تصویر کردن اشکال، کلمات، نماد و ... بر روی دیوار یا هر مکان عمومی.
واژه گرافیتی (دیوارنگاری) از واژه "گرافیتو" (به ایتالیایی) مشتق شده‌است که به معنی اثرگذاری سریع یا خط‌خطی است و ممکن است اصل این واژه به "گرافیر" (نوشتن با قلم فلزی) در لاتین عامیانه بازگردد.
وقتی از دیوارنگاری یا گرافیتی صحبت میشود، بعضی ها یاد نقاشی های رنگی بزرگی که شهرداری زیر پل ها یا روی دیوارها کشیده میافتند، بعضی ها هم تعبیرشان از گرافیتی "گندکاری های روی در و دیوار شهر" است. همین اختلاف نظر ابتدایی درباره ی این نوع از هنر باعث شده که از آن درجاهای مختلف به عنوان "فرصت" و "تهدید" یاد شود. اگر سری به اینترنت و فضای مجازی بزنید، نوشته های متعددی با عنوان "دیوارنگاری جرم یا هنر" یا عنوان های مشابه خواهید یافت.
در طول تاریخ دیوارنگاری از جنبه های مختلف ابزار دست جامعه قرار گرفته است. "اعتراض" از جمله مضامینی است که از بدو تولد همواره با دیوارنگاری آمیخته بوده است. ملل و جوامع در اعصار مختلف از این تریبون برای بیان اعتراضات خود استفاده کرده اند. از اروپا و جنگ جهانی گرفته تا جنبش های سیاهان در امریکا. دیوارنگاری همیشه در کنار سایر ابزار اعتراض به کار گرفته شده است. برای مثال هیپهاپ/رپ و دیوارنگاری به وضوح همبستگی داشته و دارند. نام و نهاد و تصویر گروه های رپ معروف را میتوان در دیوارهای شهر یافت. در همین تهران خودمان هم درکنار توسعه فرهنگ موسیقی اعتراضی و فرهنگ هیپهاپ، دیوارنگاری با چهره جدید خود اوج گرفت. با یک گشت کوتاه به این نتیجه خواهید رسید که تصویرهای زیادی از رپر ها و گروه های معروف بر روی دیوارهای شهر و در کنار آرمان های مردم نقش بسته است. اگر هنوز از این جاذبه های هنری بهره نبرده اید، پیشنهاد می کنم سری به خیابان های شهرک اکباتان تهران بزنید، جایی که مهد دیوارنگاری های اعتراضی است.
البته دیوارنگاری در ایران تاریخ غنی تری دارد. در زمان مبارزات انقلابی مردم در برابر نظام شاهنشاهی از دیوارنگاری و به ویژه دیوارنویسی به وفور استفاده شده است که بعضی از این آثار هنوز هم باقی مانده است. همچنین از دوران هشت سال دفاع مقدس هم آثار ارزشمندی از دیوارنویسی ها باقی مانده که جالب توجه است. این آثار از جمله نشانه های مستقیم رشادتهای پدران و برادرانمان است.
شهرداری و به ویژه سازمان زیباسازی شهر درراستای بهسازی چهره شهر طرح های مختلفی را در مکان های عمومی( دیوار ساختمانهای بلند، دیوار مراکز دولتی یا فرهنگی، زیر پل ها ، مترو و ...) پیاده سازی کرده است که مضمون اکثر این طرحها مربوط به جمهوری اسلامی، شهدای انقلاب و دفاع مقدس، دولت و فرهنگ ایرانی می باشد.
گاهی دیدن اتفاقی یک طرح زیبا روی دیواری خاکستری بیشتر از هزار برنامه ی فکرشده حالم را خوب می‌کند. این است راز هنر واقعی. یادمان باشد هنر فقط در موزه نیست!
