مقدمه:
شاید عنوان های جذاب تری هم باشد، عنوان هایی مثل :"یک شبه پولدار شو" ، "استارتاپ بزن تا همه کاره ی خودت بشی"، "درآمد چند ده میلیونی میخوای، پس استارتاپ بزن" و ...
طی صحبت های اخیر رییس جمهور و دیگر دولتی ها ، در مورد استارتاپ ها جنبه های مختلفی پیرامون استارتاپ گرایی بوجوود آمده که لازم است بررسی شوند.
کشور ما در شرایطی قرار گرفته است که تولید و توجه به تولید کنندگان در آن به سمت صفر میل می کند. در این شرایط دولت ، قوه ی مقننه و قضاییه بدلیل ضعف در حمایت و تصحیح قوانین ، نتوانسته اند مسیر را برای رشد تولید کنندگان فراهم کنند. حال آنکه توقع می رود در شرایط وخیم کنونی توجهات حکومتی به این موضوع بیشتر شود.
متاسفانه یک راه فرار و بهانه برای دولتی ها ایجاد شده است. البته این راه فرار راه درآمدی برای یک عده ی خاص هم شده است، این راه فرار استارتاپ نام دارد. دولت با ارائه آمار و ارقام از تعداد کسب و کارها و استارت آپ هایی که حمایت کرده می تواند برای خود اعتبار بخرد و دیگران می توانند با وورکشاپ ها ، ایجاد موسسه های سرمایه گذاری، کلاس ها و رویداد های استارتاپی ، راه درآمدی جدیدی برای خود ایجاد کنند.
تعریف اشتباه استارتاپی:
چند جوان که مانند استیو جابز و بیل گیتس در پارکینگ های خانه هایشان دست به کارآفرینی می زنند و چند سال بعد جهان را به تسخیر خودشان در می آوردند.
این بزرگترین دروغ در مورد کارآفرینی و استارت آپ است. راستش مردم و جوان ها دروغ و داستان سرایی و معجزه را دوست دارند، زیرا یک شبه پولدار شدن، قدرت یافتن و رسیدن به آرزوها از طریق همین داستان سرایی ها امکان پذیر است و لاغیر.
مشکل کجاست؟
✔ اولین مشکل خود شمایید!
آیا فردی که برنامه نویس خوبی است یه به یک حرفه مانند تبلیغات و بازاریابی وارد است می تواند یک کسب و کار برای خود داشته باشد؟!
در قدیم حتی برای مغازه داری نیز ابتدا سالها شاگردی می کردند تا در مسائل مختلف تبحر پیدا کنند و بعد از آن اقدام به جدا شدن و زدن مغازه و کسب و کار خود می کردند.این کار برای این بود که آن فرد به مسائل مختلف مانند تهیه مواد اولیه، حساب و کتاب ، انبار داری، نحوه ی فروش و فروشندگی و مسائل مختلف دیگر نیز تسلط بیابد.
حال جوانی را فرض کنید که به صورت کاملا یک وجهی مهارتی را دارد، مثل برنامه نویسی( 80% کسانی که می شناسم و استارتاپ خود را ایجاد کرده اند، برنامه نویس هستند)، این جوان بدون هیچ شناختی از بازار، شناخت افراد و دیگر مسائل وارد یک بازی می شود. بازی که برای آن زحمات زیادی خواهد کشید. با این توهم که چیزی که تولید می کند نیاز صددرصد جامعه است. حتما بازار را تصاحب خواهد کرد و بسیار متفاوت از رقبا خواهد بود. این جوان تک بعدی از این مرحله وارد چالش هایی می شود که جان بدر بردن از آن ها تقریبا صفر می باشد. از تشکیل تیمی که تا پایان کار بماند، هزینه ها، سرکوفت ها ، فیلتر شدن ها و ...%
حال فرض می کنیم که تیمی ایده آل شکل می گیرد، محصول تمام چالش های خود را پشت سر می گذارد و آماده ی روانه شدن به بازار می شود. چه کسی قرار است این محصول را بفروشد؟ چند جوان که تجربه ی آن ها روی هم رفته، به 10 سال هم نمی رسد. آیا اینها می توانند فروشندگان موفقی باشند؟ بر اساس قوانین احتمال هم در نظر بگیریم خیر!
حال می گوییم بازار را قبضه کنند و فروش بالایی را داشته باشند، اکنون وارد مراحل عجیب تری خواهند شد از مسائل حقوقی و مالی بگیرید تا مسائل امنیتی و ...
✔ دومین مشکل از بین بردن نیروی کارآمد و مفیده!
چرا این مشکل ایجاد می شود؟ پاسخ در ایجاد توقع های بیجا در نیروهای جوان و تازه نفس است. وضع اقتصادی ما بیمار گونه است، شرکت ها توان پرداخت حقوق های بالا ندارند، وضع افراد جامعه خوب نیست و حال همه بد است، این ها دستاورد های کوته فکری و عدم بلند اندیشی دولت ها و قانون گذاران است.
و باز هم اشتباه و آن هم حمایت از استارتاپ های بدون پشتوانه است. پشتوانه فقط مالی نیست، حال آنکه سرمایه گذاران بسیاری بر روی استارتاپ ها سرمایه گذاری می کنند، پشتوانه تیمی حقوقی و شرکتی وجود ندارد. چیزی که مد شده حقوق های بالا در استارتاپ هاست! این مورد در کوتاه مدت اصلا هم بد نیست، در این وضع اقتصادی چرا حقوق ها بالا نباشد؟ جواب این است که عمر این استارتاپ ها مگر چقدر است؟ 90% این استارتاپ ها قرار است که شکست بخورند، 60% گروه های استارتاپی از هم می پاشند، پس در نهایت این حقوق بالا قرار است برای مدت محدودی باشد و اصلا هیچ تضمین و آینده ای برای آن متصور نیست.
آن جوانی که در این گونه استارتاپ ها حقوق بالایی گرفته است وقتی دنبال کار دیگری است با بازاری مواجه میشود که همه در آن حقوق های کمتری می دهند و اینجاست که ممکن است سالها بیکار بماند و یا باز مجبور باشد از استارتاپی به استارتاپ دیگری برود تا بتواند حقوق مناسبی بگیرد. درواقع شرکت هایی که بالای 10 سال سابقه دارند و موفق هستند، حقوق های متوسط به پایینی دارند.این شرکت ها اکنون دچار بحران نیروی جوان و با استعداد هستند ، زیرا نیروهای آن ها محو استارتاپ هایی است که دو روز دیگر وجود نخواهند داشت.
✔ سومین مشکل آسیب به اقتصاد است!
بسیاری از استارتاپ ها دارای یک گردش مالی محدود و ارزش آفرینی به روش بی ارزشی هستند!
بله درست است، بی ارزشی استارت آپ ها یک معضل است که گریبانگیر کسب و کارهای نابالغ ما شده است. آیا مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی ما به تو این فرصت را داده است که کمی به مسائل به صورت جامع تر بنگری؟! احتمالا خیر.
دولت و حکومت تو را درگیر مسائل ریز و درشتی کرده که نگاه تو را به یک سانتی جلوی چشمانت کاهش داده است.
ما در ایران نیاز به تولید، رفع نیازهای اساسی مردم و در نهایت صادرات و یا ورود ارز به کشور داریم. حال آنکه بیشتر استارتاپ های ما یا باعث خروج ارز می شوند و یا در بهترین حالت یک گردش مالی بسیار بسیار کوچک دارند که در نهایت بازدهی پایینی خواهد داشت.
✔ راه حل چیست؟
شاید اولین اقدام مربوط به دولت باشد که فعلا نمی توان امیدی به آن داشت، بنابراین باید از امکانات کمی که باقی مانده در این زمینه بهره برد. در این مدت فعالان زیادی را دیدم که آن ها نیز دغدغه بیماری استارتاپ ها را داشتند، اما حرکت خاصی از آن ها سر نمی زد. اما با دعوت شدن به دورهمی که توسط موبایل آباد و مسئولین وب فارسی ، تدارک دیده شده بود، متوجه شدم هنوز می توان امیدوار بود که نهادهای خصوصی و تاثیرگذاری هستند که به فکر این مملکت و آینده ی جوان های آن باشند.
در همین راستا پنجمین اجلاس وب فارسی به همین موضوع اختصاص یافته است. پیشنهادم این است که حتما این اجلاس را دنبال کنید. سعی میکنم از خروجی اجلاس وب فارسی گزارشی در ویرگول هم داشته باشم.
با نگاهی به سخنرانان و برگزار کنندگان این اجلاس که وب فارسی و مجموعه موبایل آباد هستند می توانید متوجه شوید که چه افراد با ارزش و متخصصی قرار است در این اجلاس از دغدغه های اکوسیستم استارتاپی صحبت کنند.
در دور همی به پیشنهاد آقای عادل طالبی قرار شد که این مسیر جدید و امیدوار کننده را با هشتگ #مسیرنو نامگذاری کنیم. پس در شبکه های اجتماعی این هشتگ را دنبال کنید و در موردش صحبت کنید.
آینده ی کشور می تواند بسیار امیدوار کننده باشد اگر تک تک اعضای این جامعه مسیری مناسب را طی کنند.
#مسیرنو
در این رابطه بخوانید:
