آیت الله سید محمود طالقانی در خطبه نماز عید فطر سال 1348 ش. به مسأله فلسطین پرداخت و ضمن آگاه کردن مردم از وضعیت مسلمانان فلسطین یادآوری مسؤلیت آنان در این مبارزه، از آنها خواست تا فطریه خود را برای کمک به مبارزان مسلمان هدیه کنند. با گسترش این حرکت در سال بعد همگام با نمازگزاران مسجد هدایت، نمازگزاران حسینیه ارشاد و تعدادی از مساجد با راهنمائیهای آیة الله مطهری و عده ای دیگر، فطریه خود را به مبارزان فلسطینی هدیه کردند.
همزمان با خروج آخرین سرباز انگلیس از خاک فلسطین، بن گورین رئیس یکی از سازمانهای صهیونیستی، خبر شوم تاسیس دولت اشغالگر اسرائیل را اعلام کرد.از آن تاریخ به بعد، تلاشهای گسترده ای در ابعاد مختلف برای حمایت از حقوق مردم فلسطین صورت گرفته است. آیة الله طالقانی نیز از مبارزانی بود که هرگز در برابر این تجاوز، سکوت نکرد و در کنفرانسهای متعدد از حق ملت فلسطین دفاع کرد.
«یادم می آید که در سال 49 روز عید فطر طالقانی در مسجد هدایت فطریه ها را برای فلسطین جمع آوری نمود و پول جمع آوری شده را به شهید حنیف نژآد داد و من از طرف شهید حنیف نژاد مأموریت یافتم این که پولها را برای فلسطین ببرم. وقتی این پولها برای رزمندگان الفتح برده شد، مسئول برادران مجاهد در پایگاه فلسطینی گفته بود:« ارزش این پولها از دلارهای عربی خیلی بیشتر است، اگر چه مقدارش کمتر است.»
این اقدام شجاعانه و متهورانه آیت الله طالقانی نظر ملت ایران را به ملت فلسطین جلب نمود در مجامع مذهبی آگاه و قشری موافق و مخالف بسیاری پیدا کرد و رژیم شاه که از هم پیمانان امریکا و از حامیان اسرائیل در منطقه خاورمیانه بود از اینکه توجه و حمایت مردم نسبت به مبارزات ملت فلسطین و بدبینی و نفرت آنها نسبت به حکومت غاصب اسرائیل روز شدت می یافت به وحشت افتاد و درصدد تحریک و مقابله برآمد.
در دوران انقلاب نیز (چه قبل و چه بعد از پیروزی) آیت الله طالقانی نه در یک مصاحبه مطبوعاتی بلکه در چند مصاحبه و سخنرانی به دفاع از مردم مظلوم فلسطین پرداخت و به روابط و کمکهای جمهوری اسلامی ایران به آن ملت ستمدیده تأکید نمود. «فلسطینیها مردمانی هستند که با زور از خانه هاشان رانده شدند. که این خلاف تمامی موازین حقوقی و انسانی است. و اینها یک حرف بیشتر ندارندو آن اینکه ما از خانه هامان رانده شدیم و خانه هامان را می خواهیم. این مظهر مظلومیت فلسطینی و ظلم و استعمار به طور کامل متبلور شده در داستان فلسطین .
از دیدگاه طالقانی اشغال بیت المقدس و آواره کردن مردم فلسطین نه یک مسئله اسلامی بلکه جهانی است و بارهای چه در رژیم شاهنشاهی و چه در نظام جمهوری اسلامی تأکید می کند که :«همه مسلمانان جهان و مردم آزاده دنیا برای نجات بیت المقدس سرزمین فلسطین باید قیام کنند.» و این تأکید ایشان و حمایت امام خمینی بود که اولین عکس العمل مثبت مردم آزاد شده ما به حمایت از قیام مردم فلسطین و تجلیل از شهدا و رزمندگان آنها در روز 25 اردیبهشت 58 به نام روز فلسطین با شرکت هزاران نفر مردم انقلابی در دانشگاه تهران ترتیب یافت و آیت الله طالقانی این مظهر آزادی و آزاداندیشی و سمبل مبارزات ضد امپریالیستی و صهیونیستی، با قرائت آیات اول سوره «اسراء» بیانات خود را چنین آغاز نمود :«من پیش از اینکه در کسوت یک سیاستمدار متعارف و معمول باشم، یک شاگرد کوچک قرآن و معلم قرآنم و در این گونه اجتماعات سعی دارم برنامه ای را که همیشه دارم فراموش نکنم، چون مهمترین قدرتی که ملت مسلمان ایران و همه مسلمانهای دنیا را می تواند علیه ظلم و استبداد و استکبار و استعمار برانگیزد، در حیطه ی قرآن است...» و در پایان به این نکته اشاره می کند که :
«...این مسأله مهم و تاریخی (یعنی مسأله فلسطین) باعث شده ما امروز، همراه طبقه جوان و نیرومند انقلابیمان ، در این اجتماع و در این زمان و در این سرفصل تاریخی، دور هم گرد آمده ایم...»
ایشان پس از یک تجزیه و تحلیل تاریخی از گذشته بیت المقدس و سرزمین فلسطینی و مردم آواره آن اعلام می دارد:«ما ملت ایران، این ملتی که انقلاب کرد، برخاست، با تمام قوا برای دستگیری هر ملت مظلوم، به خصوص ملت فلسطین و هر مستضعفی در هر کجای دنیا، تا آنقدری که امکان داریم دست کمک دراز می کنیم، چون قیام ما برای نجات مستضعفین است. اول مستضعفین ایران، بعد متسعفین ملتهای عرب و ملتهای مسلمانی که اسیر حکومتهایی هستند که بنا حق و بدون رضای ملتها برآنها حاکمیت دارند...»
با این همه پدر با آن دید وسیع و بینش عمیقی که از انقلابهای دنیا و نیرنگهای استعمار دارد از آینده انقلاب ایران هم اظهار نگرانی می کند:
«اگر بتوانیم خودمان را نجات بدهیم، نه تنها از دولت فلسطین بلکه هر دولت مظلوم دیگری را طبق وظایف اسلامی و انسانی حمایت می کنیم...ما به هر فرد و گروه مظلوم از هر مذهب و مسلکی که باشد کمک خواهیم کرد...» و گفتنی است وقتی صحبت از ملتهای محروم و زیر سلطه (از هر مذهب و ملیت) می نمود تا عمق وجودش می سوخت.
منبع : طالقانی ، فریادی در سکوت، سید محمد حسین میرابوالقاسمی ، ج 1ناشر : شرکت سهامی انتشار.
