در هفته گذشته موجی از افشاگری‌ها در توییتر فارسی منتشر شد که خبر از تجاوزها و تعرض‌های افراد مختلف به قربانیانشان می‌داد. در بین این افشاگری‌ها که اغلب مربوط به زنانی بود که توسط مردام مورد تجاوز قرار گرفته بودند، تعدادی از افراد شناخته شده هم دیده می‌شد. آیدین آغداشلو نقاش و هنرمند نام‌آشنا نیز یکی از افرادی بود که اتهاماتی در خصوص او مطرح شده بود.
در این مطلب نمی‌خواهم وارد موضوع تجاوز بشویم و یا اینکه در مورد آیدین آغداشلو و اتهامات مربوط به او صحبت کنم. بلکه موضوعی حاشیه‌ای در این خصوص وجود دارد که مخصوص جامعه هنری و فرهنگی است. بعد از منتشر شده خبر فوق، تصویری از جلد کتاب شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری منتشر شد که نقاشی آیدین آغداشلو از آن حذف شده بود.
حال سوال این است که آیا چنین برخوردی با یک اثر هنری بخاطر رفتار و زندگی شخصی هنرمند کار درستی است؟ آیا می‌توان با بایکوت کردن آثار هنری خالق اثر، او را بخاطر کرده اشتباهش مجازات کرد؟ و یا برعکس. فرض کنید که یک خواننده محبوب، یک رفتار غیراخلاقی انجام داده است. اگر در کنسرت بعدی او حضور پیدا کنید، رفتار اشتباه او در زندگی شخصی‌اش را تایید کرده‌اید؟
واقعیت این است که اثر هنری و خالق اثر آنچنان در هم تنیده و هم‌راستا هستند که نمی‌توان به راحتی آنها را از هم تفکیک داد. اما اثر هنری در طول تاریخ دارای شخصیت مستقل و ارزش مستقل می‌شود. بسیار آثار هنری وجود دارد که در طول تاریخ خالق آن فراموش شده است یا امکان ردیابی آن وجود ندارد.
یا حتی هنرمندانی که کارنامه اخلاقی اصلا مثبتی نداشته‌اند، اما آنچنان آثار هنری درخشانی از خود به جا گذاشته‌اند که حتی آن کارنامه اخلاقی سیاه را بی‌ارزش کرده است.
یک اثر هنری زاده یک عمر تلاش و تجربه است. اما یک انهطات اخلاقی می‌تواند نتیجه یک لحظه جنون آنی باشد. علاوه بر این قطعا اشعار، فیلم‌ها، نقاشی‌ها و آثار زیادی هنری و فرهنگی وجود دارد که شما بدون اینکه خالق آن را بشانسید می‌توانید از آن لذت برده و حتی به عنوان یک اثر هنری مستقل برای آن ارزش قائل باشید.
هنر متعالیست. اما بیشتر از اینکه باعث ارزش دادن با خالق خود باشد، ارزش مستقل خودش را تعالی می‌بخشد. در کنار این هیچ هنرمند یا خلاق اثری در طول تاریخ طلایه دار خلاق و مصونیت از گناه و اشتباه نبوده است. پس نمی‌توان زندگی هنری یک فرد را بخاطر اشتباهات اخلاقی و زندگی شخصی‌اش نادیده گرفت. و با نادیده گرفتن یک اثر هنری خالق آن را مجازات کرد.
