هر عنوانی برای خودش یک پیشینه ای دارد و برای اینکه بخواهم از مزایا و معایب خرید اینترنتی برای شما بنویسم ابتدا باید به تاریخچه این موضوع در جهان و ایران اشاره ای داشته باشیم.
تاریخچه خرید اینترنتی در جهان
طبق تعریف "ویکی پدیا"، خرید آنلاین شکلی از تجارت الکترونیکی است که به مصرف کنندگان اجازه می دهد به طور مستقیم کالا یا خدمات را از طریق اینترنت با استفاده از یک مرورگر وب یا یک برنامه تلفن همراه از فروشنده خریداری کنند. مصرف‌کنندگان با مراجعه مستقیم به وب‌سایت خرده‌فروش یا با جستجو در میان فروشندگان جایگزین با استفاده از موتور جستجوی خرید، محصول مورد علاقه خود را پیدا می‌کنند، که در دسترس بودن و قیمت همان محصول را در خرده‌فروشان مختلف الکترونیکی نشان می‌دهد. از سال 2020، مشتریان می‌توانند با استفاده از طیف وسیعی از رایانه‌ها و دستگاه‌های مختلف، از جمله رایانه‌های رومیزی، لپ‌تاپ، رایانه‌های لوحی و تلفن‌های هوشمند، به صورت آنلاین خرید کنند.
یک فروشگاه آنلاین می تواند که محصولات یا خدمات خود را به مصرف کننده یا به کسب و کارهای دیگر بفروشد. یک فروشگاه آنلاین این امکانات را برای مشتری فراهم می آورد تا بتواند محصول یا خدمات مورد دلخواه خود را به راحتی از تقسیم بندیهای فروشگاه به دست آورده، خصوصیات و ویژگیهای آنها را باهم مقایسه و قیمت ها را مشاهده نماید.
اولین فروش اینترنتی آنلاین در سال 1994 با فروش نسخه ای از آلبوم گروه Stings به نام Ten Summoner's Tales توسعه پیدا کرد. شراب، گل و شکلات جزو کالاهایی بودند که به زودی به محصولات فروش اینترنتی پیوستند و باعث رشد خرید آنلاین شدند. محققان دریافته بودند که محصولاتی نیاز به لمس کردن ندارند برای فروش آنلاین بسیار مناسب هستند. خریداران آنلاین روزهای اول خیلی کم بودند و اکثرا" ازقشرهای مرفه، مرد و حدود سی ساله محسوب می شدند. خرید آنلاین راه طولانی ای را طی کرده است تا اینکه به شکل امروزی خود رسیده است.
رشد خریداران آنلاین
با ایجاد کسب درآمد از کسب و کارهای آنلاین، محققان انواع مختلفی از مشتریان آنلاین را شناسایی کرده و آنها را به چهار دسته تقسیم بندی کردند:
محققان بر روی انگیزه های خرید تمرکز کرده و دریافتند که تنوع محصولات و راحتی درک شده از تجربه آنلاین، عوامل انگیزشی مهمی هستند. البته برای خریداران آفلاین عوامل انگیزشی متفاوت بود، خریداران آفلاین بیشتر بر صرفه جویی در زمان و انگیزه های تفریحی (بسیاری از مردم خرید حضوری را یک تفریح می دانند) متمرکز بودند.
مایکل آلدریچ، کارآفرین انگلیسی، از پیشگامان خرید آنلاین در سال 1979 بود. اولین سرور و مرورگر وب جهانی، ایجاد شده توسط تیم برنرز لی در سال 1989، برای استفاده تجاری در سال 1991 افتتاح شد. پس از آن، نوآوری های تکنولوژیکی بعدی در سال 1994 پدیدار شد: بانکداری آنلاین، افتتاح یک فروشگاه آنلاین پیتزا توسط پیتزا هات، استاندارد رمزگذاری SSL v2 نت اسکیپ برای انتقال امن داده ها، و اولین سیستم خرید آنلاین Intershop. اولین معامله خرده فروشی ایمن از طریق وب یا توسط NetMarket یا شبکه خرید اینترنتی در سال 1994 انجام شد. بلافاصله پس از آن، Amazon.com سایت خرید آنلاین خود را در سال 1995 راه اندازی کرد و eBay نیز در سال 1995 معرفی شد. سایت های علی بابا Taobao و Tmall به ترتیب در سال های 2003 و 2008 راه اندازی شدند. خرده فروشان به طور فزاینده ای کالاها و خدمات را قبل از در دسترس بودن از طریق "pretail" برای آزمایش، ساختن و مدیریت تقاضا می فروشند.
تاریخچه فروش اینترنتی در ایران
به نظر می رسد دیجی کالا اولین فروشگاه اینترنتی مطرح در ایران است که در سال 1385 توسط حمید و سعید محمدی که هردو عکاسی دیجیتال را پیگیری می کرده اند، راه اندازی اندازی شده است. پس از دیجی کالا، مارکت پلیس ها و پلتفرم های دیگر نیز مانند شیپور، زنبیل، دیوار، ایسام، با سلام و ... تاسیس و سازوکار فروش آنلاین در ایران نیز گسترش یافت.
مزایا خرید آنلاین
اولین مزیت خرید آنلاین سهولت و راحتی خرید است
برای خرید اینترنتی لازم نیست ترافیک های طولانی مدت و چراغ های قرمز خیابان ها را تحمل کنید. در هر مکانی که هستید کافی است که به اینترنت وصل شده و کالای خود را سفارش دهید.
زمان، سوخت و انرژی خود را ذخیره کنید
اگر سرکار شلوغ هستید و می خواهید برای روز ازدواج تان جهت همسرتان گل ارسال کنید، لازم نیست از محل کار خارج شوید، در وقت صرفه جویی کرده و به صورت آنلاین گل خود را سفارش دید. با ذخیره زمان خود محبوب تر هم خواهید شد.
از طرف دیگر برخی اوقات لازم است که برای خرید یک کالا به صورت حضوری چندین بار به بازار مراجعه کنید، با خرید اینترنتی سوخت و انرژی خود را ذخیره نمایید.
مقایسه کردن محصولات
فروش حضوری کاری بس طاقت فرسا است، باید تک تک اطلاعاتی را که فروشندگان به شما می دهند را به خاطر بسپارید، تازه وقتی که تصمیم به خرید می گیرید یادتان می رود که کدام فروشگاه محصول مورد نظر شما را داشته است. در خرید آنلاین به راحتی محصولات و قیمت آنها را مقایسه و بهترین تصمیم را اخذ نمایید.
دسترسی 24 ساعته
فروشگاههای آنلاین در هر موقع از شبانه روز که نیاز داشته باشید در دسترس هستند. ساعت باز و بسته شدن ندارند و به راحتی می توانید از زمان خود استفاده کنید. با خیال راحت مطالب بلاگ آنها را خوانده و مقایسه های لازم جهت تصمیم گیری خرید را انجام دهید.
استفاده از کمپین ها و تخفیفات
از شالوده ی کسب و کار آنلاین می توان به کمپین های مختلفی که برگزار می شود اشاره کرد. اساس کار کمپین مبنی بر جذب مشتری و به طور معمول با تخصیص تخفیف یا خدمات ویژه ای همراه است که معمولا" برای کالاهایی که تعداد کمی از آنها باقی مانده برگزار می شود.
مطالعه نظرات مصرف کنندگان
در سیستم خرید آنلاین، به راحتی می توانید نظرات خریداران قبلی را مطالعه کرده و سپس نسبت به خرید محصول اقدام نمایید.
معایب خرید آنلاین
تاخیر در ارسال
از بزرگترین معایب خرید آنلاین برای برخی از کالاها تاخیر در ارسال است. ترافیک، عدم هماهنگی بین واحد فروش و واحد ارسال از دلایل این موضوع است، اما امروزه با امکاناتی که پست در اختیار صاحبان کسب و کار آنلاین قرار داده است بسیاری از این مشکلات مرتفع شده است.
برخی از محصولات نیاز به لمس شدن دارند
به طور عمده کسب و کارهایی که با لمس کردن مشتری سروکار دارند دچار این مشکل می شوند. زمانی که شما مثلا" می خواهید یک تیونر گیتار خریداری کنید، کد محصول را می دانید، شکل ظاهری محصول را هم می شناسید در نتیجه دیگر نیازی به لمس کردن آن ندارید و فقط کافی است سفارش بدهید؛ اما وقتی می خواهید یک دست مبلمان خریداری کنید، نیاز دارید بر روی آن بنشینید و آن را لمس کنید. قاعدتا" در این مورد برای فروشندگان این گونه محصول کار مشکل است.
عدم چانه زنی
همه ی مشتریان دوست دارند تخفیف بگیرند؛ فروش آنلاین این امکان را از مشتریان گرفته ولی از طرف دیگر زمان و هزینه های آن ها را در جاهای دیگر ذخیره می کند که به تخفیف جزئی ای که در فروشگاه داده می شود، می ارزد.
کلاهبرداری های اینترنتی
خدا را شکر که امروزه این مورد به طرز قابل قبولی با توجه به تمهیداتی که از طرف پلیس و بانک ها اعمال شده است کاهش پیدا کرده است. به همین دلیل پیشنهاد می گردد که از سایت هایی خرید شود که نمادها و مجوزهای لازم برای کسب و کار الکترونیک را داشته باشند.
