امشب وقتی رفتم برای پیاده روی، حالت ضعف و یکم تنگی نفس داشتم، که بعد کلی مدت ترس از ابتلا به کرونا، فهمیدم حساسیته. من پارسال هم احتمالا این مشکل رو داشتم ولی چون کرونا نبود اصلا متوجهش نشده بودم.
این اتفاق احتمالا خیلی جا های دیگه هم تکرار میشه. آدم توی هر فضای ذهنی ای که باشه، مسائل رو متفاوت می بینه. اگر کرونا توی ذهنت باشه، هر نشونه کوچیکی رو به کرونا ربط میدی، در حالیکه قبل از اون اصلا به اون نشانه ها توجه نمی کردی. اگر ندونی بورس صعودیه احتمالا هیچ وقت حسرت نمی خوری که چرا سرمایه نذاشتم توی بورس ولی وقتی خبر داشته باشی و پولت رو نذاشته باشی قطعا حرص می خوری.
واقعیت اینه که توی دنیای امروز اینکه یه موضوعی رو ندونی خیلی سخته چرا که با یک اشاره روی گوشیت به اخبار مختلف همه ی دنیا دسترسی داری.
احتمالا ۳۰۰ سال پیش وقتی داشتی توی یک اجتماع کوچیک زندگی می کردی توی شهر یا روستای خودت، اگر گلوت درد می کرد اول می رفتی پیش بزرگ تر ها. اونا هم یه چیزایی جسته گریخته از بزرگتر هاشون یاد گرفته بودن و بهت فلان دمنوش رو می دادن. حالا خوب میشدی یا نه دیگه با خدا بود. ولی الان سریع یه سرچ می زنی توی گوگل و مریضی های احتمالیت و درمان هاش رو می بینی. البته احتمالا یکی از اون مریض ها سرطان دهنه و میگه بهت که late stage هم هستی و اشهدت رو بخون ! :))
این دسترسی راحت به اطلاعات خیلی خوبه ولی می تونه تهدید هم باشه.خوبیش که معلومه ولی تهدیدش میشه همین که از یه تنگی نفس یا گلودرد احتمال بدی میمیری. مشکل این نیست که اون دیتا که دیدی غلطه (گلودرد می تونه واقعا علامت ایدز هم باشه)ُ، مشکل اینه تو توانایی لازم برای تحلیل اون داده رو نداری. برای تحلیل داده تجربه لازمه و تخصص.
به نظر من گرفتن یه سری داده بدون داشتن ابزار مورد نیاز برای تحلیلش، فقط منجر به ترس یا سردرگمی میشه. همونجور که نداشتن داده باعث ترس و سردرگمی میشه. چه اینکه بدونی گلودرد نشانه کروناست ولی نتونی بفهمی کرونا داری یا نه یا اینکه ۳۰۰ سال پیش باشه و ندونی گلودرد علامت چیه، از جفتش به یه اندازه گیج میشی.
یه مشکل خیلی بزرگی هم که پیش میاد اینه که اول داده تولید میشه و بعد تحلیل میشه. اول بیماری میاد بعد میریم دنبال اینکه علامتش چیه و بعد از کلی تحلیل اشتباه، به یه سری تحلیل نصفه نیمه می رسیم. یعنی توقع نداشته باش برای هر داده ای ابزار تحلیلش باشه ولو اینکه صبح تا شب بری کتاب های مختلف رو بخونی و سایت های مختلف رو ببینی.
یکی از بدی های دیگر دسترسی راحت به داده ها، ایجاد شکاف نسل هاست. توی ۳۰۰ سال پیش واقعا پسر خیلی چیزی بیشتر از پدر نمی دونست. جفتشون یه سری اعتقادات و سبک زندگی مشابه داشتن. ولی هرچی جلو تر اومدیم، نسل جدید با کانال های جدیدتر داده، عجین بود.
من با موبایل هوشمند زندگی می کنم ولی پدرم نه. پدرم با کتاب و اخبار تلویزیون زندگی می کنه ولی پدربزرگ خدا بیامرزم نه. پدربزرگ و پدرش هیچ کدوم سواد نداشتن و صرفا با حرف و نقل داستان اطلاعات می گرفتن. حتی حدودا ۱۰۰ سال پیش هم نسل ها خیلی با هم تفاوت نداشتن. الان پسر یک سری دیتا داره که پدر نداره پس راحت با این توجیه که "تو قدیمی هستی و چه می دونی فکر من چیه" توصیه های پدرش رو رد می کنه و پدر چون واقعا یه سری دیتا رو نداره نمی تونه فضای ذهنی فرزندش رو به خوبی درک کنه (احتمالا با خودش فک می کنه موقعی که همسن فرزندش بود به چی فکر می کرد، ولی واقعیت اینه که این مقایسه خیلی اشتباهه)
جفت این مشکلات (ناتوانی در تحلیل - شکاف نسل ها) رو درگیرش هستیم و احتمالا دومی رو الان در نقش فرزند و بعدا در نقش پدر و مادر درگیرش خواهیم بود.
راهی که به ذهنم رسیده که شاید توی جفتش به ما کمک کنه اسمش رو میذارم "فراروند" ها. روند ها تغییر می کنن مثلا وضعیت بازار سهام، بیماری ها، حکومت ها و ... ولی یه سری چیزا هستن که فرای این روند ها هستن. همیشه ثابتن مثلا اینکه:
به نظرم یه سری قانون کلی برقرارن که مستقل از زمان هستن. با این قانون های کلی میشه خیلی از داده ها رو تحلیل کرد. یعنی اگر الان بازار خیلی مثبته بدون که قراره خیلی بیاد پایین. این اطلاعات می تونن به آدم کمک کنن که یکم از سردرگمی درآد. وقتی اتفاقی افتاده که هنوز ابزار تحلیل نوین براش پیدا نشده، می تونیم از فراروند ها کمک بگیریم. اگر هنوز درمانی برای کرونا پیدا شده، بیایم و تغدیه امون رو بهتر کنیم که بدنمون قوی باشه.
دقیقا همین فراروند ها هستن که باید در موردشون به حرف بزرگ تر ها گوش کنیم. اتفاقا توی این موارد هرچی قدیمی تر باشه گوینده کلام، حرفش معتبر تره، چرا که فراروند هر چی قدیمی تر، معتبر تر.
به نظرم باید این فراروند ها رو شناخت با صحبت با قدیمی تر ها و مطالعه کردن، اون ها رو مدنظر داشت و تحلیل های مقطعی رو با اونا cross check کرد. اگر تحلیلی بر خلاف اونا بود خیلی بهش شک کن، اگر کسی گفت سیگار کشیدن باعث بهبود کرونا میشه در حالیکه تقریبا مطمئنیم سیگار باعث ضعف بدن میشه، خیلی به گفته اش شک کن.
یه سری سوال همین الان همین الان در مورد فراروند ها دارم:
اگر عمری باشه بیشتر در موردشون تحقیق می کنم و فکر می کنم. راستی یکی از بزرگ ترین فراروند ها، همین مرگ و زندگیه.
خیلی خوشحال میشم اگر فکری در مورد این موضوع دارین در میون بذارین و با کمک هم بتونیم بیشتر ابعاد مسئله رو بشکافیم.
