استفاده از كلر و مشتقات آن بيش از ساير مواد مانند در روند گندزدايي آب استخرها باره بهره گیری پیمان مي گيرد. اين مواد عبارت است از گاز كلرين، هيپوكلريت سديم، هيپوكلريت كلسيم يا قرص هاي تري كلروسيانوريك سديم. مقدار كلرين توصيه شده مساوی ۲۸ كيلوگرم در هفته است اما اين مقدار مي تواند بر حسب شمار شناگران و هزينه پيش بيني شده تغيير نمايد.
مقدار ذكر شده براي استخرهاي سرپوشيده است، براي استخرهاي روباز، به علت متلاشي شدن كلرين به وسيله نور آفتاب، ۵ الی ۱۰ بار بيشتر كلرين لازم است. ولی اگر كلر و ايزو سيانورات به كار برده شود، نشان روشنایی خورشيد بر آن كمتر است و مقدار كلرين به كار اسیر شده كمتر خواهد بود.
ثابت شده است كه كلر مطلوبترين ماده ضدعفوني كننده آب استخر است. اين ماده كيفيتي دارد كه براي ضد عفوني ايده آل است. كلر به باكتريهاي موجود در آب استخر تازش نموده آنها را نابود مي كند و توانا است باقيمانده معلق لازم جهت رویارویی با آلودگيهاي فردي شناگران را درون استخر ايجاد نمايد.(ميزان اين باقيمانده بايد بين ۳ لغایت ppm ۵ بوده و از اين حدود تجاوز نكند. افزايش بيش از مرز باقيمانده معلق كلر موجب افزوني خاصيت اسيدي آب گرديده، PH آن را پايين مي آورد و باعث تحريك اعضاء مخاطي تن مي شود، مگر اين كه PH آب كنترل گردد.)
مقدار كلر باره نياز براي پایدار گذاشتن باقيمانده معلق دلخواه در تو استخر، بستگي به مقدار كلر لازم براي ضد عفوني كردن آب جبراني و آب و موقعيت استخر دارد(استخر سرپوشيده يا روباز).
در موعد پيك بار استحمامي در استخر، مقدار مصرف كلر بيش از بار استحمامي متوسط است. چرا كه، ميزان باكتريها و مواد ارگانيك ورودي به آب، بيشتر است. چنانچه استخر در فضاي مفتوح باشد، تجربه اثر دیتا است كه تابش نيرومند انوار خورشيد مایه هدر رفتن سريع كلر باقيمانده شده و استفاده از يك دستگاه كلرزني با گنجایش بزرگتر را ايجاب مي نمايد. دستگاه هاي كلرزني عموماً بايد در استخرهاي سرپوشيده براي دراژ حداكثر ppm 2 و در استخرهاي روباز براي دراژ حداكثرppm 4 ظرفيت داشته باشند.
كلرزني معمولاً با استفاده از كلرين هاي گازي يا هيپوكلريت ها صورت مي گيرد. گرچه کاربرد مستقيم گاز يا هيپوكلريت، ضد عفوني مورد لزوم را اتمام مي دهد، ولی شیوه مرجع اين است كه پیش درآمد كلر را در مقداري آب حل نموده وسپس محلول غليظ را به جريان آب استخر، از راه وروديها فراهم مي آورد. لوله اي كه براي انتقال محلول كلر باره استفاده پیمان مي گيرد مي تواند یک شلنگ لاستيكي كه بخوبي تقويت شده و يا لوله اي از جنس پلي وينيل كلرايد باشد.
به لحاظ اينكه كلر بعنوان يك مونث ضد عفوني كننده امتحان خود را پس داده و باره قبول پیمان گرفته است، كارخانجات سازنده روشهاي اتوماتيكي را براي وارد كردن دراژ مورد نيازجهت ابقای ميزان دقيق باقيمانده كلر در آب استخر، آفریدن؛ نوآفریدن كرده اند.
دستگاههاي هيپوكلريت زني عموماً يك گونه پمپ ديافراگمی يا پيستوني كوچک مي باشند كه به راحتي نگهداري و به سادگي تنظيم مي شوند. مقدار محلول را مي توان باجابجايي ديافراگم يا پيستون تنظيم نموده و و بدين ترتيب دراژ دقيقي را به درون آب استخر تزريق كرد. محلول هيپوكلريت را مي تاب در استخرهايي كه یومیه به يك پاوند كلر نياز دارند، به نوع اي اقتصادي مورد استفاده قرار داد.
گرچه از دستگاههاي هيپوكلريت زني براي ظرفيت هاي بيشتر نيز مي طاقت کاربرد كرد، اما معمولاً توصيه مي گرددكه ظرفيتهاي زياد از گاز كلرزنها استفاده نمود. بيشتر محلولهاي مورد کاربرد در چنين تأسيساتي تقريباً ۱% هستند، بنابراين براي حصول دراژ بهتر مي توان به راحتي درصد مذكور را افزايش داد. اين دستگاهها را مي نا در هر جايي نصب كرده وبه ساير تجهيزات مرتبط نمود، اما در مورد فاصله افقي بين آنها بايد دقت ارائه کرد چرا كه هر چه اين فاصله بيشتر باشد افت فشار افزونتر خواهد شد.
چنانچه گاز كلر در داخل سيلندرهاي آهني سنگين تحت خفقان قرار گيرد تبديل به مايع مي شود. معلوم شده است كه براي استخرهايي كه به بيش از يك پاوند در روز كلر نياز دارند، اين سيلندرها اقتصادي ترين شيوه تهيه كلر می باشند. ولی با وجودي كه خود سيلندرها هيچ خطری ندارند، نمي طاقت از خطرات كلر در حالت گازی چشم پوشيد.
مطابق قوانين لازم است در جايي كه قرار است از سيلندرهای كلر استفاده شود يك اتاق مجزای كاملاً گازبندي شده براي تجهيزات كلرزنی پيش بيني شود. اين اطاق بايد به نحو مناسبي تهویه شود الی گاز كلر نشت كرده در نشان شكستن سيلندر و يا انفجار، به خارج دفع گردد.
همچنين بايد در جایی بيرون از اتاق، ماسكهاي گاز در دسترس باشند. علاوه بر اين جهت كاستن از خطرات احتمالي، بايد در اطاق از كليدهاي برق و لامپهاي ضدانفجار کاربرد نمود. به لحاظ بالا بودن قابليت انحلال كلر در آب، اغلب توصيه مي شود كه بر فراز سيلندرها يك آبپاش اضطراري نصب گردد. اين آبپاش بايد داراي شيری در بيرون اتاق مذكور باشد الی در زمان نشت گاز كلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سيستم فاضلاب دفع نمود.
به لحاظ شرايط متغير عملياتي، ممكن است کاربرد فقط از كلر براي پایدار گذاشتن ميزان دلخواه باقيمانده در داخل آب استخر، كافي نباشد. به عنوان مثال، يك نوسان سريع در بار استحمامی استخر ، نگهداري يك ميزان مطلوب باقيمانده كلر در تو آب را دشوار مي سازد.
از موجب طرفي چنانچه باقيمانده كلر تحت از ميزان ppm 6/0 دست درازی نمايد تحريك چشم مي شود ممكن است كه همان ppm 6/0 نيز با هجوم ناگهاني شناگران به داخل آب، سريعاً زايل شود. جهت تثبيت ميزان باقيمانده كلر تحت بار استحمامي متغير، اضافه کردن محلول آمونياك به آب قبل از اضافه نمودن كلر، ممكن است نتيجه مطلوبي داشته باشد.
از تركيب يون كلرـ آمونياك، يون كلرامين تشكيل مي شود كه يك ضدعفوني كننده مؤثر بوده و از پايداري بيشتري برخوردار است. آمونياك زني و آزمايش مربوطه به همان شيوه كلرزني چهره مي گيرد، اما در آزمايش ميزان باقي باقیمانده مطلوب، بايد دقت نمود. آمونياك زياد از حد مي تواند در اثر كنشهاي بيولوژيك، با اكسيژن تركيب شده و به نيترات تبديل شود كه به طور جدي صحت آزمايش اورتوتوليدين را تحت تأثير پیمان مي دهد.
كلر و كلرامين همچنين موجب تباهی و تجزيه جلبكها مي شوند و از اين رو شمار دفعات تميز كردن ضروري كف استخر از جلبكها را كاهش مي دهند. حال بياييد به عنوان مثال، مقدار كلر باره نياز استخري با گنجايش ۱۲۰۳۷۵ گالن و سه بار گردش كامل آب در شبانه روز را تعيين نماييم.
آزمايشات:
آب استخر بايد جهت تعيين ميزان كلر باقيمانده، از طريق آزمايش اورتوتوليدين و به قصد بررسي تغييرات مقدار كلر باقيمانده توسط يك دستگاه سنجش كه مقدار استاندارد كلر باقي مانده را با استاندارد مقايسه مي كند، مرتباً تحت آزمايش پیمان گيرد. آزمايشي كه براي تعيين ميزان كلر، كلرامين و باريم باقيمانده در آب صورت مي گيرد يك آزمايش كلرومتريك استاندارد با به کارگیری اورتوولين است. براي نيتراتها و همچنين عناصر تركيبي كه ممكن است در آب استخر موجود باشند نيز بايد نزدیک مجازي را هدف نمود.
اين ماده به عنوان ضد عفوني كننده با موفقيت باره بهره‌گیری قرار گرفته و داراي همان كيفيت كلر است. بروم، حتي به چهره مايع، از خاصيت خورندگي بالايي برخوردار بوده و گازهاي سنگيني آزاد مي كند كه كنترل آن را دشوار مي سازد.
برم زني از طريق تزريق محلول به خط گردش آب استخر و به چهره جوشان در آب استخر، سپریدن مي گيرد. با توجه به اين واقعيت كه در بسياري از استخرها از بروم بهره‌گیری نمي شود، كارخانجات سازنده هيچ گونه دستگاه برم زني اتوماتيك را نمي سازند. اين امر ايجاب مي كند كه جهت تهيه محلول بروم براي تزريق به خط گردش آب، از وسايل موقتی بهره‌گیری شود.
ازن گران ترين ماده برای گند زدایی استخر ازن است . اگر سيستم گندزدایی را به يك دستگاه رطوبت زدايي مجهز نموده و هوا را دوباره به جريان بياندازيم ، هزينه زياد اوليه را به سرعت مي نا بازيابي نمود. با وجودي كه ازن ماده مسموم كننده اي قويتر از كلر است ، به نظر مي رسد كه اشكالات دستگاه تنفسي و سوزش چشم ناشي از به كار گيري كلر ، در باره ازن كمتر باشد . شايد به اين دليل است كه به دلیل خطرناك تر بودن آن ، احتياط های بيشتری در گزينه و نصب دستگاه ها به عمل آمده است .
استفاده از برومين و بيوسيد نيز براي ضدعفونی کردن متداول است. در اين طریق برای نگهداشتن PH سيستم ( كه در پرتو بكارگيری كلرين افزايش مي يابد) بين ۲/۷ و۸ ، از كربنات كلسيم استفاده مي شود.ازن برای اين كه مؤثر باشد بايد به نحو صحیحی باره استفاده قرار گيرد و جهت حصول يك تصفيه كامل آب ، بايد به مقدار كافی مصرف شود . يك مولكول ازن به جای دو اتم، از سه اتم اكسيژن تشكيل شده كه اين سبب ناپايداری شديد آن می باشد.
اين مولكول از طريق اكسيد كردن باكتريها به سمت ثبات ميل می كند . اگر اكسيژن در تو یک ظرف ویژه مولد گرما و در معرض هوای آزاد تحت شارژ الكتريكي قرار گيرد ، ازن ناپايدار حاصل می شود. هوای آزاد ابتدا بايد از بخار آب عاری گردد . چرا كه بخار آب با نيتروژن ضمن شارژ الكتریکی واكنش شيميايي صورت داده و توليد اسيد می نمايد. بعد از تهيه ازن، آن را بصورت محلول در آورده و به درون آب استخر تزريق می كنند. ازن به دليل ناپايداری زياد ، يك ميكروب كش بسيار مؤثر بوده و حفاظت يك باقيمانده ثابت متعلق به در داخل آب استخر ، به هر شكل غير ممكن است . ازن هيچ بوی بدی نداشته و تحريك كنندگی آن نيز کمینه است.
استفاده از نشانه ماوراء بنفش به عنوان ضدعفونی كننده ، مستلزم ساخت يك اتاقك ویژه است كه آب تصفيه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود . اين اتاقك در مسير لامپهای ماوراء بنفش كه پرتوهای باره نياز برای ضد عفونی را ساطع می كنند ، قرار دارد . ویژگان ضد عفونی كننده اين پرتو در آب باقی نمی ماند و از اين رو تأثير آن اندک به اتاقك مذكور است. چنانچه آب گل آلود باشد، از شدت تأثير نشان ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفونی كنندگی آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زيادی نياز دارند بدون اين كه نسبت به كار و هزينه صرف شده، باقيمانده ای در آب بر جای گذارند.
