استراتژی نام‌گذاری سال تقریباً نزدیک به دو دهه است که از سوی رهبر انقلاب پیگیری می‌شود. سابقه نام‌گذاری سال‌ها از سوی مقام معظم رهبری، به سال ۱۳۷۸ بازمی‌گردد و فلسفه آن، توجه مردم به یک ارزش یا موضوع و شکل خاص است. شعار سال رهبری؛ بایدونبایدهایی دارد که باید آن‌ها را شناخت.
امسال نیز مانند سنوات گذشته، معظم له با نام‌گذاری سال ۱۴۰۰ به نام «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» در پیام نوروزی خود به دلایل این نام‌گذاری اشاره فرمودند که مهم‌ترین آن این است درواقع این هم شعار تولید است منتها با تکیه‌ی بر پشتیبانی‌هایی که باید انجام بگیرد، حمایت‌هایی که باید بشود و مانع‌هایی که بایستی برطرف بشود.
شعارهای انتخاب‌شده هرسال جهت‌گیری کلی نظام است که یک سمت‌گیری استراتژیک بوده و نیازمند تبیین و تبلیغ استراتژی مناسب بر اساس ظرفیت‌های انسانی و اقتصادی کشور در جهت نیل به اهداف تعیین‌شده است که در میان‌مدت عملی نیست، زیرا نیازمند تغییر و تحولات عظیم ساختاری در همه حوزه‌های اقتصادی و سیاسی است. استراتژی یک طرح بلندمدت عملیاتی است برای دستیابی به یک هدف مشخص طراحی و تدوین می‌شود و در حین اجرا از تاکتیک‌های مختلفی برای نیل به هدف استفاده می‌گردد.
اهداف انتخاب شعار سال
مقام معظم رهبری، در تاریخ اول فروردین ۱۳۹۷ در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی، درباره اهداف طرح شعار سال، فرمودند: بعضی‌ها می‌گویند «شما شعار سال معیّن می‌کنید، فایده‌ای ندارد؛ عمل که نمی‌کنند، چرا بیخودی شعار سال معیّن می‌کنید؟»؛ بنده قبول ندارم این حرف را.
شعار سال با دو منظور مطرح می‌شود: یکی جهت دادن به سیاست‌های اجرائی و عملکرد مسئولین دولتی و مسئولین حکومتی است، یکی توجه افکار عمومی است؛ یعنی افکار عمومی توجّه پیدا کنند به اینکه چه مسئله‌ای امروز برای کشور مهم است؛ دولتی‌ها هم البتّه ممکن است در سال‌های مختلف، بعضی‌هایشان این شعارهایی را که ما هرسال معیّن می‌کنیم قبول نداشته باشند، امّا آن‌هایی که قبول دارند تلاش می‌کنند، عمل می‌کنند، به‌قدر توان خودشان کار می‌کنند؛ البتّه اگر کار، بهتر و جامع‌تر انجام بگیرد، نتایج بیشتری به دست می‌آید؛ بنابراین، این‌جور نیست که این شعارها بی‌فایده باشد؛ نخیر، شعارها اتفاقاً بافایده است.
وضعیت اقتصادی اولویت اساسی شعارهای سال
در سال‌های اخیر و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، مقام معظم رهبری نام‌گذاری سال را عمدتاً با رویکرد اقتصادی انتخاب کرده‌اند که این مسئله حاکی از توجه معظم له نسبت به اهمیت و ضرورت حل معضلات اقتصادی کشور است.
در هرسال، دستگاه‌ها متناسب با این نام‌گذاری اقداماتی انجام می‌دهند اما به دلیل نبود سازوکاری که طی آن شاخص‌های مرتبط با شعار سال و دستگاه‌های متولی آن شناسایی‌شده و از آن‌ها گزارش کار گرفته شود، تحقق شعار سال درنهایت سنجش پذیر نبوده و لذا امکان سنجش نسبت به‌کل موضوع و عملکرد دستگاه‌های ذی‌ربط وجود ندارد.
چالش های کلان تولید در کشور
با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران، اهم چالش‌های کلان تولید با توجه به سیاست‌های کلی ابلاغی در طول سالیان مختلف، گزارش‌های کارشناسی دستگاه‌ها عبارت‌اند از:
ارزیابی عملکرد نهادهای اجرایی در تحقق شعار ۱۴۰۰
برای بررسی اینکه در سال ۱۴۰۰ چه نهادهایی برای تحقق واقعی تولید در سال‌هایی که زنجیره‌وار با نام حمایت از تولید ملی گام برداشته‌اند، عملکرد خوبی را به نمایش گذاشته‌اند به چند مورد از محاسبات فصلی در مرکز آمار ایران اشاره می‌کنیم:
در این مسیر نگاهی به شاخص‌های رشد اقتصادی در سال گذشته می‌اندازیم که دلیل این نام‌گذاری را بیش‌ازپیش بررسی کنیم. در فصل پاییز رشد اقتصادی کشور، به مثبت ٠,٨ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت به مثبت ٠.٢ درصد رسیده است.
بر اساس آخرین اطلاعات و محاسبات صورت گرفته در فصل پاییز، رشد گروه کشاورزی به مثبت ٥.٥ درصد، گروه صنایع و معادن به مثبت ٣.٧ و گروه خدمات به منفی ١.٨ رسیده است. نتایج مذکور حاکی از آن است که در ۹ ماهه نخست سال ١٣٩٩رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی ٣، گروه صنایع و معادن ٠,٨ و گروه خدمات ٣.٣- درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشد داشته است.
موانع اعطای تسهیلات بانکی به تولید کنندگان
یکی از این موانع اصلی قوانین دست و پاگیر بانکی برای اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان است. تولیدکنندگان واقعی که به دنبال راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و آغاز یک مسیر هستند.
میزان تحقق شعار سال در استان البرز
در استان البرز طبق آمار منتشره از ستاد تسهیل در نه‌ماهه نخست حدود ۴ درصد مصوبات کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان البرز در حوزه تأمین اجتماعی، ۳ درصد در امور مالیاتی و ۲۱ درصد نیز در سایر موارد بوده است و ۱۲۷ مصوبه پرداخت تسهیلات رونق تولید تصویب‌شده است ۳۴۲ پرونده در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان مطرح‌شده و ۳۸۸ مصوبه نیز به تصویب اعضا رسیده است و حدود ۷۱ مصوبات در خصوص مسائل بانکی اعم از درخواست سرمایه در گردش، سرمایه ثابت و استمهال بوده است.
مسئولان دولتی ابتدای هرسال برنامه‌هایی را در راستای تحقق شعار سال مطرح می‌کنند و وعده‌های مختلفی نیز در راستای دستیابی به اهداف تعیین‌شده، می‌دهند، اما در انتهای سال معمولاً عملکرد دستگاه‌های مختلف قابل دفاع نبوده و کاستی‌های زیادی به چشم می‌خورد. مسئولان تلاش دارند چارچوب‌ها را برای زیر سؤال نرفتن رعایت کنند، ولی کسی تأکید نمی‌کند که مسئولان فلان دستگاه باید مورد حساب‌وکتاب قرار گیرند.
جایی برای راحت طلبی مسئولان نیس
درصورتی‌که عملکرد دستگاه‌های مرتبط با شعار هرسال مورد ارزیابی قرار گیرد، جایی برای راحت‌طلبی برخی مسئولان و عدم توجه به وظایفشان در ارتباط با شعار تعیین‌شده، وجود نخواهد داشت.
میزان تحقق شعار سال ۱۴۰۰ در طالقان
بد نیست گریزی به تحقق این شعار در شهرستان طالقان بزنیم: شهرستان طالقان با طبیعت بکر و اقلیم منحصربه‌فرد می‌تواند در بحث گردشگری، کشاورزی، گیاهان دارویی مشاغل خانگی و صنایع‌دستی به قطب تولید در منطقه تبدیل شود که بعضاً به دلیل مصوبات بالادستی و قوانین دست و پاگیر و عدم پشتیبانی مسئولین اجرایی و مدیران پروازی که نگاه تولید محور و گره‌گشا ندارند در تحقق شعار امسال و سال‌های قبل که عمده آن مربوط به رفع موانع بوده عملکرد دستگاه‌ها قابل دفاع نیست.
شناسایی ظرفیت ها و برگزاری هدفمند جلسات تولید و مانع زدایی
در این زمینه جا داشت نهادهای مسئول اجرایی با شناسایی ظرفیت‌ها و برگزاری هدفمند جلسات کارگروه ستاد تسهیل تولید و مانع زدایی در شهرستان از فعالین عرصه‌های تولید در بخش کشاورزی، دامداری، گیاهان دارویی و… دعوت به عمل‌آورند یا با ایجاد بستر فعالیت تولید صنعتی با تکنولوژی‌های تک مثل ایجاد شهرک آب که مشکلات محیط زیستی هم ندارد و بارها وعده احداث آن داده‌شده بود در ایجاد شغل و رونق تولید تلاش کنند، الحق و الانصاف مردم ولایتمدار و بصیر طالقان، پای همه آرمان‌های انقلاب و این شعار پرشور و شعور ایستادند و امروز در ماه‌های پایانی سال مسئولان هم گزارش عملکرد تحقق به شعار سال که مطالبه مردم و رهبر عزیزمان است را خدمت همشهریان ارائه دهند.
یادداشت از مهدی آهنگری و کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک (عضو پژوهشکده مطالعات و تحقیقات طالقان شناسی)
منشر شده در پایگاه خبری سمن جوانان
پشتیبانی
