روندهای جهانی مدیریت دانش در سال 2021

روندهای جهانی مدیریت دانش در سال 2021

سال گذشته برای مدیریت دانش سال بزرگی بود. فناوری‌ها به سرعت در حال پیشرفت هستند و توانایی‌هایی را پیرامون گراف‌های دانش، هستی‌شناسی و هوش مصنوعی سازمانی ارائه می‌دهند؛ راهکارهایی که تا همین چند سال پیش دست‌یابی به آن، دور از انتظار به نظر می‌رسید. در عین حال، همه‌گیری کرونا، هر سازمانی را مجبور به مواجهه با قابلیت‌های خود برای به اشتراک‌گذاری دانش، پشتیبانی از کارکنان، حفظ روند توسعه و یادگیری در فضای دورکاری کرد. این اثرات و سایر عوامل در کنار یکدیگر، سبب تمرکز اجرایی بیشتر در زمینه بهبود مدیریت دانش در سازمان‌ها شد.

در ادامه هفت روند مدیریت دانش در سال 2021 به واسطه تجربیات یکی از بزرگترین شرکت‌های مشاور مدیریت دانش در سطح جهان ارائه می‌شود. روندهای شناسایی‌شده عمدتا مبتنی بر آن چیزی است که از مشتریان مشاهده شده است. براساس نظرسنجی‌های انجام‌شده، این روندها نشان‌دهنده موقعیت فعلی مدیریت دانش در سازمان‌ها است و در به احتمال زیاد در سال‌های آینده نیز شاهد تغییراتی در آن خواهیم بود.

1- محاسبه نرخ بازگشت سرمایه و کمی کردن نتایج حاصل از پیاده‌‌سازی مدیریت دانش

ابتکارات و راهکارهای مدیریت دانش به دلیل اثرگذاری بر مزیت رقابتی و تضمین بازده کسب و کار، اغلب به عنوان عاملی مفید و مثبت در سازمان‌ها شناخته‌ می‌شوند. خوشبختانه در دنیای امروز، وجود منابع علمی و تئوریک مدیریت دانش، منجر به درک بهتر آن در سازمان‌ها شده است. بسیاری از مدیران سازمان‌های پیش‌رو به این نتیجه رسیده‌اند که مدیریت دانش می‌تواند موجب بهبود شاخص‌های کلیدی کسب و کار آن‌ها شود؛ مواردی همچون بهبود عملکرد و ارتقاء سطح مهارت کارکنان، استفاده موثر از فرایندها، مدیریت تقویت انواع اَشکال محتوا، توسعه و پشتیبانی از فرهنگ سازمانی و طراحی و یکپارچه‌سازی فناوری.

به‌طور کلی مدیریت دانش برای کسب وکار شما قابل دسترسی و عملی است. این درک جدید و جامع از مدیریت دانش مستلزم آن است که ارزش واقعی آن از طریق محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، برای سازمان‌ها قابل اندازه‌گیری و ردیابی باشد.

از آنجایی در طی چندین سال اخیر سازمان‌های بیشتری، بر روی تحولات مدیریت دانش سرمایه‌گذاری کرده‌اند و از نتایج مثبت آن بهره‌مند شده‌اند، همچنان خواستار اثبات ارزشمند‌بودن این سرمایه‌گذاری‌ها هستند. بسیاری از مشاوران در سطح دنیا راهکارهای مختلفی را برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) مدیریت دانش توسعه داده‌اند و متنی بر آن ارزش اقدامات اجرایی در سازمان‌ را محاسبه می‌کنند.

2- مدیریت دانش به عنوان پایه و اساس هوش مصنوعی

امروزه سازمان‌های موفق دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که هوش مصنوعی باید برای آن‌ها در اولویت باشد. با این حال، بسیاری از آن‌ها از قبل به این موضوع پی‌برده‌‌بودند که آمادگی کافی برای استفاده از فرصت‌های ارائه شده در هوش مصنوعی را ندارند.

به عنوان نمونه اگر محتوای منابع مورد استفاده توسط چت‌بات‌ها، قدیمی یا نادرست باشد، چه فایده ای دارد اگر از آن داده‌ها و محتوای نادرست برای ارائه پاسخ به سوالات مشتریان استفاده کند؟ یا اگر روش‌های ثابتی برای توصیف یا کمی کردن صلاحیت‌های سازمان خود ندارید، ایجاد یک سیستم خبره‌یاب خودکار چه ضرورتی دارد؟

ایجاد پایه‌های اصلی سیستم مدیریت دانش یکی از پیش‌نیازهای موفقیت در استفاده از هوش مصنوعی برای سازمان‌ها است. این مهم شامل طراحی و ایجاد طبقه‌بندی‌ها، حاکمیت محتوا، پاکسازی و قالب‌بندی، تعریف انواع محتوا و نحوه جستجوی آن، طبقه‌بندی خودکار و تعیین استراتژی‌های برچسب‌گذاری خودکار جهت حصول اطمینان از اتصال و بازخوانی خودکار محتوای بدون ساختار موجود در چندین مخزن می‌باشد.

بر این اساس سازمان‌ها به سرعت متوجه شده‌اند که پیش از آن‌که بتوانند ارزش معناداری را از هوش مصنوعی دریافت کنند، باید سیستم مدیریت دانش خود را ساماندهی نمایند.

3- گراف‌های دانش، گراف‌های دانش و گراف‌های دانش بیشتر

در سال گذشته گراف‌های دانش به عنوان یکی از ابزارهایی که سازمان‌ها از طریق آن شروع به درک قابلیت‌های دانش هوش مصنوعی می‌کنند، مورد بحث قرار گرفت. با این حال، این حوزه به سرعت توسعه یافته و یکی از عناصر اصلی در نقشه راه بسیاری از سازمان ها شده است. این گراف‌ها، نمایشی از دانش، فعالیت و محصولات کاری یک سازمان است که هم توسط انسان و هم توسط ماشین قابل درک و “خواندن” است.

گراف‌های دانش مجموعه‌ای از ارجاعات به دارایی‌های دانشی، محتوا و داده‌های سازمان شما است که از یک هستی‌شناسی برای توصیف کارکنان، مکان‌ها و نحوه ارتباط آن‌ها استفاده می‌کند. از این گراف‌ها می‌توان جهت تأمین قدرت جستجوی هوشمند، ربات‌چت‌ها، موتورهای جستجوی پیشنهاد، ابزارهای مدیریت محتوا موارد دیگر استفاده کرد.

گراف‌های دانش درست مانند هوش مصنوعی، به پایه‌های جامع مدیریت دانش نیازمندند. سازمان‌هایی که در گذشته و به طور مستمر برروی ارتقاء سطح بلوغ مدیریت دانش خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند، در واقع همان سازمان‌هایی هستند که گراف‌های دانش ارزشمندی را با موفقیت بیشتری تولید می‌کنند.

این روند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا الگویی اثبات شده را برای مدیریت دانش فراهم می‌کند تا از طریق نهادینه‌سازی دانش پنهان و آشکار منجر به افزایش ارزش کلان‌داده‌ها شود. بر این اساس گراف‌های دانش به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که نتایج مدیریت دانش را واقعی و ملموس کنند.

4- تمرکز بر روی جستجوی سازمانی

علی‌رغم اینکه ابزارهای سنتی جستجو به صورت کلی درحال افول هستند، اما در حال حاضر اگر نگوییم به عنوان مشهودترین و اصلی‌ترین عنصر در راهکارهای مدیریت دانش سازمانی، بلکه به عنوان یک مولفه مهم تحول در آن محسوب می‌شوند.

در سال گذشته دو محرک اصلی برای توسعه ابزارهای جستجو به وجود آمد. محرک اول، همه‌گیری کرونا بود که منجر به پراکندگی ناگهانی نیروی کار و درک عمیق بسیاری از سازمان‌ها در خصوص نیازهای نیروهای تازه کار شد. بسیاری از کارکنان کم‌تجربه از راه دور نمی‌توانستند به راحتی موارد مورد نیاز برای انجام وظایف خود را پیدا کنند. البته این مسئله از دیرباز مورد توجه بسیاری از سازمان‌ها بود؛ اما دورکاری برای حفاظت از سلامتی موجب تشدید اهمیت آن شده است.

بر اساس نظرسنجی انجام‌شده از کارکنان، تا پیش از همه‌گیری کرونا شبکه‌های اجتماعی، اولین ابزار یافتن اطلاعات سازمانی بوده است. آن‌ها برای یافتن اطلاعات مورد نیاز از افرادی که می‌شناختند پرس‌وجو کرده و درصورت نیاز این افراد برای یافتن پاسخ سوالات از سایرین کمک می‌خواستند. اما این یک فرایند بسیار ناکارآمد است و جستجو در شبکه‌های اجتماعی، از نمایان شدن چالش‌های قابل کشف بسیاری از سازمان‌ها جلوگیری می‌کند. با این حال، همه‌گیری کرونا منجر به ایجاد موانع مختلفی برای کارمندان جدیدتر شد و این آگاهی را برای سازمان‌ها به وجود آورد که آن‌ها مشکل جستجو دارند.

دومین محرک بزرگ بازیابی مجدد بود. بسیاری از سازمان‌ها دریافتند که هرگز قادر نخواهند بود دانش، اطلاعات و داده‌های خود را به طور کامل در یک سیستم واحد یا حتی چند سیستم ادغام کنند. به بیان دیگر انتظارات موجود از پایگاه داده و سیستم‌های مدیریت محتوا با شکست روبرو شده است و بنابراین سازمان‌ها به جای تلاش برای جمع‌آوری همه مطالب از طریق جستجو، دوباره بر روی یکپارچه‌سازی محتوا متمرکز شده اند. روند جستجو اکنون رو به پیشرفت است. فناوری‌های این حوزه جهش‌های بزرگی را در زمینه جستجوی مکالمه‌ای، جستجوی نموداری و جستجوی زبان طبیعی تجربه می‌کنند.

5- مدیریت دانش به عنوان فعال كننده كار از راه دور

در سال گذشته سازمان‌ها به صورت ناگهانی مجبور به اداره اقدامات از راه دور شدند؛ درحالی که فاقد آمادگی کافی برای مواجهه با آن بودند. به بیان دیگر سازمان‌ها در زمینه بهره‌وری، همکاری و فرهنگ دورکاری بلوغ کافی نداشتند.برای بسیاری از سازمان‌ها مشخص شد که مدیریت دانش می‌تواند قابلیت کشف، ارتباط، همکاری و فرهنگ کاری را برای سازمان‌هایی که دورکاری را انتخاب کرده و یا ناچار به پذیرش آن شده‌اند، امکان‌پذیرکرده و یا بهبود بخشد.

مفهوم دورکاری، مفهوم جدیدی نیست، اما همه‌گیری کرونا منجر به نمایان شدن شکاف در آمادگی سازمان‌ها برای مواجه شدن با این مفهوم شد. درحال حاضر برخی از سازمان‌ها ترجیح می‌دهند که به دفاتر فیزیکی خود مراجعه نکنند و این مستلزم بلوغ کافی در حوزه مدیریت دانش نیز هست. این روند نیز همانند گراف‌های دانش، شاهدی بر اهمیت مدیریت دانش به عنوان یک استراتژی بوده و نشان‌دهنده ضرورت سرمایه‌گذاری اختصاصی در این حوزه است.

6- دید 360 درجه

احتمالاً اخیرا متوجه افزایش سریع مفاهیمی نظیر “دید 360 درجه”، “مشتری  360 درجه” ، “شرکت 360 درجه” و “کارمند 360 درجه” شده‌اید. مفاهیم پنهان در این اصطلاحات بازاریابی، ایده‌ای از یک دیدگاه واحد و تلفیقی از تمام دانش، اطلاعات و داده‌های مربوط به سازمان‌های شما است. ما شاهد افزایش سازمان‌هایی هستیم که به دنبال یک کارمند دارای راه‌حل‌های 360 درجه هستند. این سازمان‌‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که چنین راه‌کارهایی به زیرساخت‌های مدیریت دانش احتیاج دارد و درعین حال می‌تواند چالش‌های موجود در آن را نیز برطرف کند.

دید 360 درجه از طریق ایجاد یک مکان واحد برای یافتن هر آنچه که یک کارمند می‌داند و هرآنچه که برای کار به آن نیاز دارد، به جاری‌سازی هرچه بهتر مدیریت دانش کمک می‌کند.

این رویکرد با استفاده از ابزارهای یادگیری سازمانی، به کارکنان کمک می‌کند تا مهارت‌ها و شایستگی‌های جدید را ایجاد کرده و موجب پیشرفت سازمان شوند. شما باید انتظار داشته باشید که در سال آینده در خصوص دید 360 درجه بیشتر بشنوید و در صورت تحقق آن، به دنبال بسترهای مدیریت دانش و راه حل‌هایی باشید که به ایجاد و توسعه آن کمک می‌کند.

7- تمرکز اجرایی

همانطور که از روندهای منحصر به فرد بالا مشخص است، مدیریت دانش به خودی خود بحث داغ این روزهاست. مدیران اجرایی سازمان‌های پیش‌رو، موارد مذکور را به عنوان اولویت‌های سازمانی تعیین کرده و در سطوحی بر روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند که در گذشته سابقه نداشته است.

سازمان‌های خدماتی در حال یادآوری و تلاش برای بهبود توانایی‌های مدیریت دانش خود هستند. البته باید اشاره کرد که علاقه‌مندی مدیران در سازمان‌‌های پیش‌رو به این معنا نیست که بدبینی و عدم اطمینان به مدیریت دانش در سایر سازمان‌ها از بین رفته است. سازمان‌‌های زیادی وجود دارند که به واسطه استفاده از راهکارهای بیش از حد آکادمیک و پیچیده مدیریت دانش، نتایج مطلوبی را در گذشته کسب نکرده‌اند و تغییر نگرش این افراد کمی نیاز به زمان دارد.  با این حال، شرایط موجود در کسب و کار امروز و همچنین جهش‌های چشمگیر در فناوری بدان معنی است که مدیریت دانش به‌طور فزاینده‌ای در حال توسعه است.

برای مطالعه مطالب تخصصی مدیریت دانش گروه مشاوره مدیریت داش دانا را دنبال کنید.

صفحه گروه مشاور مدیریت دانش دانا در لینکدین

منبع:

Knowledge Management Trends in 2021, enterprise-knowledge.com, ZACH WAHL . JANUARY,2021

# مهسا_ذاکری_دانا #مدیریت_دانش #گروه_مشاوره_مدریت_دانش_دانا #مشاوره_مدیریت_دانش #مشاور_مدیریت_دانش #شرکت_مشاور_مدیریت_دانش #شرکت_مشاوره_مدیریت_دانش #پیاده_سازی_مدیریت_دانش #استقرار_مدیریت_دانش #آموزش_مدیریت_دانش # نرم_ افزار _مدیریت _دانش #گروه_ مشاور_ مدیریت_ دانش_ دانا # انجمن‌_خبرگی_ در_ مدیریت_ دانش # شرکت_ مدیریت_دانش # شرکت_ مدیریت_دانش_ دانا # مدیریت_ دانش_ در_ سال_ 2021