یک متن طولانی و چند تکه درباره جشنواره وب و موبایل ایران. قول می دهم دیگر درباره اش زیاد صحبت نکم!!!
درباره جشنواره وب و موبایل، تا پارسال، من نظری ندارم چون در فرآیند آن نبوده‌ام و فقط از دور نظاره‌گر بوده‌ام (و شرکت‌دهنده‌ی سایت در آن). اما امسال که افتخار حضور در هیات مدیره انجمن صنفی را داشتم و انجمن صنفی برگزار جشنواره را برگزار کرد، اولین جلسه‌ی بررسی موضوع راف تیر بود یا مرداد، برگزار کردیم(درست یادم نیست، در صورت جلسات هست).
آنجا صحبت کردیم، فرآیندهای سال قبل را بررسی کردیم. اشکالات و موارد را بررسی کردیم. صحبت‌های منتقدان را که در شبکه‌های اجتماعی بود نگاه کردیم. داشته‌ها را بررسی کردیم. اینکه چی داریم، اینکه اصلاحی عمل کنیم، تغییر بدهیم و اصلاح کنیم یا کلا همه چیز را بگذاریم کنار و انقلابی عمل کنیم و از نو فرآیندها را طراحی کنیم را بررسی کردیم.
نتیجه‌ای که در هیات مدیره انجمن صنفی حاصل شد این بود که فرآیندهای سال گذشته برای امسال هم بماند البته با اصلاحات متعدد. یعنی به جای تغییر کلی روند که هم زمان‌بر و هم هزینه‌بر بود و هم نگرانی هایی درمورد اجرایش بود، بیاییم فرآیند را شفاف سازی کنیم. یعنی هدف را گذاشتیم : شفاف سازی
مثلا شفاف کردن تعداد آرا (چه مردمی، چه داوران). مثلا اضافه‌کردن به روش‌های رای دهی مردمی. مثلاً سه مرحله‌ای کردن داوری‌ها و دعوت از تعدادی از عزیزان برای داوری و مسایل مختلف و مانند آن.
من فقط امسال تجربه بودن در کنار این دوستان را داشته‌ام، درباره همین امسال هم صحبت می‌کنم. کاری نبود که انجمن صنفی بخواهد و شایان شلیله و میلاد احرام‌پوش انجام نداده باشند. اگر اشکالی هست، به من و دیگر دوستان وارد است. ما می‌توانستیم بگوییم جشنواره وب برگزار نشود (لااقل توسط انجمن) که خدای نکرده عزیزی نباشد که احساس کند حقش پایمال شده، اما تصمیم گرفتیم با وجود اینکه اشکالاتی وجود دارد، برگزار کنیم چون در مجموع برگزاری آن را به نفع فضای کسب و کار اینترنتی ارزیابی کردیم. نظر ما این بود که با اینکه خیلی از موارد اشکال دارد، با توجه به عدم امکان تغییردادن کل فرآیند (با توجه به منابع موجود انجمن) روی اصلاح کار کنیم.
اما درباره نقدها و اعتراضات دوستان، من حق را به دوستان می‌دهم چرا که همان‌طور که عرض شد، یک نکته‌ای که وجود دارد این است که روند داوری واقعاً ایرادات جدی دارد. خیلی از ایراداتی که دوستان می گیرند کاملا به حق است و به دلیل اشکال در فرآیند به وجود می آید. من یک توضیح خلاصه از فرآیند می دهم :
در روند فعلی انگونه است که (فرض کنیم) 1000 نفر می آیند، هر کدام مثلاً دو تا سایت رادر جشنواره ثبت می کنند. تا سال گذشته که عین 2000 سایت شرکت می کردند و وارد رقابت می‌شدند. ما در انجمن از دوستان خواستیم با بررسی یک تعدادی سنجه (از بعد فنی) یک تعدادی از سایت‌ها حذف‌شوند. مثلاً اگر سایتی، یک سری پارامتر اولیه فنی را ندارد در لیست قرار نگیرد. یا برای عدم ثبت اپلیکیشن های مورد دار یا مشکل دار و ... که واقعا بررسی تک تک اپلیکیشن‌ها سخت است، نظر ما این بود که کافه بازار را به عنوان یک مرجع انتخاب کنیم و بگوییم فقط اپلکیشن‌هایی که در کافه بازار ثبت شده اند (و درست یا غلط، بالاخره یک تعدادی پارامتر را داشته‌اند) امکان حضور در جشنواره را داشته باشند.
حالا اینکه این تصمیم درست بود یا غلط، باز به آقای شلیله و آقای احرام‌پوش ربطی ندارد. ما تصمیم گرفتیم و دوستان اجرا کردند. همین الان به نظر من این تصمیم درست بود.
بعد، از بین این 2000 سایت (و مثلاً 2000 اپلیکیشن)، فرض کنید 1500 سایت می ماند. حالا به این 1000 نفر می گویند بروید وارد پنل شوید و نظر خودتان را درباره شایستگی سایت (از نظر کلی) بدهید. اینجا، از این 1000 نفر، مثلا 300 نفر اصلا وارد پنل نمی شوند. 300 نفر هم می روند یکی دو تا رای می دهند. 400 نفر می روند و هر کدام 100 تا مثلا رای می دهند. در این مرحله دو تا نکته وجود دارد. یکی اینکه آنهایی که مشغله دارند و کار دارند (و احتمالا با تجربه تر و اصلح تر هستند برای رای دادن) به دلیل مشغله‌ها، کمتر رای می‌دهند و آنهایی که سرشان خلوت‌تر است بیشتر رای می‌دهند. یک مشکل دیگر هم اینجا هست. اینکه بسیاری از رای‌دهندگان، نمی‌روند سایت را دقیق چک کنند و ببینند. همانجا بله/خیر را می زنند. مشکل این است که در اینجا خیلی وقت ها برنده، برند ها هستند. به طور ناخوداگاه تعداد «بله» بیشتری می گیرند.
این نکته ای که گفته شد مهمترین اشکال روند بود (از نظر شخص من) که ما با علم به آن باز هم با توجه به اینکه واقعا در توان انجمن و جشنواره وب نبود که حدود 45 گروه، در هر گروه، گاهاً 100 سایت ثبت شده بود، همه را برویم یکی یکی از نظر فنی و تکنیکی بررسی کنیم و نمره بدهیم و ... به همین روند لااقل برای امسال بسنده کردیم.
ولی امسال برای با کیفیت شدن کاندیداها و شفاف شدن آن، به فرآیند داوری، یک مرحله اضافه شد. 10 سایتی که با همان ترتیب بالا در هر گروه بیشترین تعداد آرا را داشت به عنوان حائز شرایط کاندید شدن در نظر گرفته شد. از بین این 10 تا، داوران منتخب، یکی یکی از بالاترین امتیاز، بررسی می‌کردند. اگر کسی پیشنهاد حذف از لیست را داشت، حذف می‌شد. در نهایت، 5 تا سایت که هم بیشترین رای از مرحله اول را داشتند و هم داوران پیشنهاد حذف نداده بودند یا در رای گیری، حذف آن رای نیاورده بود، به عنوان کاندیدا مشخص شدند. حتی در بعضی گروه‌ها 5 تا کاندید هم باقی نماند. سه تا کاندید داشتیم.
برای مرحله بعد هم باز به همین ترتیب مرحله اول عمل شد.
بگذریم... این جا کلی سوال ممکن است پرسیده شود. مثلا:
این فرآیند ایراد دارد؟ بله.
چرا انجام شد؟ امکانات در همین حد بود.
برای سال بعد تغییر خواهد کرد؟ قطعاً. چرا که نه.
آیا بهتر نیست بعضی بخش‌ها تخصصی شوند؟ به نظر من، حتما. مثلاً در بخش فروشگاه‌های آنلاین، یا بازی‌ها و ... که شرکت‌کننده بسیار زیاد است.
آیا بهتر نیست برخی گروه‌ها در هم ادغام شوند؟ قطعاً باید بشوند.
آیا بهتر نیست بعضی گروه‌ها چند شاخه‌ی مجزا داشته باشند؟ حتماً.
آیا بهتر نیست فقط سایت‌های دارای مجوزهای خاص در جشنواره شرکت کنند؟ نظری ندارم. شاید بله، شاید خیر. باید بیشتر بررسی شود.
آیا بهتر نیست سایتی که امسال رای آورده برای سال بعد انتخاب نشود که جا برای بازیگران جدید باز شود؟ بعضی‌ها ممکن است با آن موافق باشند ولی من شخصا عقیده دارم باید رقابت باز و با حضور همه رقبا باشد.
آیا بهتر نیست کمیته‌های تخصصی تشکیل شود برای داوری؟ چرا. حتما. اگر امکانش باشد و به میزان لازم و کافی «وُلونتیر» یا داوطلب برای این کار وجود داشته باشد، چرا که نه.
آیا بهتر نیست اگر کسی اسپانسر است در جشنواره شرکت نکند که شائبه ایجاد نشود؟ نظر شخصی من مشخصاً خیر است. چه ربطی دارد؟
چرا فلان سایت برگزیده نشده بود؟ اصلا فلان سایت شرکت نکرده بود!
چرا خودتان آن را به لیست سایت‌ها اضافه نکردید؟ طبق روند تعریف شده، خود سایت ها باید بیایند و تمایل خود به شرکت در رقابت را بدهند.
چرا چند تا از سایت های منتخب، نزدیک به یک شرکت سرمایه گذاری هستند؟ تعداد زیادی سایت مرتبط با آن شرکت معلوم‌الحال (به قول دوستان!) در جشنواره شرکت کرده‌اند، در زمینه برندینگ هم زیاد کار کرده‌اند، به نظر شخص من، پول زیادی داشته‌اند و قشنگ روی Iamge of brand شان با مزیت رقابتی‌شان (پول زیاد سرمایه‌گذار) کار کرده‌اند. نمی توانیم چون یک سایت با یک شرکت سرمایه‌گذاری مرتبط است (وَلُو شخصاً از آن خوشم بیاید یا نیاید)، حق فاندر ها و تیمشان را نادیده بگیریم یا از شرکت در رقابت محرومشان کنیم.
آیا بهتر نیست جشنواره اصلا اسپانسر نگیرد که این حرف و حدیث ها هم نباشد؟ خیر. اگر کسی یک همایش برگزار کرده باشد می داند که بدون اسپانسرها هزینه برگزاری جشنواره‌ها و همایش‌ها، فقط از محل فروش بلیط قابل تامین نیست. کارگاه دو ساعته می روید 200 هزار تومان می دهید. دو روز، سالن، پذیرایی، امکانات، هزینه های جانبی و ... تعداد زیادی از شرکت کنندگان با حدود 100 و خورده ای هزار تومن ثبت نام کرده بودند که فقط در حد هزینه پذیرایی بود. تازه، برای همین هزینه کم خرید بلیط هم کلی اعتراض وجود دارد.
چرا ما که از معروفین حوزه هستیم باید بلیط بخریم؟ آیا بهتر نیست به ماها بلیط رایگان بدهند؟ در حوزه‌ی «هوا فضا» که کار نمی کنیم که کلاً 10 تا آدم شاخص داشته باشیم در کل کشور (مثلاً). تعداد معروفین و افراد شاخص در حوزه کسب و کارهای اینترنتی، به اندازه انگشت های دو دست که نیست. بیشتر از ظرفیت سالن آدم معروف در حوزه وب و موبایل داریم.
چرا به کاندیدها بلیط رایگان نمی‌دهید؟ این طوری باشد باید نصف سالن بلیط رایگان بگیرند.
چرا تعدادی از کاندیدها که برنده شدند در جشنواره نبودند که جایزه‌شان را بگیرند؟ نظر شخصی من این است که روند اعلام برنده به شکلی باشد که اول برنده اعلام شود. در سالن بود، بود. نبود، رتبه بعدی برنده اعلام شود و الی آخر. البته این روش هم قطعاً منتقدانی خواهد داشت.
چرا ... آیا... هزاران سوال وجود دارد که می توان به آنها پاسخ داد (اگر بتوان)...
ولی واقعیت این است که به نظر شخص من، با وجود همه اشکالات، جشنواره وب و موبایل ایران امسال، خوب برگزار شد. سخنرانی های خوب بودند. کارگاه‌های جنبی (بجز یکی!) خوب بودند. کلی شبکه‌سازی انجام شد. کلی از دوستان همدیگر را دیدند. یک دید و بازدید صنفی داشتیم و کلی مزایای دیگر. همین مزایا به نظر من نقاط ضعف را پوشش می‌داد.
من شخصاً به عنوان عضو هیات مدیره انجمن صنفی عرض می کنم، هر کدام از عزیزان که انتقاد دارند، فکر می کنند می‌شود روش‌های دیگری را انجام داد، ما در انجمن صنفی آماده شنیدن مشکلات هستیم. حتی حاضریم راهکارهای جدید را برای سال آینده بررسی کنیم. حتی برگزاری جشنواره های تخصصی در حوزه های خاص (مثل حوزه بازی و ...) هم قابل بررسی است و اگر عزیزانی باشند که توان اجرا و انجام آن را داشته باشند ما در انجمن آماده شنیدن پیشنهادات و بررسی آنها هستیم.
یک تَکمَلِه هم اضافه کنم. با یکی از دوستان که صحبت می کردم می می گفت شایان این طوری شایان آن طوری و ...
یک نکته ای که برایم جالب بود این بود که مشکل شخصی را با جشنواره ترکیب می کرد.
فکر می کنم باید تفکیک قائل شد. ضمن اینکه نقدی که این دوست من به اقای شلیله وارد می کرد مربوط به گذشته بود.
الزاماً شلیله‌ی امروز، شلیله‌ی دیروز نیست. من هم (خودم را می گویم) که زمانی (همین 4-5 سال پیش) به شدت رادیکال بودم الان کلی تغییر کرده ام.
فکر می کنم دوستان این موضوع را هم مد نظر قرار بدهند، بد نباشد.
انصافا در این شش ماهی که در انجمن صنفی هستم و آقای شلیله هم عضو هیات مدیره هستند و پشت یک میز می نشینیم، این شایانی که من می بینم، آن شایانی که 5 سال پیش می دیدم نیست.
به فرض هم آقای شلیله آدم مورد پسند من نباشد. با زدن جشنواره، در واقع هم یک فرصت صنفی را داریم می زنیم. هم به عزیزانی که واقعا در رقابت با رای داوران برنده شده اند توهین می کنیم.
اگر انتقادی هم داریم، از جنس توهین نباشد. نقد ها را بررسی کنیم. اصلا من به تعدادی از دوستان دیروز پیشنهاد دادم بیایید «طرحی نو دراندازیم».
بابت طولانی شدن عرایض عذر خواهی می کنم.
عادل طالبی
28 بهمن 96
