ارائه یک ایده نو و پرورش دادن آن به کمک جذب سرمایهگذار خارجی میتواند شما را به یکی از میلیاردرهای نامآشنای دنیا بدل کند. درست همانند میلیاردرهایی که با ایدهای ساده شروع کردند و هرکدام به نحوی انقلابی در دنیا به وجود آوردند. آنها توانستهاند با مطرح کردن ایدههای خلاقانه، علاقه و اعتماد سرمایهگذاران داخلی/خارجی را برای توسعه دادن ایده اولیه جذب و سود زیادی کسب کنند. اما انواع روشهای سرمایه گذاری را بیشتر بشناسید دانستن آن به شما دید بهتری خواهد داد.
هرچقدر هم که ایده شما ناب و انقلابی باشد، تا زمانی که با سرمایه شرکایتان ترکیب نشود، احتمال موفقیت شما کاهش می یابد. حتما خودتان هم میدانید که حیف است ایدههای ناب صرفا به علت پیدا نکردن سرمایهگذار اجرا نشوند. حال چاره چیست؟ آفرین! جذب سرمایهگذار. جذب سرمایه گذار خارجی یکی از دغدغههای اینروزهای کارآفرینان و صاحبان ایده است، زیرا پای اجرای ایده در سطح بین المللی و رشد و توسعه درمیان است.
در کشورهای پیشرفته افرادی هستند که برای حمایت از استارتاپهای نوپا اعلام آمادگی میکنند. این افراد برای به مرحله اجرا رساندن ایدههای صاحبان ایده، سرمایهگذاری میکنند. این نوع سرمایهگذاری که مشخصا «سرمایهگذاری خارجی» نام دارد، در ایران هم شناختهشده است و استارتاپهای مختلفی توانستهاند با جذب سرمایه خارجی وارد بازار کار شوند. شاید تمایل داشته باشید چگونگی سرمایه گذاری در استارتاپ ها را بدانید، شتابدهنده هاوش در سلسله مقالات مربوط به سرمایه گذاری سعی به افزایش دانش کاربران خود در این حوزه دارد.
این یک حقیقت ثابتشده است که ایدههای خاص و خلاقانه میتوانند با جذب سرمایهگذار داخلی یا خارجی صاحبان ایده و سرمایهگذاران را به اوج ثروت برسانند. اما سوال این است که آیا یک استارتاپ ایرانی در شرایط کنونی میتواند سرمایهگذار خارجی جذب کند؟
برای پاسخ دادن به این سوال بیایید متن گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، درمورد شرایط و الزامات جذب سرمایهگذار خارجی در ایران را به طور خلاصه باهم بخوانیم:
گروه پارلمانی دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس، در گزارشی با عنوان «الزامات جذب بهینه سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران با بهرهگیری از تجارب کشورهای موفق» آورده است: با این که در دو دهه اخیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی با رشد و توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها همراه بوده و بازار رقابتی بزرگی ایجاد کرده است، اختلاف نظرهایی درمورد اینکه آیا سرمایهگذاری خارجی یکی از علل رشد اقتصادی است یا خیر وجود دارد.
تطبیق رهنمودهای حاصل شده از تحقیق با وضعیت حال حاضر ایران از طریق بررسی آمارهای موجود، مرور مطالعات پیشین و نیز نظرسنجی از خبرگان در این زمینه، نشان از این دارد که جذب سرمایهگذار خارجی در کشور ما لزوما به معنای موفقیت نیست؛ چرا که شرایط بهرهبرداری کافی و حداکثری از همان مقدار کم سرمایه خارجیای که وارد کشور شده است وجود ندارد. میپرسید چرا؟ ما اینجا هستیم که به شما پاسخ بدهیم.
حتما میدانید که به علت شرایط نامناسب کسبوکار در کشور و همچنین وجود تحریمهای بینالمللی، بازار کار اینروزهای کشور آشفتهتر از قبل شده است. همین موارد دلایل محکمی برای این هستند که شانس ورود سرمایهگذار خارجی به کشور و اقدام به سرمایهگذاری بهشدت کاهش پیدا کند. اما لازم است بدانید که مهمترین دلیل عدم دسترسی به موفقیت صددرصدی، مواردی که تابهالان ذکر شدهاند نیست! شاید بپرسید خارج از خارجی یا داخلی بودن سرمایه گذار چگونه سرمایهگذارها را مجاب به سرمایهگذاری کنیم؟ | موفقیت در جذب سرمایه به چه عواملی بستگی دارد. با مطالعه مقاله پیشنهادی می توانید به پاسخ سؤال خود دست یابید.
با استناد بر گزارشی که «آنکتاد» منتشر کرده است، سهم کشور ایران از جذب سرمایه خارجی در سال ۲۰۱۸، فقط وفقط ۰.۳ درصد از کل ورودی سرمایه خارجی جهان بوده است. اما نکته مهم این است که در حال حاضر زمینه استفاده از همین میزان اندک سرمایه خارجی نیز فراهم نیست. همه اینها میتواند به این علت باشد که مدیران و سیاستگذاران فعلی کشور درک درستی از مفهوم سرمایهگذاری خارجی ندارند؛ یعنی اگر استارتاپی بتواند سرمایهگذار خارجی جذب کند، باز هم به طور قطع نمیتوانیم بگوییم که راه موفقیت را درپیش گرفته است. ذکر این موضوع که صرفا تامین مالی از یک منبع خارجی ضامن موفقیت استارتاپ شما نیست، اهمیت فراوانی دارد.
شما باید به عنوان صاحب ایده، بدانید که از مهمترین انگیزههای جذب سرمایهگذار خارجی، انتقال فناوری است. با نگاه مطلقا مالیای که امروزه در کشور ما وجود دارد، حتی با پیدا کردن سرمایهگذار خارجی هم نمیتوان راه موفقیت را به آسانی طی کرد. تجربه سالهای گذشته نشان داده است که استفاده از سرمایهگذاری خارجی در ایران همیشه با انتقال فناوری همراه نبوده است. حال واضح است که اگر شما پولدارترین فرد روی زمین هم باشید اما دانش بهکارگیری سودآور سرمایهتان را نداشته باشید، راهی به جایی نمیبرید.
اما بیایید فرض کنیم که با وجود تمام مشکلات پیشپایتان، از جمله تحریمهای سنگین اقتصادی، بازار کساد کسبوکار و دشوار بودن پروسه جلب اعتماد، توانستهاید با ارائه متفاوت و خلاقانه ایده استارتاپتان سرمایهگذار خارجی جذب کنید. مسئلهای که دور از ذهن نیست این است که شما هم به اندازه دیگرانی که در این راه موفق شدهاند، شانس به هدف رسیدن دارید. آیا این پایان راه شماست و دیگر همهچیز به آسانی آب خوردن پیش میرود؟
جواب شما یک «نه» بزرگ است!
باید بدانید که با وجود همه اینها، استارتاپ شما باز هم شانس جذب سرمایهگذار خارجی را دارد. اما باید توجه داشته باشید که تا چه اندازه آمادگی جذب سرمایهگذار بهویژه از کشور دیگری را دارید.
شما باید مطمئن باشید که برنامههای استراتژیک ۳ تا ۵ ساله برای رشد کسبوکار خود دارید. همچنین، برای حفظ و افزایش سرمایهها و داراییهای خود، می بایست برنامهریزی استراتژیک داشته باشید.
باید اطمینان حاصل کنید که محیط و کیفیت کار شما با استانداردهای جهانی مطابقت دارد و به قوانین کلیدی بینالمللی پایبندید.
لازم است که گواهینامه معتبر ISO داشته باشید و خدماتی که ارائه میکنید طبق استانداردهای جهانی باشد.
لازم است که بازارهای رقابتی داخلی و بینالمللی را به خوبی بشناسید و بدانید که چرا مشتریان باید از محصولات/خدمات «شما» استفاده کنند. میزان جذب سرمایه با توجه به ارزش هر استارتاپی محاسبه می شود دانستن چند روش مهم ارزشگذاری استارتاپ ها می تواند نگرش شما در این زمینه را بهبود بخشد.
فارغ از همه این حرفها، استارتاپهای ایرانی بسیاری در زمینه جذب سرمایهگذار خارجی موفق بودهاند و توانستهاند مشارکت با شرکای مالی خارجی را تجربه کنند. برای مثال میتوانیم شرکتهای کیاموتورز، توتال فرانسه، بریتیش ایرویز، اسکانیا، رنو و ایرفرانس را نام ببریم که متاسفانه به دلیل تحریمها و نوسانات ارزی و بهویژه بسته شدن کانالهای ارتباطی مالی، همکاریشان را با شرکای ایرانی قطع کردهاند.
اما اگر بخواهیم استارتاپ ایرانیای را مثال بزنیم که در جذب سرمایه و بهرهگیری از دانش و فناوری خارجی موفق عمل کرده است، به «اسنپ» میرسیم؛ استارتاپی که از زمان شروع فعالیت، انقلاب بزرگی در بازار حملونقل عمومی ایجاد کرده است. گفته شده است که پنج سرمایهگذار اسنپ خارجی هستند که در ۳ مرحله سرمایهگذاری، هرکدام صاحب درصدی از سهام شرکت اسنپ شدهاند.
پس پیدا کردن یک منبع مالی خارجی غیرممکن نیست؛ تنها باید ظرفیتهای جذب و انتقال صحیح سرمایه و فناوری در کشور وجود داشته باشد.