شاید باورش سخت باشد، ولی روزگاری مردمان شهرستان طالقان به همراه بارهای خود با عبور از گردنه کوه ها، با پای پیاده طی یک روز و نیم به گیلان می رسیدند؛ آنچنان که از رهگذر همین مطلب، مرد دوم جنگل از خطّه طالقان برخاسته است.
آزادگی و استقلال دو واژه آسمانی برای مردمان ایران زمین است، آن چنان که در طول تاریخ با باور به این اصل، زیسته اند، جهاد کرده اند، شهید داده اند و نهایت آن که حماسه ها آفریدند.
در میان حماسه آفرینان عرصه آزادی و استقلال، نام میرزا کوچک خان جنگی به عنوان رهبر مبارز جنگل، علیه انگلیسی های متجاوز دوران خود، نمونه بارز این مطلب است.
با این وصف، آنانی که نام « ابراهیم حشمت طالقانی» را شنیده اند به خوبی می دانند که او از یاران شاخص میرزا کوچک خان جنگی است که در راه آزادی به شیوه متفاوتی از نبرد مسلحانه روی آورد و نام مردم دوم جنگل را از آن خود کرد.
قریب صد و یک سال سال از شهادت او و دگیر همرزمانش می گذرد و همچنان نام نهضت هیئت جنگل موسوم به هیئت اتحاد اسلام، زبانزد طالقانی ها و گیلانی ها است و همین ارتباط پویا و جاری مردمان این دو خطّه در رهگذر تاریخ است که ضرورت بازنگری به مشاهیر و مفاخر را برای نسل امروز ایجاب می کند.
دکتر ابراهیم حشمت در روستای شهراسر از توابع شهرستان طالقان چشم به جهان گشود. دوره طب را در دارالفنون گذراند و پس از آن به دلیل علاقه به مسائل سیاسی در دوران فراغت در مدرسه سیاسی تحصیل کرد.
ایده تشکیل نهضت جنگل اول بار در سال ۱۲۹۳ توسط میرزا کوچک خان در شهر لاهیجان با ابراهیم حشمت در میان نهاده شد و این سرفصلی بود تا فرماندهی مجاهدان جنگل در شرق گیلان و در مرکز لاهیجان با همت حشمت طالقانی شکل گیرد.
اواخر سال ۱۲۹۷ بود که نهضت جنگل با وجود موفقیت های آغازین در برابر متجاوز گران انگلیسی دچار ضعیف شد و بالاجبار ابراهیم حشمت، امان نامه عبدالحسین تیمورتاش حاکم وقت گیلان را پذیرفت و خود را تسلیم کرد.
از طرف دیگر، میرزا کوچک خان پیش بینی کرده بود که این امان نامه برای فرماندهی جنگل با محوریت لاهیجان، خدعه ای بیش نیست. همینطور هم شد. دکتر حشمت را در سن ۳۶ سالگی پس از شکنجه های فراوران در شهر رشت به دار آویختند.
پس از گذشت یکسال، میرزا کوچک خان که همچنان نهضت را ادامه داده بود بر سر مزار همرزم خود حاضر شد و او را شهید بزرگ قیام جنگل نامید و وعده انتقام خون او را داد
« دکتر ابراهیم حشمت طالقانی» به عنوان یکی از مفاخر و مشاهیر استان البرز است که جای آن دارد که حداقل منزل پدری که در روستای شهراسر طالقان که تا دهه هفتاد پابرجا بود و اینک مبدل به یک ویرانه شده است با همت مرکز البرزشناسی و مسؤولان استان، بازسازی و نگهداری شود.
قریب به یقین، چنانچه اداره کل میراث و گردشگری استان البرز همت کند و این خانه ۲۰۰ ساله را بازسازی نماید، این مهم می تواند فرصت تاسیس یک موزه روستایی با رویکرد معرفی نهضت جنگل در طالقان باشد.
تصویری از سنگ مزار دکتر حشمت که تقریبا دوسال است که برای ساخت ارامگاه تخریب شده است و هنوز این پروژه علیرغم پیگیری ها و وعده های مسئولین مدیریت شهری رشت هنوز بازسازی نشده است .
تصویری از خانه دکتر حشمت در شهراسر طالقان که قابلیت تبدیل به موزه روستایی در بخش پایین طالقان را دارد.
از سال ۱۳۹۵، در کتابچه بودجه مصوب شورای شهر رشت، ساماندهی آرامگاه دکتر حشمت و ساخت یادمانی برای وی، از ردیف بودجه های عمرانی منطقه دو ، کد دار می شود. یادمانی که البته پس از چهار سال، در بروکراسی اداری هنوز به سرانجام نرسیده است.
دکتر حشمت طالقانی معروف به حشمت الاطباء در زمان تصدی مسئولیت حکومت لاهیجان خدمات بسیاری را در حوزه های سازندگی، کشاورزی و طبابت در گیلان انجام داد، وی در نزد مردم گیلان از جایگاه و احترام ویژه ای برخوردار است و از او به نام طبیب طالقانی یاد می شود.
کانال «حشمت رود» از 10 کیلومتری غرب سیاهکل تا ساحل خزر به طول تقریبی 40 کیلومتر از یادگاری های دکتر حشمت است که با ایده او و همیاری مردم ساکن در مناطق شرقی سفیدرود احداث شده است. با گذشت 100 سال از شهادت این مبارز البرزی، تاکنون کنگره و مراسمی برای بزرگداشت دکتر حشمت طالقانی برگزار نشده است. عسکری اظهار داشت: پیشنهاد می شود که با همکاری نهادهای فرهنگی مرتبط همانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای فرهنگ عمومی، بنیاد البرزشناسی و حوزه هنری استان البرز ضمن برگزاری کنگره ای درباره دکتر حشمت و بررسی روشمند نقش او در نهضت جنگل و مشروطیت، فیلم مستند و آثار مکتوبی در این باره تدوین و منتشر شود. وی گفت: همچنین به جهت پاسداشت، یکی از معابر عمومی شهر کرج به نام این شهید نامگذاری شود، متاسفانه خانه پدری و محل تولد دکتر حشمت در روستای شهراسر طالقان که تا اواخر دهه هفتاد شمسی پابرجا بود، هم اینک ویران شده است. در سال 1264ش دکتر حشمت در این خانه زاده شده است. میرزا عباسقلی حشمت الاطباء پدر دکتر حشمت نیز از طبیبان خوشنام منطقه طالقان و برخی شهرهای شمالی همانند تنکابن، رودسر، نور و لاهیجان بود. عسکری بیان داشت: انتظار می رود اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز به سرعت دست به کار شده و ضمن بازسازی این خانه 200 ساله، آن را به موزه روستایی با رویکرد معرفی نهضت جنگل تبدیل کند.
20 اردیبهشت 99
مصادف با یکصد و یکمین سالروز شهادت طبیب طالقانی
