من در کانال تلگرامی بسیار در مورد کرونا صحبت می‌کنم. از این که «چه انتظاری از یک واکسن ناکامل اما موثر داریم؟»، تا اینکه «آیا با عوض شدن دولت نقشه کرونایی عوض شده است؟» همینطور بحث‌های متعددی در مورد زمان واکسیناسیون، اینکه آیا واکسیناسیون در ایران عقب مانده است؟ یا اینکه چرا با وجود رسیدن به صد میلیون دوز واکسن، تعداد تلفات به زیر ۱۰۰ نفر نرسیده است؟ (در زمان نوشتن آن متن هنوز تعداد تلفات به زیر ۱۰۰ نفر نرسیده بود که خوشبختانه اخیرا رسیده است.
اما چیزی که امروز قصد گفتن آن را دارم و باید آن را در اینجا می‌نوشتم نه در کانال تلگرامی این است که به نظر می‌رسد سیاست‌گذار در یک بی‌خیالی قرار گرفته است. همچنین ترس از اینکه سیاست‌گذار مرتکب اشتباهات سیاستی شده و مشکلاتی برای کشور ایجاد کند، دلیل نوشتن این متن بود.
توجه: آنچه در اینجا گفته می‌شود صرفا نظرات شخصی و ماحصل مطالعه بر روی کشورهای دیگری است که واکسیناسیون را تکمیل کرده اما گرفتار موج‌های بعدی کرونا شده‌اند. بنابراین در مورد متن هیچ تعصبی ندارم.
تقریبا تمام کشورها، پس از واکسیناسیون کامل و کاهش محدودیت‌های تردد، گرفتار موج بعدی کرونا می‌شوند. در این میان، کشورها برای پاسخ به این رخداد به چند دسته تقسیم می‌شوند. برخی کشورها مانند نیوزلند و چین استراتژی کرونای صفر را در نظر می‌گیرند و فورا محدودیت‌های شدیدی اعمال می‌کنند.
برخی دیگر تنها بر روی افراد واکسینه نشده محدودیت اعمال می‌کنند (مانند کشورهای کوچک اروپایی)، و برخی دیگر تنها محدودیت‌های محلی اعمال می‌کنند (مانند آلمان و انگلستان) و برخی دیگر نیز تقریبا هیچ محدودیت جدیدی اعمال نمی‌کنند (مانند سوئد). اینکه کدام روش موفق‌تر بوده است و کدام روش بیشتر مناسب کشور ما است، بر عهده سیاست‌گذار است تا روش‌های مختلف را مطالعه کرده و با توجه به آمار و داده‌ها بهترین روش را انتخاب کند.
اما توجه به این نکته مهم است که بدانیم، قطعا کشور ما پس از کاهش محدودیت‌های تردد، دچار موج بعدی کرونا خواهد شد. این چیزی است که انتظار آن را داریم. بنابراین سیاست‌گذار، بالاخص وزیر بهداشت و رئیس جمهور باید هم آمادگی لازم برای این موضوع را داشته باشند و هم اطلاع رسانی لازم را انجام دهند.
متاسفانه در موج‌های قبلی کرونا مشکلات متعددی برای پرسنل بهداشت رخ داد که باید فورا برای آنها چاره جویی شود.
همانطور که گفتم، واکسن موثر است، اما کامل نیست. مساله صرفا سویه جدید کرونا یا سویه‌های جدید کرونا مانند دلتا یا اومیکرون نیست. حتی اگر این سویه‌ها نبودند، باز هم انتظار افزایش آمار مبتلایان را داشتیم. این مساله به خاطر افزایش مراودات مردم با یکدیگر و کاهش حساسیت جامعه نسبت به بیماری است. در واقع مدتی طول خواهد کشید تا آنتی بادی به طور موثر در بدن افراد جامعه شکل گرفته و مصونیت گله‌ای ایجاد شود. بدن افراد مختلف در برابر ویروس واکنش‌های متفاوتی نشان می‌دهد این موضوع طبیعی است و طبیعی است که وقتی این افراد در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، یک فرمول واحد واکسیناسیون برای تمام آنها جواب ندهد. تقریبا تمام کشورهایی که پس از واکسیناسیون اقتصاد را باز کرده و منع تردد را برداشته‌اند، شاهد افزایش شدید آمار مبتلایان بودند، اما پس از مدتی اوج‌گیری کاهش پیدا کرده و البته که آمار مرگ و میر نیز (به خاطر واکسیناسیون) پایین مانده است.
دو عامل دیگری که دیدگاه من را تقویت می‌کند، سویه‌های جدید کرونا مانند اومیکرون و همینطور سرمای هوا است. دو عاملی که هریک به تنهایی می‌تواند منجر به افزایش آمار مبتلایان شود. بنابراین ما در ادامه انتظار داریم آمار مبتلایان افزایش پیدا کند، اما از طرف دیگر انتظار داریم که آمار مرگ و میر افزایش پیدا نکند.
همانطور که گفتم، کشورهای مختلف در مواجهه با این مساله، واکنش‌های متفاوتی داشتند. این وظیفه سیاست‌گذار است تا با مطالعه داده‌ها، بهترین واکنش یا ترکیبی از آنها را انتخاب کند. اما پیش از همه سیاست‌گذار باید متوجه باشد این اتفاق غیرقابل پیش‌گیری است. تنها راه برای پیش‌گیری از این رخ داد یا حداقل کاهش ابعاد آن این است که تا سال ۲۰۲۳ منتظر باشیم تا تمام دنیا حداقل ۲ دوز واکسن را تزریق کنند. آن زمان مرزها و اقتصاد را به طور کامل باز کنیم (کاری که چین در حال انجام آن است). اما قطعا این سیاستی بهینه نیست.
از نظر من بهترین سیاست اعمال قرنطینه‌های محلی، با تفویذ اختیارات کامل به شهرداری‌ها و استانداری‌ها است. همانطور که گفته شد، مساله صرفا افراد واکسینه نشده نیست (که آنها هم مشکل هستند اما مشکل کوچکی هستند. در کل ایران کمتر از ۱۵ درصد از افراد بالای ۱۶ سال واکسینه نشده‌اند که حدود ۸ میلیون نفر هستند) بنابراین اتخاذ محدودیت تنها برای افراد واکسینه نشده چندان مشکلی را حل نمی‌کند. بنابراین بهترین کار این است که یا هیچ محدودیت جدیدی اعمال نشود یا محدودیت‌ها صرفا به صورت محلی اعمال شود و اجازه بدهیم از این نقطه به بعد طبیعت خودش کار را پیش ببرد.
قطعا با افزایش آمار مبتلایان، فشارهای سیاسی و رسانه‌ای بر روی دولت افزایش پیدا می‌کند، این مساله نیز مختص ایران نیست. در همه نقاط دنیا چنین اتفاقی رخ داده است. اما نکته این است که دولت پیش از اوج‌گیری دوباره کرونا، با مردم صحبت کرده و آنها را توجیه کند. همچنین با آماده‌سازی بستر‌های لازم برای موج بعدی کرونا، پیش از شروع آن بتواند آن را تا حد زیادی کنترل کند.
می‌توانید به تلگرام من هم سر بزنید:
https://t.me/ahmadsobhani
