وقتی صحبت از ارده، حلوا ارده یا حلوا شکری میشود، اولین چیزی که به ذهن میرسد، «طعم اصیل و انرژیبخش این فرآورده سنتی» است. اما حقیقت تلخ ماجرا این است که این روزها محصولات تقلبی در بازار بیشتر از همیشه دیده میشوند. محصولاتی که نه تنها کیفیت و ارزش غذایی ندارند، بلکه گاهی با افزودنیهای بیکیفیت یا روغنهای ارزان قیمت تولید میشوند.
در این مقاله میخواهم بهعنوان کسی که سالها در این حوزه کار کرده و در حال حاضر صاحب شرکت تولیدی فراورده های کنجدی آژمان آذرخش ایرانیان است انواع اردهها را دیده، مقایسه کرده و تست کرده، تجربههایم را با شما به اشتراک بگذارم. این یک مطلب آموزشی است که هر خریداری باید قبل از خرید ارده، حلوا ارده یا حلوا شکری بداند.

دلایل زیادی دارد، اما مهمترینش این است که تولید فرآوردههای کنجدی «بهظاهر ساده اما در واقع بسیار حساس» است.
برای مثال:
قیمت کنجد خوب بالا است
فرآیند تولید کاملاً زمانبر است
دستگاهها، تنظیم حرارت و آسیاب استاندارد میخواهد
طعم واقعی فقط با تجربه و مهارت تولیدکننده بهدست میآید
وقتی این موارد رعایت نشود، محصولی که به دست مصرفکننده میرسد دیگر «آن ارده اصیل ایرانی» نیست.
یکی از سریعترین راههای تشخیص، طعم است:
طعم کنجد خالص
بدون تلخی شدید
بدون شیرینی مصنوعی
تهطعم خامهای و طبیعی
تلخ یا شور
شیرینشده مصنوعی
مزهی ماندگی یا بوی روغن ناخالص
طعم خشک یا بیروح
اگر طعم ارده شما شبیه «کنجد برشته تازه» نیست، احتمالاً با یک محصول ضعیف طرفید.
رنگ ارده بسته به کنجد ممکن است کرم روشن یا نخودی باشد، اما همیشه یک ویژگی مهم دارد: یکدست و بدون دانههای ریز سوخته یا رگههای غیرطبیعی است.
بافت روان اما غلیظ
رنگ یکنواخت
جداشدن طبیعی روغن در سطح (کاملاً طبیعی است)
بافت بسیار سفت یا برعکس بیش از حد شل
رنگ خاکستری، خیلی سفید یا خیلی زرد
وجود دانههای سوخته، تیره و غیرطبیعی
حلوا ارده اصل باید از ارده + شیره طبیعی + مغزیجات یا کنجد درست شود.
اما برخی تولیدکنندگان برای کاهش هزینهها:
شیره انگور/خرما را با قند مخلوط میکنند
به جای ارده از روغنهای نباتی استفاده میکنند
از پودرهای حجیمکننده استفاده میکنند
بافت نرم و سبک، بدون چربی روی سطح
طعم شیرینی طبیعی
رسوب نکردن شکر
عطر ملایم کنجد
شکرک زدن
روغندادن شدید
چسبندگی غیرطبیعی
طعم تند یا مصنوعی
نه الزاماً!
بسیاری از بهترین فرآوردههای کنجدی ایران هنوز صنعتی نیستند؛
هنوز هم کارگاههای کوچک و قدیمی در شهرهای یزد، اردکان، ساوه، تبریز و زنجان محصولات فوقالعادهای تولید میکنند.
اما نکته مهم این است:
یک بستهبندی ساده اما استاندارد و شفاف بسیار ارزشمندتر از یک بستهبندی لوکس با ترکیبات نامشخص است.
اگر بار اول از یک تولیدکننده خرید میکنید:
ابتدا بسته کوچک بخرید
طعم، بافت و ماندگاری را بررسی کنید
بعداً سراغ مقدار بیشتر بروید
این روش هم برای مشتریهای خانگی و هم کافهها، رستورانها و عطاریها بسیار منطقی است.
این یکی از رایجترین باورهای اشتباه است!
تلخی شدید نشانه کیفیت نیست.
تلخی فقط وقتی طبیعی است که کنجد بیش از حد حرارت دیده باشد؛ این موضوع طعم ارده را خراب میکند.
برای تشخیص ارده و حلوا ارده اصل کافی است به چند نکته ساده دقت کنید:
طعم طبیعی و بدون تلخی
بافت یکنواخت و روان
رنگ طبیعی و بدون رگههای مشکوک
شیرینی طبیعی در حلوا ارده
جدا شدن طبیعی روغن
نداشتن بوی ماندگی
در نهایت، خرید از تولیدکنندههای صادق، شفاف و کاربلد بهترین راه رسیدن به یک محصول سالم و اصیل است.
اگر شما هم تجربهای از خرید محصول خوب یا بد دارید، خوشحال میشوم در بخش نظرات همین مطلب بنویسید. این تجربهها برای بقیه خوانندگان و حتی تولیدکنندهها بسیار ارزشمند است.