برای اتصالات ورق ها و لوله ها و غیره از روش های مختلفی استفاده می کنند. یکی از این روش ها عملیات پرچ کاری است. انتخاب این روش بستگی به عوامل مختلفی دارد که از جمله یکی از آن ها اتصال موقت و دائم است.
برای آشنایی بیشتر با عملیات پرچ کاری، مزایا و محدودیت های آن تا آخر مقاله با آهن ملل همراه باشید.
پرچ ها نوعی اتصال دهنده هستند که برای بست ورق ها، لوله ها و غیره استفاده می شوند. این پرچ ها قادر به تحمل بارهای برشی، بارهای کششی را نیز تحمل می کنند. جنس این قطعه معمولا از فولاد کم کربن، آلومینیوم، مس ساخته می شود.
از پرچ در مواقعی که نیاز به جداسازی قطعات نیز استفاده می کننند زیرا بر خلاف پیچ و مهره نمی توان آن ها را به راحتی از یکدیگر جدا کرد.
پرچ کاری یا پهن کردن سر میخ یک فرآیند رایج است که احتمالا از نحوه انجام آن آگاهی دارید، اما بهتر است به توضیح مختصری درباره این عمل بپردازیم.
ابتدا، سوراخ هایی در محل یا قسمت های مورد نظر، ایجاد می شوند. سوراخ پرچ حدود 1.5 میلی متر بزرگتر از قطر پرچ است.
پس از قرار دادن پرچ در محل مورد نظر، با کوبیدن یا شکستن پرچ، دم آن (ساقه) تغییر شکل می دهد که باعث پهن شدن پرچ شده و معمولا ساقه آن به اندازه یک و نیم برابر قطر اصلی منبسط می شود.
عملیات پرچ کاری در اتصال ورق های فلزی نورد شده، اتصالات آلومینیومی در هواپیما، در ساخت بدنه اتوبوس و واگن برقی، ساخت پل فلزی، جرثقیل، دیگ بخار و مخازن تحت فشار و غیره کاربرد دارد.
پرچ کاری مزیت هایی نسبت به دیگر روش های اتصال دارد. در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم:
1 – پرچ کاری مقرون به صرفه است.
2- از آن در اتصال فلزات آهنی و غیر آهنی مانند آلومینیوم و آلیاژهای مس و در اتصال مواد غیر فلزی مانند چوب، پلاستیک، ورق آزبست و غیره استفاده می شود.
3- یکی از مزایای اصلی پرچ این است که برای اتصال مواد غیر مشابه کاربرد دارد. مثلا اتصال صفحه آلومینیوم و صفحه مس.
برخی از معایب فرآیند پرچ کاری عبارت است از:
شکست برشی
خرد شدن صفحات
پاره شدن صفحه در حاشیه
عملیات پرچ کاری محدودیت هایی را به همراه دارد. به موارد زیر توجه کنید.
جنس پرچ ها باید سخت و شکل پذیر باشد. آن ها معمولا از فولاد کم کربن یا فولاد نیکل، برنج، آلومینیوم یا مس ساخته می شوند، اما هنگامی که استحکام اهمیت داشته باشد، از پرچ های فولادی استفاده می شود.
از این پرچ زمانی استفاده می شود که به قسمت پشتی قطعات مورد نظر دسترسی نداریم و برای اتصال مواد سخت مانند ورق های فلزی و اشیاء فلزی استفاده می شود. به عنوان مثال، هنگام نصب گلگیر ماشین یا ناودان در ساختمان ها کاربرد دارد.
معمولا برای سوراخ کاری درزهای طولی از نوار باریک فلزی استفاده می شود. این نوار دارای سوراخ هایی با اندازه یکسان است که با قرار دادن بر روی ورق ها، سوراخ های مورد نظر علامت گذاری می شوند.
حداقل فاصله بین پرچ ها باید سه برابر قطر پرچ باشند و تقریبا حداکثر فاصله بین آن ها هرگز نباید باعث کمانش ورق بین آن ها شود.
روش فاصله گذاری سوراخ های پرچ برای درزهای طولی با نحوه فاصله گذاری سوراخ های پرچ برای درزهای متقابل متفاوت است.
جمع بندی
پرچ کاری نوعی عملیات اتصال ورق ها، لوله ها و غیره است و از جنس فلزات نیکل آلومینیوم، مس و غیره تولید می شود.
همانطور که در این مقاله گفته شد، از عملیات پرچ کاری در مواردی که نیاز به جداسازی قطعات وجود ندارد، استفاده می شود که همچنین این عملیات دارای دیگر ویژگی ها و محدودیت هایی است که در بالا به صورت مفصل شرح داده شد.
