زبان زرافه، زبان دل: کلاسهایی برای پرورش کودکی با دلِ شنوا
نویسنده: نسرین افشاری
آیا تا به حال دیدهاید کودکانی که نمیتوانند احساسات خود را بیان کنند، ناگهان خشمگین میشوند، داد میزنند یا سکوت میکنند؟ ما بزرگترها اغلب از آنها توقع داریم «مودب» باشند، ولی کمتر به آنها آموزش دادهایم چگونه احساساتشان را بشناسند و ابراز کنند.
در کلاسهایی که با الهام از "زبان زرافه" برگزار میکنم، کودکان یاد میگیرند چگونه به زبان دل حرف بزنند؛ چگونه احساسشان را بدون پرخاش یا انکار، شفاف و با احترام بیان کنند. اینجا جاییست که کودک با مهارتی حیاتی برای زندگی آشنا میشود: ارتباط بدون خشونت.
زبان زرافه یعنی چه؟
"زبان زرافه" مفهومیست برگرفته از نظریهی ارتباط بدون خشونت (NVC) به پیشنهاد دکتر مارشال روزنبرگ. چرا زرافه؟ چون زرافه قلب بزرگی دارد (بزرگترین قلب در میان پستانداران خشکیزی) و گردن بلندی که از بالا میبیند. زبان زرافه، زبان همدلی و دیدن نیازهای دیگران است. در مقابل آن، "زبان شغال" قرار دارد که نماد قضاوت، تحقیر، و حمله است.
در این کلاسها چه میآموزیم؟
در جلسات آرتتراپی و آموزش زبان زرافه که با گروههای کودک و نوجوان برگزار میکنم، از ابزارهای متنوعی استفاده میشود:
بازیهای نقشآفرینی
قصهگویی و تحلیل احساسات شخصیتها
کاردستی و نقاشی با موضوع احساس و نیاز
آموزش جملهسازی زرافهای: «من ناراحتم چون به بازی دعوت نشدم، دوست داشتم عضوی از جمع باشم.»
این کلاسها چه کمکی به کودک میکنند؟
افزایش هوش هیجانی
کاهش پرخاشگری و رفتارهای ناسازگار
تقویت مهارت همدلی و شنیدن فعال
ایجاد حس امنیت برای ابراز وجود
آمادگی برای حل مسئلههای ارتباطی در خانه و مدرسه
تجربهای متفاوت از آموزش مهارتهای زندگی
برخلاف کلاسهای رسمی، در این کارگاهها بچهها بازی میکنند، میخندند، رنگ میزنند و در دل همین بازیها، آرامآرام با دنیای احساسات و زبان قلب آشنا میشوند. آنها یاد میگیرند چگونه هم به خودشان و هم به دیگری احترام بگذارند.
دعوت به گفتوگو، نه قضاوت
هدف نهایی این کلاسها، ساختن نسلیست که بتواند گفتگو کند، نه دعوا. که بداند پشت هر خشم، نیازی پنهان است و میتوان آن را به زبان آورد، بهجای آنکه بر سر دیگران فریاد کشید.
---
اگر دوست دارید فرزندتان در دنیای پر از قضاوت، زبانی از جنس همدلی را بیاموزد، کلاسهای آموزش زبان زرافه، مکانی امن و مؤثر برای این سفر درونی است.
نسرین افشاری – روانشناس بالینی کودک، مدرس مهارتهای زندگی و تسهیلگر آرتتراپی کودک و نوجوان
