آجر در ساخت و ساز از اهمیت بسزایی برخوردار است و با اینکه سالیان زیادی هست که بوجود آمده است اما از ارزش آن همچنان حفظ شده است. هر چند امروزه با پیشرفت و گسترش صنعت ساختمان سازی و ماشین آلات صنعتی، شاهد روش های مدرن تولید این محصول با دستگاه آجر پازلی می باشیم.
آجر(brick) از اولین مصالح ساختمانی ساخت بناها از دیرباز تاکنون بشمار می آید که در بنایی برای دیوارچینی و حتی دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار میگیرد. این مصالح ساختمانی در زبان های مختلف، اسامی متفاوتی را به خود اختصاص داده است؛ بطور نمونه در زبان فارسی میتوان به اُجر، اُجور، آغر، آجور، آگر، آگور اشاره نمود.
بصورت کلی مواد اولیه انواع آجر پازلی میتواند حاوی خاک رس، سولفات، سنگ آهک، سیلیس، آلومینیوم، ماسه، فلدسپات، املاح آهن، پسماند معادن شن و ماسه و… باشد.
آجر همانند خشت از مواد اولیه همچون خاک رس ساخته می شود. تفاوت آجور و خشت در این است که آجور بعد از قالب گیری در کوره پخته می شود ولی خشت مقابل نور آفتاب خشک و آماده استفاده می شود. البته آجور پخته شده از استحکام بیشتری برخوردار می باشد.
آجر دستی در ایران باستان پیشینه جالبی دارد. درواقع تولید آن با انواع کوره آجور پزی انجام میشد که به مرور زمان انواع و شیوه تولید آن شامل تغییرات کارآمد و مثبتی گردیده است. در زمان کنونی انواع آن با تنوع در رنگ، شکل قالب و مواد اولیه بکار رفته در آن، در زمینه های مختلف ساخت و ساز مورد توجه طراحان ساختمان و مردم می باشد.
در ادامه استفاده های آجر در ساخت و ساز را آورده ایم:
بکارگیری در تیغه چینی، دکوراسیون داخلی و نمای بیرونی به دلیل تحمل بالای آن در مقابل رطوبت و دما.
کاربرد در دیوار حمال، بخاطر مقاومت فشاری مناسب و استفاده در پی سازی.
مصرف در ساخت پله در ابعاد متفاوت، المانهای تزئینی و… .
امکان استفاده از آن در اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس، طاق و گنبد.
بهره گیری آن در کف سازی به دلیل ابعاد متنوع، مقاومت سایشی مناسب و بالا و حمل راحت.
امروزه با توجه به مزایا و کاربرد آجر پازلی نظیر کاهش قابل توجه هزینه تولید و ساخت و ساز، سهولت اجرای کار، مقاومت فشاری بالا و … ؛ میتوانید از بکارگیری بلوک لگویی در ساخت و ساز خود سود کنید.
بطور کلی آجور یک مصالح ساختمانی هست که اجزای اصلی آن خاک می باشد و اشکال و انواع متفاوتی دارد و برای ساختن ساختمان، از مصالح الزامی به شمار میرود. در ادامه نیز با انواع آن از گذشته تاکنون آشنا خواهیم شد.
این نمونه بطور مستقیم برای نما استفاده میشود، که دیگر نیازی به پوشش یا اندودکاری ندارد. در بازار آجر نما به دو مدل متعارف و پلاکی عرضه میشوند، که براساس درصد جذب آب به دو دسته درجه یک و دو متمایز میگردند. (با توجه به کاربرد بلوک پازلی میتوانید از آن در قالب و رنگهای متنوع بعنوان نما در سازه خود استفاده کنید.)
این نوع برای کارهای عمومی کاربرد دارند و به دو دسته ی حمال و غیرحمال و سپس توپر یا سوراخ دار تقسیم میشوند.
از مواد رسی با افزودنی ها یا بدون آن، قالب‌گیری و پخته میشوند. البته مواد هوازا باید در اثر گذر زمان، تاثیر منفی بر خاصیت و ویژگی آنها نگذارد. همچنین چگالی شان میتواند تا حداکثر هزار کیلوگرم بر مترمربع باشد.
این نمونه از مخلوط آهک و ماسه ی سیلیس یا سیلیکات با حرارت و بخار آب به شکل توپر و سوراخ دار ساخته میشوند و بر اساس مقاومت فشاری دسته بندی میشوند.
در واقع نوعی بلوک سیمانی توپر می باشد، که از آب و سنگدانه های معدنی و سیمان پرتلند ساخته میشوند. با توجه به مقاومت فشاری و جذب آبی که دارند برای داخل و خارج و کفپوش ساختمانی مصرف میشوند.
شاید برایتان جالب باشد که انواع آجور براساس اشکال و کاربرد، شامل بیش از 20 دسته می باشد که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد.
خوشبختانه با پیشرفت در صنعت ماشین آلات، امروزه با وجود دستگاه آجر پازلی میتوانید به راحتی و بدون کوره پخت، آجور هایی در قالب های متنوع را تولید و از سود قابل توجه آن بهره مند شوید.
برای اینکه تشخیص دهید آجری که انتخاب می کنید با کیفیت است، باید به موارد زیر توجه کنید:
شکل و ساختار ظاهری مرتب و بدون لب پریدگی
رنگ یکنواخت
بافت یکپارچه و بدون حفره یا برآمدگی
شنیدن صدای زنگ هنگام برخورد دو آجور با یکدیگر
(راه های نگهداری از آجر را در مقاله‌ی مربوط به آن بخوانید)
قابل ذکر است که اصطلاحات زیادی در صنعت ساخت و ساز و امور ساختمانی وجود دارد. استفاده از اصطلاحات به طور مثال اصطلاحات رایج آجورها باعث میشود تا کاربرد و نوع آن برای عموم مشخص شود. در ادامه چند اصطلاح پرکاربرد در این حوزه را معرفی میکنیم.
سازه ای کمانی شکل ساخته شده از آگور.
قوسی که از آگورهایی که مانند کوه تراشیده شده اند، ساخته شده است.
قسمتی از سازه که فشار طاق و یا قوس بر روی آن وارد میشود.
قسمتی از سازه که از چسباندن لبه ی تیز دو آگور ساخته شده است.
ملاتی که آگورها روی آن قرار میگیرند.
نصف یا یک سوم آگور که در انتهای دیوار و گوشه ها به کار میرود.
زمانیکه ملات روی آجورها ریخته میشود در انتها باید سطح این ملات یکسان و صاف باشد، پس باید این عمل با اضافه یا کم کردن ملات انجام شود.
چیدن خشت های پخته به صورت عمودی بر روی دیوار.
ذرات سفید رنگی مانند نمک که بر روی آجور پدید می آید و علت آن نمک موجود در خاک و عبور رطوبت از آن است.
گاهی آگورهای چیده شده در یک ردیف به صورت کامل جا نمیشوند و باید از آگورهای برش خورده استفاده کرد.
یک ردیف آجور قرار گرفته روی ملات مشترک.
فاصله ی عرضی ملات بین دو آگور.
نوع خاصی از چینش که باعث استحکام و زیبایی سازه میشود.
برآمدگی و یا فرورفتگی قاعده ی دیوار.
این مقاله با هدف آشنایی با هر آنچه که راجع به آجر، انواع آن، کاربردها و… دارای اهمیت است برای شما همراهان گرمی نگارش شده است. اگر شما نیز اطلاعات بیشتری در مورد این مصالح ساختمانی دارید با ما در میان بگذارید.
