✍️ چند روز پیش به یکی از شعب بانک برای انجام کاری مراجعه داشتم. چون کسی جز من در بانک نبود دیدم اعضاء شعبه که پشت گیشه‌ها نشسته بودند دم از حقوق و دستمزد خود می‌زدند که زندگی‌شان تامین نمی‌شود. کارکنان شعبه متوسط ۳۵ سال سن داشتند. فردی که من روبروی او نشسته بودم تا کارم را انجام دهد گفت من و شاید هم‌ردیفانم حدود ۵ تا ۶ میلیون تومان در ماه حقوق می‌گیریم ولی پدر من که تازه بازنشسته شده حقوقی معادل ۱۱ و نیم میلیون تومان دریافت می‌دارد. همگی بر این وضع نقد و انتقاد داشتند. من اگر فرصت داشتم علت را برایشان توضیح می‌دادم. کارم تمام شد و از بانک بیرون آمدم. قدری پیاده در کنار خیابان قدم زدم و با تامل گفتم سیستم حقوق و مزایای کارکنان چه ایراداتی دارد؟ در همان چند قدم پیاده‌روی نکات زیر به ذهنم رسید:
۱- بین دو نفر با شرایط کار مساوی، آنکه مجرد است از مزایای کمتری برخوردار است و اضافات فرد متاهل البته چندان اثرگذار نیست.
۲- هرچه سن فرد بالاتر می‌رود علی‌رغم آنکه بهره‌وری کارش پایین می‌آید، حقوقش بالاتر می‌رود.
۳- کسی که مسئولیت سنگین مالی دارد، هم باید اعتماد مدیریت و کارکنان را جلب کند و هم حقوق هم‌طراز افراد مشابه خود از جهت سابقه و تحصیل را دریافت نماید.
۴- در سیستم‌های دولتی که میلیون‌ها حقوق‌بگیر وجود دارند و بین آنها تفاوت‌های جدی در کیفیت کار هست، حقوق یکسان پرداخت می‌شود.
... از این دست بسیار در نظرم آمد. شاید بخش خصوصی واقعی که درآمدزا نیز باشد متناسب‌تر به افراد کارآمد حقوق می‌پردازد و اختیار آن را نیز دارد. ولی در کنار این نکات سوالات زیر نیز بی‌جواب ماند:
۱- افراد با حقوق محدود از چه راه هزینه‌های سرسام آور زندگی خود را تامین می‌کنند؟
۲- اجاره‌خانه نجومی و منازل چند میلیاردی، قیمت‌های گزاف برای هر چیز که لااقل تا حدی از بخش متوسط و حقوق‌بگیر از آنها بهرمند می‌شوند، چگونه تامین می‌شود؟
البته ثروت خانوادگی، ارث و میراث، مشاغلی که از نظر درآمد بی در و دروازه پول پارو می‌کنند شاید یخشی از جواب مسئله باشد. ولی اینها بخش محدود از سوال را جواب می‌دهد. شاید دولت کوچک و گسترش بخش خصوصی یکی از راه‌ها باشد و یا کنترل و نظارت مالیاتی، راه‌کار به نظر آید و نهایت اینکه دولت برای همه مردم پدر باشد و با نگاه یکسان و برقراری تعرفه‌های درآمدی و یا بیمه‌های اثرگذار و نهایتاً معیارهای منطقی برای پایه‌های حقوق در مقابل کار، راه‌حل مسئله باشد. ولی این امور چندان ساده نیست. حداقل آنکه اگر کسی بداند راهی برای درآمد بالاتر در داخل و یا خارج کشور باشد، برای کسب آن درنگ نمی‌کند.
توصیه می‌کنم در صورتیکه مسئولیت اجرای پروژه های تعیین حقوق و دستمزد در دستور کارتان قرار گرفت، خیلی دقت کنید و از شیوه‌های رایج در این راه دور شوید.
امیرحسین خیرخواه
صفحه ما رادر اینستاگرام دنبال کنید:
