رویکرد های پیشنهادی، ایده ها و تجربیات در اردوی راهیان نور

نگارش: میثم غلامی

نکته‌ی اصلی و کلیدی در اردوهای راهیان نور، ایجاد زمینه برای «زیارت با معرفت» است.

امام خامنه ای(مدظله العالی)

حقیقتا برنامه ریزی و برگزاری اردوی راهیان نور و بازدید از مناطق جنگی در صورت صحیح برگزار شدن آن می تواند فعالیتی موثر در جهت رشد حلقات شرکت کننده باشد. لازمه صحیح برگزار شدن یک اردو مطمئنا به مواردی از قبیل برنامه ریزی هدفمند و بر اساس مخاطب هدف و توان موجود بستگی دارد. در متن زیر به گوشه ای از چگونه برگزارکردن اردوی راهیان نور ویژه حلقات صالحین را می پردازیم.

هدفگذاری

از جمله اهداف اصلی مد نظر در اردوی راهیان نور با توجه به سخن مقام معظم رهبری "ایجاد زمینه برای زیارت با معرفت" می باشد. با ایجاد زمینه برای زیارت با معرفت به برانگیخته شدن شعله در دل افراد از نور شهدا و تبلور سیره آن حماسه سازان در بطن زندگی و عمل افراد منجر می شود. اردوی راهیان نور یک فرصت بسیار عالی برای تغییر می باشد، تغییر نگرش و عملکرد در سبک زندگی فردی و اجتماعی که با الگو قرار دادن راه و رسم شهدای عزیز تحقق می یابد.

البته در هدفگذاری توجه به اهداف فرعی که در راستای هدف اصلی و برنامه ریزی منطبق بر اهداف بسیار ضروری است. از جمله اهداف فرعی می توان به  مسئولیت پذیری، شناخت رشد استعداد ها و ... ( البته بسته به مخاطب هدف اهداف فرعی و برنامه ریزی ها تغییر می کند) نام برد.

در صحیح بودن این تفکر که نور شهدا کار خودش را انجام می دهد شکی نیست، اما آیا این چنین است که ما نیز وظیفه خودمان را صحیح انجام می دهیم یا خیر. اردوی راهیان نور همانطور که می تواند یک فرصت بسیار عالی در جهت رشد و تربیت مخاطب ما باشد گاهی نیز با عملکرد اشتباه، بدون برنامه ریزی و هدفگذاری و صرفا برگزاری اردو راهیان نور و مبدل شدن آن به یک اردوی عادی؛ می تواند به عنوان یک تهدید عمل نماید و نتایج غیر قابل جبرانی داشته باشد. پس توجه به اهداف و برنامه ریزی مبتنی به توان تشکل و همچنین قرار گرفتن در مسیری جهت رسیدن به اهداف تعیین شده از ضرورت های اولیه برگزاری اردو می باشد.

زمانبندی

تعیین زمان اردو یک مساله مهم در تدوین صحیح برنامه ریزی  و فعالیت های اجرایی قبل از اردو می باشد که به صورت خلاصه بخش مهمی از آن در ذیل آورده شده است:

*به منظور هماهنگی اتوبوس و انعقاد قرارداد با شرکت مسافربری

*به جهت استقبال بیشتر مخاطب هدف با عدم تداخل کلاس های درسی و گرفتن موافقت مراکز آموزشی توسط افراد شرکت کننده (در صورت برگزاری اردو در زمان سال تحصیلی )

*فرصتی جهت برنامه ریزی دقیق فعالیت ها حین اردو، هماهنگی اسکان، هماهنگی جهت شرکت در رزمایش ها و ...

جمعیت اردو

هماهنگی های بسیاری از موارد از جمله پیگیری بیمه، حکم اردو، هماهنگی اتوبوس و ... به مشخص شدن هرجه زودتر جمعیت اردو و افراد شرکت کننده بستگی دارد.

با توجه به توان محدود بسیاری از مراکز فرهنگی و تربیتی، ثبت نام تمامی افراد حلقه مقدور نمی باشد. البته در صورتی که توان کافی جهت اعزام تمامی متربیان هم باشد، حضور همه کاری اشتباه است. در اردوهای فرهنگی و تربیتی با توجه به چند روز هم نشینی و مصاحبت با دوستان مسجدی، دوری از خانواده و مشاهده یک سبک زندگی جدید می تواند به رشد فزاینده افراد کمک نماید . به طور خلاصه قرارگیری افراد در یک بستر عمل و جبهه واقعی از فعالیت ها رشد بیشتری نسبت به قرار دادن همان افراد در بستر و کرسی آموزش با برگزاری کلاس های متعدد در طول سال و سخنوری در حلقات می باشد.

در نتیجه فضای اردو خود می تواند پرونده رشد یک سال در حلقه از ایثار گری های شهدا گفتن را ببندد و عرصه و بستر آماده رشد متربیان را فراهم سازد به طوریکه برای ثبت نام در اردو ملاک هایی اثباتی که بسته به سن مخاطب متفاوت است در نظر گرفته شود که اعلام این ملاک ها توسط سزگروه ها خود نیز بستر رشدی برای متربیان جهت کسب ملاک ها می باشد. به عنوان مثال حضور مناسب در برنامه های حلقه و مسجد می تواند به عنوان یکی از ملاک ها در نظر گرفته شود که به منظور شرکت در اردو ، حضور مناسبی نیز در برنامه های دیگر به دنبال دارد. (با یک عملکرد مناسب افراد با زمینه رشد بالا که صاحب ملاک می باشند را در اردو شرکت داده و از دفع افرادی که ملاک ها را کسب نکرده و حتی در تلاش جهت کسب ملا ک ها نبوده اند جلوگیری می شود.)

تشکیلات و سازماندهی اردو

با توجه به فرموده مقام معظم رهبری که موفقیت در کار را به دو عنصر "نیروی کارآمد و ابتکار" متکی می دانند، وجود افراد هم فکر و هم عقیده به عنوان کادر اصلی اردو که مسئولیت های قبل ، حین و بعد از اردو را متقبل شده اند به موفقیت هرچه صحیح تر برگزار شدن اردو کمک می نماید. جهت سازماندهی و مسئولیت دادن به افراد باید نکاتی را مد نظر داشت که در ذیل به گوشه ای از آن اشاره می شود:

*مسئولیت دهی به عهده مسئول تشکیلات و مجموعه می باشد و مسئول مجموعه باید توان فردی و تشکیلاتی اشخاص را در نظر بگیرد.

*هر مسئول واحد جهت انجام فعالیت ها، با هماهنگی مسئول تشکیلات بستری را جهت مسئولیت دهی به نیروهای شرکت کننده فراهم می سازد.

*بهتر است سرگروه ها با توجه به شناخت بیشتر از افراد حلقه و در جهت رفع نکات آنها در طول سفر، خود مسئول اجرایی متربیان باشند.

*در اردوهایی که تعداد نفرات آنها بالاست تفکیک سنی تا حد امکان ضرورت دارد و همچنین می توان هر اتوبوس را که تشکیل شده از یک یا چند حلقه می باشد به گروهان هایی دسته بندی نمود و با گذاشتن مسئول اتوبوس به عنوان فرمانده گروهان در جهت مدیریت بهتر اردو قدم برداشت.

*از جمله مسئولیت های یک اردو جهت حلقات صالحین می توان به مسئول اردو، روحانی، مداح، بهیار و واحد های اجرایی همچون تبلیغات ، پشتیبانی و تدارکات در سفر نام برد که به صورت خلاصه گوشه ای از فعالیت سه واحد پشتیبانی، تدارکات و تبلیغات در زیر اشاره خواهد شد:

*واحد پشتیبانی: اعم وظایف این واحد که عمده وظایف آن به قبل از اردو بر می گردد به شرح زیر می باشد.:

1.پیگیری بیمه افراد شرکت کننده و کادر اجرایی اردو

2.پیگیری حکم اردو از طریق حوزه و ناحیه مربوطه

3.پیگیری اتوبوس و انعقاد قرارداد با شرکت مسافربری

4.پیگیری مکان های اسکان در استان خوزستان

5.جذب مالی با پیگیری و نامه نگاری به سازمان ها و ارگان های مربوط

6. و ...

*واحد تدارکات: ریز مسئولیت های این واحد به منظور حضور افراد حلقه جهت دریافت مسئولیت به موارد زیر دسته بندی می گردد:

1.پیگیری و هماهنگی های قبلی جهت صرف غذا با توجه به سین برنامه

2.وسایلات اردو: جمع آوری و نگهداری وسایلات ضروری و مورد استفاده در سفر از قبیل وسایلات واحد تدارکات، پتو، کلمن، پلاستیک زباله و ...

3.آب آشامیدنی: مسئولیت تهیه آب خنک و حمل کلمن جهت آب رسانی در اتوبوس و مناطق

4.خادم الشهدا: مسئولیت پخش غذا و جمع نمودن زباله ها در طول سفر

5.مبارزه با اسراف: که وظیفه این واحد جلوگیری از هر گونه اسراف با ابتکار عمل واحد صورت می گیرد.

6. و ...

*واحد تبلیغات: مهمترین و تاثیر گذار ترین واحد که مسئولیت محتوای اردو را دارد واحد تبلیغات می باشد. اگر این واحد را از یک اردوی راهیان نور بگیریم اردوی ما تفاوتی با یک اردوی عادی نمی کند. پس توجه و برنامه ریزی ویژه نسبت به این واحد از ضرورت بالاتری برخوردار است. با توجه به حضور بیشتر در اتوبوس جهت رسیدن به مناطق، استفاده مفید و برنامه ریزی برای چنین شرایطی از وظایف مهم این واحد قلمداد می شود که در ادامه به صورت مختصر به بخشی از زیر مسئولیت ها و شرح کوتاهی از وظایف واحد می پردازیم:

1.هدفگذاری و قرار دادن مسیر برنامه ریزی در جهت رسیدن به اهداف

2.انتخاب شعار اردو که در راستای اهداف نیز می تواند باشد با این تفاوت که افراد شرکت کننده از هدف بی اطلاع و لی از شعار اردو مطلع هستند. به عنوان مثال می توان با طراحی شعار اردو در قالب پرچم و بنر جلوی اتوبوس و جهت عکس های دسته جمعی استفاده نمود.

3.برنامه ریزی و سین اردو: با توجه به زمانبندی اردو ریز سین برنامه، اولویت جهت حضور در کدامیک از یادمان ها و مناطق عملیاتی و ... توسط مسئول واحد تهیه می گردد.

4.فضا سازی مکان بدرقه و استقبال متربیان

5.پیشواز اردو: برنامه ریزی یک سری اردوهای نیم روزه زیارت قبور شهدا و امام زادگان به همراه روایت گری از سیره عملی شهدا جهت همراه کردن ذهن افراد و استفاده بیشتر متربیان در اردو.

6.پیگیری بسته فرهنگی و هدیه: یکی از موارد انتقال مفاهیم و ماندگاری آن در اردو مدنظر است دادن هدیه و بسته فرهنگی که خود باعث داشتن خاطره و یادآوری از سفر می باشد.

7.ثبت نام و پیگیری جلسات توجیهی: با حضور مسئول اردو و افراد شرکت کننده به بیان جذابیت های اردو، اعلام جزئیات اردو، اعلام قوانین و محدودیت های اردو به عنوان مثال ممنوعیت آوردن وسایل الکترونیکی از قبیل موبایل و ...، اعلام وسایلات ضروری اردو ، اعلام مسئولیت های هر فرد در اردو  و ... می پردازند.

8.تبلیغات دیواری: وظیفه فضاسازی درون اتوبوس به وسیله تک جمله های تاثیر گذار و یا عکس نوشته های زیبا را دارد.

9.نشریه: به منظور انتقال مفاهیم و محتوای مکتوب در طول سفر از نشریه می توان استفاده نمود. برگزاری مسابقه در نشریه و آشنایی اولیه با مناطق پیش روی سفر و گوشه ای از سبک زندگی شهدای شاخص آن منطقه به جذابیت نشریه کمک می نماید.

10.واحد سمعی بصری: پخش صوت و کلیپ های تصویری درون اتوبوس قبل از رسیدن به منطقه جهت آماده شدن ذهن افراد تاثیر گذار است.

11.سرود و هم خوانی: یکی از بهترین کارهای جمعی ای که می توان در اردو انجام داد هم خوانی سرود های حماسی و انقلابی می باشد. می توان اشعار را تکثیر کرد و به بچه ها داد تا در جاهای مختلف از قبیل اتوبوس، منطقه عملیاتی و... آن را خواند.

12.برگزاری مراسمات: پیگیری و هماهنگی با مداح و راوی و یا سخنران جهت برگزاری مراسم در یادمان ها .

13.واحد حفظ آیه و حدیث: با چاپ آیات و احادیث کوچک و یا حفظ سوره های قرآن و امتیاز بندی آنها، متربیان را تشویق نموده تا اوقات بیکاری خود را به این امر اختصاص دهند.

14.واحد کتابخانه سیار: با توجه به حضور بیشتر افراد در اتوبوس تا  رسیدن به مناطق زمان مفیدی است تا به همراه داشتن یک سری از کتاب های مفید و موثر افراد به مطالعه بپردازند. از ابتکارات این واحد جهت تشویق متربیان به مطالعه می توان با امتیاز بندی کتاب ها جایزه ای برای افراد با مطالعه بیشتر در نظر گرفت.

15. واحد مستند سازی: عکس برداری و فیلمبرداری در طول سفر و از گوشه و کنار برنامه ها به منظور انتقال تجربیات سفر به دیگر مجموعه های نوپا که تجربه برگزاری اردوی راهیان نور را نداشته اند و همچنین یادآوری خاطرات سفر که خود باعث تداوم اردوها و فعالیت های آتی می شود.

16. و...

جهاد ادامه دارد...

در خاطره ای از حاج احمد متوسلیان آمده است " که یکی از رزمندگان متخصص در شلیک توپ برای گرفتن مرخصی بعد از شش ماه پیش حاج احمد می رود اما حاج احمد با مرخصی او موافقت نمی کند از رزمنده متخصص اصرار و التماس و از حاج احمد انکار . حاج احمد که کوتاه نمی آمد رو به رزمنده گفت لااقل 2000توپ شلیک کرده ای که قلق آن دستت آمده، اگر تو بروی نفر بعد هم باید 2000 توپ شلیک کند تا به مهارت تو برسد و قلق توپ دستش بیاید، این یعنی هدر دادن بیت المال"

این صحبت حاج احمد متوسلیان امروز نیز صادق است. امروز توان گذاشته می شود و از بیت المال هزینه می شود که بستر و زمینه فراهم گردد جهت زیارت با معنویت و رشد عده ای اما بعد از اردو با رها شدن آنها و جذب نیروهای جدید نتیجه ای جز هدر رفت بیت المال، توان و انرژی کادر تشکیلات نخواهد داشت.

انتظار می رود مجموعه های فرهنگی تربیتی و حلقات صالحین از ثمرات چند روز زندگی در کنار یکدیگر و شناخت ویژگی ها و استعدادهای متربیان نهایت استفاده را برده و این اردو به مثابه یک مانور پشتیبانی معنوی و تشکیلاتی برای یک سال فعالیت جهادی در این عرصه قلمداد شود.

و من الله توفیق...

نظر بدهید