همه ما حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار آفت دهان شده‌ایم. اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که سالانه چندین بار دچار آفت در دهان خود می شوید، مطالعه این مطلب را از دست نداده و همراه ما باشید. در این مقاله علت آفت دندان و روش های درمان آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
قبل از هر اقدامی لازم می دانیم که تعریف دقیقی از آفت دهان ارائه دهیم. آفت زخم کوچک گرد یا بیضی شکل و سفید رنگ است که در دهان ایجاد می شود. ابعاد و اندازه آن ریز و مشابه جوش بوده و به رنگ سفید با حاشیه های قرمز به چشم می خورد. دانه های آفت معمولاً به روی بخش های نرم دهان مانند زبان، سطح داخلی لب ها، داخل گونه ها و سایر بخش های نرم دهان مشاهده می شوند. آفت یا زخم کانکر انواع مختلفی دارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
هر شخصی ممکن است دچار آفت دهان شود. نکته مهمی که وجود دارد تشخیص نوع آفت است. به صورت کلی آفت هایی که در دهان مشاهده می شوند را می توان به سه نوع زیر دسته بندی کرد:
متداول ترین نوع آفت بوده و به شکل های دایره و بیضی کوچک با لبه های قرمز ظاهر می شود. این زخم در مدت زمان کمتر از دو هفته بهبود می یابد.
شکل ظاهری این آفت گرد با لبه های نامنظم است و معمولاً بسیار دردناک هستند. در برخی مواقع بهبود این نوع از آفت تا 6 هفته نیز به طول می انجامد و جای آن نیز ممکن است به روی دهان و لب باقی بماند.
این نوع از آفت بسیار غیرمعمولی بوده و معمولاً در افراد سالمند به شدت مشاهده می شود. این زخم ها در ابتدا جزئی بوده و به مرور افزایش یافته و به صورت میانگین بین 10 تا 100 زخم ریز را تشکیل می دهند. مدت درمان این نوع از آفت مقداری طولانی بوده و ممکن است بین یک الی سه ماه دوره درمان طول بکشد.
حتماً برایتان جای سوال است که چرا دچار آفت دهان می شویم؟ در پاسخ این پرسش باید بگوییم که هنوز علت اصلی و قطعی آن کشف نشده و معمولاً بنا به دلایلی که در ادامه شرح می دهیم شخص دچار آفت دهان می شود. این دلایل عبارت اند از:
برخورد اشیا فلزی با بافت داخلی دهان، ضربه خوردن در ورزش، گاز گرفتن لب و زبان، این پدیده در طول دوره درمان ارتودنسی کاملاً شایع بوده و ممکن است استفاده از براکت های ارتودنسی از جمله رایج ترین آسیب ها به بافت داخلی دهان محسوب شده و منجر به تشکیل آفت در دهان می شوند.
در کودکان مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های داغ منجر به تشکیل آفت در دهان می شود. ناگفته نماند که استفاده از مواد اسیدی مانند تنباکوهای جویدنی و برخی از اسیدهای موجود در ترکیب خمیر دندان ها نیز موجب بروز این عارضه می شود.
گاهی اوقات به دلیل رشد باکتری های خاص یا ورود آنها به دهان شخص دچار آفت دهان می شود.
از دیگر علت رویش آفت دهان می توان به اضطراب و استرس اشاره کرد. برای مثال اکثر افراد در دوره‌های پر استرس مانند شب امتحان دچار آفت دهان می شوند. بهتر اضطراب را از خود دور کنید.
در برخی مواقع ضعف سیستم ایمنی بدن و کمبود ویتامین B12، مواد معدنی، اسید فولیک، آهن و زینک در بدن شخص منجر به تشکیل آفت در دهان می شود. افراد مبتلا به ویروس HIV نیز در معرض این زخم بوده و بهتر است پیشگیری لازم را داشته باشند.
از دیگر دلایل تشکیل آفت در دهان می توان به تغییرات هورمونی اشاره داشت. خانم ها در دوران پیش از قاعدگی، بارداری و حتی یائسگی دچار آفت دهان می شوند. ناگفته نماند که بیماری های روده ای نظیر التهاب روده، بیماری کرون و کولیت نیز منجر به بروز این عارضه می شوند.
حال که درباره علت آفت دهان دانستید، لازم می دانیم که به روش های درمان این بیماری نیز بپردازیم. در مواقع عادی افراد برای درمان آفت به دندانپزشک و دکتر مراجعه نمی کنند و معمولاً در مدت کمتر از یک هفته این دانه ها رفع می شوند. البته روش های درمانی برای رفع آن نیز وجود دارند که عبارت اند از:
برای زخم و آفت های شدید دهان استفاده از دارو ضرورت دارد. در این شرایط بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. معمولاً در این شرایط مصرف کپسول آنتی‌بیوتیک و تتراسایکلین لازم است و استفاده از دهان‌شویه‌های محتوی کورتون نیز می‌تواند آفت دهان را بهبود بخشد. شربت دگزامتازون یک داروی کورتیزول مانند است که به تسکین درد و التهاب کمک می‌کند. می توانید بصورت دهانشویه استفاده نمایید.
از دیگر روش های درمان آفت دهان می توان به استفاده از ژل آفت اشاره کرد. ژل کورکومین انتخاب مناسبی بوده و از ریشه زردچوبه تولید شده و خاصیت ضدالتهابی دارد.
تنوع دارو و قطره های آفت دهان بسیار بالا است و رایج ترین آن نیز قطره میرتکس است. بهتر است این دارو طبق تجویز پزشک مصرف شود. میرتکس را به کمک پنبه به مدت 30 دقیقه روی آفت قرار داده و باید 5 الی 6 بار این عمل را تکرار کرد تا آفت کاملاً رفع شود.
اکثر افراد برای درمان آفت به سراغ درمان های خانگی می روند. برای مثال استفاده از محلول غرغره آب نمک زخم آفت را ضدعفونی می‌کند و به بهبود سریع تر آن کمک زیادی می‌کند.
چنانچه بیشتر از سه هفته از رشد آفت در دهان شما می گذرد و بهبود نیافته و درد آن نیز کم نشده باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است فرد به سرطان دهان مبتلا شده باشد. معمولاً سرطان دهان در افرادی که از سیگار، قلیان و انواع مواد مخدر استفاده می‌کنند، بیشتر است و موجب ایجاد آفت‌های سخت و دردناک در دهان می‌شود. علایم بیماری با گذشت زمان بیشتر و شدیدتر خواهد شد.
در این مطلب به بررسی اینکه آفت دهان چیست و چرا در دهان خود با آفت مواجه می شویم صحبت کردیم. حال دلایل این عارضه را می دانید و در صورت مشاهده آن می توانید از روش های درمانی خانگی استفاده کرده و مهلت دهید که زخم رفع شود. چنانچه بیشتر از دو هفته از مشاهده آفت در درهان شما می‌گذرد و در این مدت دردتان کمتر نشده و زخم بهبود نیافته، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
