هر کسب و کاری برای رسیدن به یک هدف مشخص ایجاد می شود. فرض کنید به دانشگاه می روید، هدف شما کسب نمرات خوب و به دست آوردن یک شغل خوب است، شاید. به همین ترتیب، سازمان ها برای دستیابی به اهداف مورد نظر خود که به عنوان اهداف سازمانی شناخته می شوند، تأسیس می شوند.
در اینجا به این می پردازیم که هدف سازمان چیست، ویژگی ها، هدف، اصول، رویکردها، انواع، مثال ها و اهمیت آن.
هدف سازمانی نتیجه مطلوب یک سازمان است که به صورت استراتژیک تنظیم می شود. خروجی یا مقصد نهایی مورد نظر است که تمامی فعالیت های سازمان در آن جهت می گیرد.
اهداف سازمانی ابزاری برای هدایت کارکنان و تلاش های کل سازمان است. به هر عضو سازمانی می گوید که سازمان به کجا می رود و چگونه می خواهد به نتیجه مطلوب برسد.
تعیین هدف سازمانی وظیفه اصلی یک کسب و کار است که هر فعالیت دیگری توسط آن طراحی می شود. تعیین یک هدف مؤثر وظیفه ای ضروری است که مدیران باید آن را بپذیرند. هدف باید برای همه اعضا قابل قبول باشد و به عنوان انگیزه و الهام برای افراد مرتبط با آن عمل کند.
اهداف سازمانی ممکن است بر اساس ماهیت و نوع کسب و کار متفاوت باشد. به این ترتیب، برای سازمان های تجاری، هدف بهینه سازی سود است، در حالی که برای سازمان های خدماتی یا دولتی، هدف دستیابی به رفاه اجتماعی است.
هر سازمانی برای رسیدن به نتیجه دلخواه خود یعنی هدف سازمانی تلاش می کند، برای این منظور باید هدف جذابی را تعیین کرد که همه آن را بپذیرند و فعالیت هایی را سازماندهی کنند که موفقیت موثر و کارآمد را تضمین کند.
هدف سازمانی ابزاری است برای کنترل و هدایت تمام تلاش های اعضای سازمان به گونه ای که حصول به موقع هدف را تضمین کند. در زیر اهداف اصلی اهداف سازمانی آورده شده است.
در زیر ویژگی های مشترک یک هدف مؤثر سازمانی آورده شده است.
اهداف هر سازمان نشان می دهد که سازمان برای چه هدفی تأسیس شده است. عملیات ارگانیسم های سازمانی بر اساس اهداف هدایت می شود.
اثربخشی اهداف سازمانی دلیل تشکیل سازمان را تایید می کند. این همچنین نشان می دهد که تا چه زمانی شرکت می تواند به انجام ماموریت خود ادامه دهد.
اهداف آینده محور هستند. یک هدف، یک سازمان را به مقصد می رساند. اهداف سازمان مشخص می کند که در یک دوره معین می خواهد کجا باشد. هدف اصلی از تعیین اهداف، تعیین فعالیت ها، اولویت ها و تلاش ها برای دستیابی به هدف نهایی است. در نتیجه، اهدافی برای اقدامات احتمالی آینده ایجاد می شود.
سازمان ها ممکن است اهداف زیادی را در یک زمان تدوین کنند. حداکثر سازی سود، خلق ارزش، تنوع محصول و غیره اهداف متعددی هستند که می توانند توسط سازمان در یک زمان ثابت شوند. اما برای مشخص بودن، سازمان باید اهداف خود را بر اساس نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای خود اولویت بندی کند.
مطابق با ساختار سلسله مراتبی یک سازمان، اهداف ممکن است یک سلسله مراتب مجزا داشته باشند. سطوح مختلف سازمانی با توجه به وظایف عملکردی خود اهداف خود را تعیین می کنند.
اهداف سازمانی در سطح بالا، اهداف دپارتمان توسط مدیریت در سطح بخش و اهداف عملیاتی در سطح عملیاتی ایجاد می‌شوند.
سازمان ها اهدافی را در بازه های زمانی مختلف تعیین می کنند. با توجه به افق زمانی اهداف می توان آنها را به اهداف کوتاه مدت، اهداف میانی و بلند مدت طبقه بندی کرد.
هدف سازمانی را می توان بر اساس سطح سلسله مراتب و افق زمانی دسته بندی کرد. این شامل:
بر اساس سلسله مراتب سازمانی یعنی سطح مدیریت، انواع مختلفی از اهداف با تأثیر و اهمیت متفاوت قابل تدوین است. آن ها هستند:
سازمان ها همچنین باید اهداف متفاوتی را برای بازه های زمانی مختلف تعیین کنند. برخی از اهداف باید برای مدت کوتاهی تعیین شوند، در حالی که برخی دیگر باید بر اساس زمان مورد نیاز برای رسیدن به اهداف مورد نظر طولانی‌تر باشند. بر اساس افق زمانی، هدف سازمانی نیز می تواند سه نوع باشد.
یک هدف سازمانی که باید توسط بهترین مدیر محقق شود، باید موثر باشد. شما باید هنگام تعیین اهداف، نقاط قوت و ضعف سازمانی و فرصت های تهدیدات محیطی را به بهترین نحو هماهنگ کنید.
برای مؤثر بودن یک هدف سازمانی باید شامل این پنج اصل باشد که به آنها هدف SMART نیز گفته می شود.
اهداف باید به وضوح بیان شود. آنها نباید مبهم و بیش از حد جاه طلب باشند. اکثر کارمندان نمی توانند اهداف مبهم را درک کنند. اهداف هر واحد و بخش باید مشخص و مرتبط با اهداف کلی سازمان باشد.
تا آنجا که ممکن است هدف سازمانی باید از نظر تعداد یعنی کمیت قابل اندازه گیری باشد. با این حال، اندازه گیری می تواند از نظر کمیت، کیفیت، هزینه و زمان باشد. اهداف قابل اندازه گیری به ارزیابی پیشرفت دستیابی به هدف و عملکرد کارکنان کمک می کند.
گاهی اوقات به اصل دست یافتنی اهداف سازمانی قابل قبول نیز گفته می شود. هدف باید دست یافتنی باشد یعنی امکان پذیر باشد. این بدان معناست که تنها اهداف قابل دستیابی به همه افراد سازمان انگیزه می دهد.
مدیران و کارکنان یا هر یک از اعضای سازمان باید به هدف ایمان داشته باشند و به تلاش خود اعتماد داشته باشند تا تلاش آنها برای رسیدن به اهداف مورد نظر کافی باشد.
هدف سازمانی باید واقع بینانه، معقول و منطقی باشد. اهداف باید بر اساس واقعیت باشد اما نه فرضی یا خیالی. اهداف باید متعادل باشند و دلایلی برای فرمول بندی خود داشته باشند.
هر هدفی باید یک چارچوب زمانی مشخص برای دستیابی به آن داشته باشد. برای اهداف باید تاریخ شروع و پایانی وجود داشته باشد. زمان باید برای تکمیل یک هدف خاص اختصاص داده شود. اهداف بدون چارچوب زمانی نمی توانند انگیزه کارکنان را در سازمان ایجاد کنند.
تعیین هدف سازمانی یک وظیفه ضروری برای مدیران است. مدیران هنگام تعیین هدف سازمانی می توانند یکی از رویکردهای زیر را انتخاب کنند.
این رویکرد فرض می کند که مدیران سطح بالا باید اهداف کلی، اهداف بخش و اهداف زیردستان را تعیین کنند. مدیران سطح بالا یا مدیران اجرایی اهداف مورد نظر را تعیین می کنند. آنها اهداف را با کمک متخصصان تدوین می کنند.
در جلسات و گفتگوها از مدیران میانی و پایین شرکت نمی کنند. اهداف تدوین شده بیشتر به مدیران رده‌های متوسط و پایین نزدیک می‌شدند.
رویکرد پایین به بالا با مدیریت سطح پایین شروع می شود. در اینجا، مدیران سطح متوسط پس از تعیین اهداف مورد نیاز را از مدیران سطوح پایین دریافت می کنند. اهداف توسط مدیران میانی مورد بازنگری قرار می گیرند و پس از هر گونه اصلاحات لازم، آنها را برای تایید نهایی به مدیریت ارشد ارائه می کنند.
این استراتژی فرض می کند که برای تعریف اهداف مدیریتی عملی، مدیریت سطح بالا به کمک از پایین نیاز دارد.
MBO یعنی رویکرد مدیریت بر اساس اهداف فرض می‌کند که تمام سطوح مدیران برای تعیین اهداف سازمانی مؤثر مورد نیاز هستند. به آن مدیریت مشارکتی نیز می گویند .
این بیان می کند که سطوح بالا، متوسط و پایین باید به طور مشترک اهداف مورد نظر را تعیین کنند. رویکرد MBO تعیین هدف بر همکاری و بحث متقابل بین مدیران و کارکنان در فرآیند هدف گذاری تاکید دارد.
اهداف سازمانی به شرکت ها کمک می کند تا هدف خود را مشخص کنند، آنها را در طراحی سایر فعالیت هایی که برای اطمینان از تحقق هدف مؤثر و کارآمد ضروری هستند، یاری می دهد. در زیر به برخی از دلایل اهمیت هدف سازمانی اشاره می شود.
بدیهی است که در هر سازمانی یک چیز مشترک وجود دارد و آن این است که همه آنها اهدافی دارند که برای آنها تأسیس شده اند. اهداف می توانند انواع مختلفی داشته باشند، چند نمونه از اهداف سازمان عبارتند از:
از این رو، از آنجایی که هر سازمانی متفاوت است، می توان به تعداد نمونه هایی از اهداف سازمانی اشاره کرد.
در نتیجه…
هدف سازمانی چیزی است که یک سازمان برای آن تأسیس شده است. و هر مدیری باید برای طراحی هدف SMART تلاش کند تا از دستیابی موثر و کارآمد به اهداف مورد نظر اطمینان حاصل کند.
منبع : akobdc.com
