسی وضعیت آب مصرفی دستگاه میباشد.
در زمان بهرهبرداری در فواصل زمانی مشخص داخل لولههای دیگ بخار را از رسوب و دوده پاک کنید. رسوب و دودهها معمولاً در پشت دیگ بخار جمع میشوند. امکان دسترسی به تمامی لولهها با باز کردن درب جلو و عقب دیگ بخار وجود دارد در نتیجه به راحتی میتوان با باز کردن دریچه انفجار به درون محفظه راه یافت و رسوبهای دودهای که در آنجا جمع شده است را به سادگی کاملاً پاک کرد و آنها را از بین برد.
پاک کردن رسوبات داخل لولهها با استفاده از برس مخصوص انجام میگیرد. در پایان عملیات پاکسازی دیگ بخار از رسوب و دوده، برای نصب مجدد دربهای جلو و عقب لازم است که کلیه نوار نسوزها تعویض گردند.
به دلیل بالا بودن فشار در بویلرها کنترل فشار این دستگاهها به جهت حفظ ایمنی دستگاه ضرورت دارد. این عمل توسط پرشر سوییچها انجام میگیرد. طبق استاندارد بهتر است که دو عدد پرشر سوییچ بر روی کلکتور نصب گردد.
در صورت بالا رفتن فشار دیگ بخار، سوییچ فشار عمل کرده و همزمان با به صدا در آورن آژیر دستگاه، فرمان خاموش شدن را به مشعل دستگاه صادر خواهد کرد. اگر هرگونه اختلالی در عملکرد پرشر اول رخ دهد پرشر دوم که پرشر سوئیچ اطمینان میباشد، وارد عمل شده و فرمان لازم را صادر میکند. اگر هیچکدام از دو پرشر سوئیچ عمل نکنند، شیر اطمینان به صورت مکانیکی بخار اضافی را از دستگاه خارج کرده و از حادثه انفجار جلوگیری خواهد کرد.
لول کنترل وظیفه کنترل سطح آب دیگ بخار را بر عهده دارد. هنگامی که دیگ بخار در حال کار است، روزانه با باز نمودن شیر زیر لول کنترل آب داخل آن را تخلیه کنید. اگر آب داخل لول کنترل روزانه تخلیه نشود ممکن است در عملکرد قطعه اختلال ایجاد شده و باعث بروز خسارات جبران ناپذیر گردد. شیر زیر لول سوئیچ سه وضعیت متفاوت تخلیه آب لول، وضعیت نرمال و تخلیه دیگ بخار به بلودان را ایجاد میکند.
به منظور تخلیه لول کنترل شیر را در جهت عقربههای ساعت بچرخانید، شیر در وضعیت بلودان قرار گرفته و آب، بخار و رسوب ایجاد شده تخلیه میگردد. به محض پایین آمدن بیش از حد سطح آب در وضعیت تخلیه، لول کنترل فرمان خاموشی مشعل و روشن شدن پمپ را صادر خواهد کرد.
عمل تخلیه را تا تمیز شدن آب خروجی ادامه دهید و سپس شیر تخلیه را ببندید. اگر بعد از بستن شیر تخلیه سطح آب به طور اتوماتیک به حالت اول بازنگشت و یا مشعل خاموش نشد ممکن است اختلالی در عملکرد لول کنترل بوجود آمده باشد؛ در نتیجه باید لول کنترل تعویض گردد.
برای قرار دادن شیر تخلیه روی وضعیت نرمال آن را در جهت خلاف عقربههای ساعت بچرخانید. آب به داخل لول وارد میشود و بصورت اتوماتیک سطح آب مورد نظر را تأمین میکند.
برای تغییر وضعیت شیر، لازم است که شیر را در هر وضعیت به طور کامل تا انتها بچرخانید، و سپس جهت چرخش را معکوس نمایید، چرا که وجود یک ضامن، باعث عدم چرخش شیر در جهت عکس خواهد بود.
به منظور تخلیه دیگ بخار به بلودان شیر تخلیه لول کنترل را در حالت میانه قرار دهید. اگر شیر در حالت میانه باشد، در هیچکدام از دو وضعیت قبلی نیست، و با باز کردن شیر متصل به بویلر، آب بویلر به بلودان تخلیه خواهد شد.
عملکرد شیر اطمینان را مرتباً مورد بررسی قرار دهید. ممکن است در مسیر خروج بخار از شیر اطمینان رسوب ایجاد شود و در مواقع نیاز از بازشدن شیر جلوگیری به عمل آورد. عدم تخلیه به موقع بخار اضافی دیگ بخار، خطر انفجار دیگخانه را افزایش میدهد.
منبع : آکوردفابریک
