سه‌نوع کلی دانش در جامعه؛ دانش سیستم، دانش هدف؛ دانش تحول
محققان چگونه می‌توانند هنگام پرداختن به چالش‌های اجتماعی، تفکر خود را هم بر دانش مربوط به مشکلات و هم دانش غلبه بر این مشکلات معطوف کنند؟ مفهوم «دانش سه‌گانه» برای ساختار بخشیدن به اهداف پروژه، فرمول‌بندی سؤالات تحقیق و تدوین برنامه‌های عملی مفید است. این مفهوم برای اولین بار در دهه 1990 ارائه شد و به‌عنوان زیربنای اصلی تحقیقات فرارشته‌ای توسعه یافت.
دانش سیستم معمولاً به‌عنوان دانش فعلی سیستم یا وضعیت چالش تعریف می‌شود، عمدتا از جنس تحلیلی و توصیفی است. به‌عنوان‌مثال، اگر مسئله کمبود آب مطرح باشد، دانش سیستم به تولید یک درک جامع از سیستم اجتماعی _ اکولوژیکی مربوطه مانند جنبه‌های دسترس بودن آب، استفاده از آب، مدیریت آب، مسائل مربوط به عدالت و روابط متقابل آن‌ها اشاره دارد.
دانش هدف، یعنی دانش در مورد آینده مطلوب و ارزش‌هایی که مشخص‌کننده مسیر هستند. این نوع دانش به مشورت بازیگران مختلف جامعه متکی است و بنای آن را ارزش‌ها و هنجارها تشکیل می‌دهد. در مثال کمبود آب، روش‌های تولید دانش هدف می‌تواند شامل داشتن چشم‌انداز مشارکتی و توسعه سناریو با طیف گسترده‌ای از ذینفعان شود.
دانش تحول، در مورد حرکت در مسیر رسیدن از موقعیت کنونی به وضعیت مطلوب است. این دانش شامل استراتژی‌ها و اقدامات مشخص است. در مثال کمبود آب، تولید دانش تحول می‌تواند شامل ایجاد بستر همکاری بین کمون‌های پر آب و فقیر آب برای هماهنگی توزیع آب و همچنین ارائه اقدامات دقیق و عملی برای صرفه‌جویی در مصرف آب شود.
هر یک از دانش‌های سه‌گانه به یک اندازه برای ایجاد تغییر در جامعه مهم و به یکدیگر وابسته هستند. ممکن است یک پروژه خاص فقط روی یک یا دو نوع از دانش متمرکز باشد، اما در ذهن داشتن همه آن‌ها امری مهم است، زیرا ممکن است دانش غایب، در پروژه دیگری ایجادشده باشد.
در خصوص مفاهیم ارائه شده دو تله وجود دارد که باید مراقب آن‌ها باشید:
مفهوم دانش سه‌گانه را می‌توان در مثلثی که با واقعیت‌ها، ارزش‌ها و اختیار محدودشده است، گنجاند. حقایق با دانش سیستم، ارزش‌ها با دانش هدف و اختیار – توانایی عمل به‌روش هدفمند – با دانش تحول، ارتباط قوی‌ای دارد. به‌طور کلی سه سؤال در راستا عملیاتی کردن این رابطه سودمند است؛
ارکان اشاره شده در بالا را می‌توان به حوزه‌های تأثیرگذار مرتبط دانست، جایی که بازیگران مختلف جامعه از مشروعیت بالاتری برخوردار هستند.
برای ایجاد تغییر جامعه، این سه حوزه، با بازیگران مشروع و ویژگی‌های خود، یک دلیل منطقی برای اهمیت کار با ذینفعان در هر سه حوزه هنگام تولید دانش را ارائه می‌دهند.
به طور کلی انواع دانش باهم همپوشانی دارند و به یکدیگر وابسته‌اند. علاوه بر این، حوزه‌های تأثیر بازیگران مختلف جامعه نیز مستقل نیستند. به‌عنوان‌مثال، بازیگران حوزه‌های سیاسی و ممارست نیز صاحب بخش مهمی از دانش سیستم هستند. بعضی از دانشمندان، به‌عنوان‌مثال، اخلاق‌گرایان، صریحاً روی ارزش‌ها کار می‌کنند، درحالی‌که دیگران، به‌عنوان‌مثال مهندسان، روی دانش تحول کار می‌کنند.
سرانجام، هر سؤال پژوهشی یک تصمیم اصولی در مورد تمرکز بر روی موضوعی به‌حساب می‌آید. در این راستا، تحقیقات فرا رشته‌ای را می‌توان به‌عنوان کار کردن و ایجاد فضاها در تقاطع هر سه حوزه در نظر گرفت.
برای مطالعه مطالب تخصصی مدیریت دانش گروه مشاوره مدیریت داش دانا را دنبال کنید.
صفحه گروه مشاور مدیریت دانش دانا در لینکدین
Three types of knowledge, realkm.com, 17 FEBRUARY 2021 IN ABCS OF KM, FEATURED STORIES
# سحر_زنده_دل #مدیریت_دانش #گروه_مشاوره_مدریت_دانش_دانا #مشاوره_مدیریت_دانش #مشاور_مدیریت_دانش #شرکت_مشاور_مدیریت_دانش #شرکت_مشاوره_مدیریت_دانش #پیاده_سازی_مدیریت_دانش #استقرار_مدیریت_دانش #آموزش_مدیریت_دانش # نرم_ افزار _مدیریت _دانش #گروه_ مشاور_ مدیریت_ دانش_ دانا # سه_نوع_ کلی_ دانش_ در_ جامعه
