حتما واژه «هوش مصنوعی» را شنیدید، ولی اصلا کلمه «هوش» یا Intelligence یعنی چه؟
در این مطلب سعی می‌کنیم با طمع هوش مصنوعی، کمی معنی کلمه "هوش" رو واضح‌تر کنیم. چه نیازی داریم معنی این کلمه را بدونیم و چرا مهمه؟
اگه می‌خواهیم یک هوش مصنوعی خلق کنیم باید در آخر به شکلی بفهمیم که آیا این عاملی که طراحی کردیم اصلا هوشمند هست؟ و اینکه چطور میشه موفقیت عامل رو تعیین کرد؟
خاصیت اصلی هوش، در عمومیت و کلی بودن آن است و هیچ کس تعریف خوبی از آن ارائه نکرده مگر رابرت هاینلاین. ایشون از بزرگ‌ترین نویسنده‌های داستان علمی-تخیلی قرن بیستم بودند. به بخش معروفی از کتاب ایشون توجه کنید:
A human being should be able to change a diaper, plan an invasion, butcher a hog, conn a ship, design a building, write a sonnet, balance accounts, build a wall, set a bone, comfort the dying, take orders, give orders, cooperate, act alone, solve equations, analyze a new problem, pitch manure, program a computer, cook a tasty meal, fight efficiently, die gallantly. Specialization is for insects.
-Robert A. Heinlein, Time Enough for Love
"یک انسان باید قادر باشد یک پوشک را عوض کند، برای یک حمله برنامه‌ریزی کند، یک گراز را قصابی کند، یک کشتی را هدایت کند، ساختمانی طراحی کند، غزل بنویسد، حساب‌ها را مدیریت کند، دیوار بسازد، یک استخوان را جا بیاندازد، مردن کسی را راحت کند، دستورات را بپذیرد، دستوراتی بدهد، همکاری کند، تنها عمل کند، معادله حل کند، مشکل جدیدی را تحلیل کند، کود کشاورزی آماده کند، یک کامپیوتر را برنامه‌ریزی کند، غذای خوشمزه درست کند، شایسته بجنگد، دلیرانه بمیرد. تخصص مخصوص حشرات است."
شما کسی رو می‌شناسید که بتونه همه‌ی این کارها رو انجام بده؟ در واقع هر انسان هوشمندی میتونه (اگه بخواد) هر کدام از این کارها رو یاد بگیرد و انجام بده. ایده کلی این جمله در توانایی به خوبی انجام دادن کارهای بسیار متفاوت در قالب هوشمندی است.
در ادامه باز هم به این متن بر می‌گردیم.
تعاریف زیادی از "هوش" وجود داره. آقای شِین لِگ (Shane Legg) که خودشون محقق یادگیری ماشین هستن، بیش از 70 تعریف هوش رو بررسی کردن و در نهایت تعریفی از هوش ماشین ارائه دادن:
Intelligence measures an agent’s ability to achieve goals in a wide range of environments.
- Shane Legg
"هوش توانایی یک عامل را برای دستیابی به اهداف، در طیف وسیعی از محیط‌ها اندازه گیری می‌کند."
شباهت این تعریف با متن رابرت هاینلاین رو می‌بینید؟
برای خلق عامل هوشمند باید بتوان هوشمندی اون رو اندازه گرفت، در ادامه به تابعی از آقای لِگ که هوش ماشین رو اندازه گیری می‌کنه توجه کنید:
توضیح کامل این تابع در مقاله‌ای لینکش رو در آخر قرار میدم هست ولی به زبان ساده، این تابع طبق یه سری سیاست و خط مشی عامل و با توجه به ساده یا پیچیده بودن محیط‌ها، امتیازی در نظر میگیره.
همان طور که دیدیم، از مهم‌ترین مشخصه‌های هوش انسان در کلی بودن (generality) اون بود و از همان روز‌های اول تولد هوش مصنوعی، هدف این بود که بتوان هوش مصنوعی مانند هوش انسان ساخت. هر چند که در سال‌های گذشته این امر موفق نبود اما اکنون بسیاری از محققین هوش مصنوعی بر روی توسعه‌ی هوش ماشینی کار می‌کنن که در اصل شبیه به هوش انسان باشه که به اون هوش مصنوعی قوی (strong AI) می‌گویند.
شاید هم اون روز رو دیدم که ماشین‌ها ظرفیت درک و یادگیری هر کاری که انسان میتونه انجام بده رو داشته باشن، مثل هر کاری که در متن رابرت هاینلاین بود.?
در آخر اگه از خوندن این متن لذت بردید، لطفا یه ❤️ زیر این مطلب بذارید.
همچنین ببینید:
