اکوسیستم درست کسب و کار به مجموعه‌ای از عوامل و شرکای تجاری اشاره دارد که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با یک شرکت در ارتباط هستند و برای حمایت از فعالیت‌های آن شرکت، خدمات و محصولاتی را ارائه می‌دهند.
این عوامل می‌توانند شامل تأمین کنندگان، مشتریان، رقبا، جامعه محلی، سازمان‌های دولتی و غیره باشند. تلاش برای ساختن یک اکوسیستم قوی و پایدار معمولاً مستلزم این است که شرکت با همه این شرکای تجاری به خوبی همکاری کند و برای برقراری روابط قوی با آن‌ها، به صورت منظم با آن‌ها ارتباط برقرار کند.
افزایش ارتباطات درون اکوسیستم باعث می‌شود که بازاریابی، فروش، توسعه محصول و خدمات بهبود یابد و این در نهایت باعث رشد کسب و کار می‌شود.
به عنوان یک مثال، فرض کنید یک شرکت فعال در زمینه تولید خودروهای الکتریکی باشد. این شرکت برای ارائه محصولات خود به مشتریان، نیاز به قطعات و تجهیزات مختلف دارد که از تأمین کنندگان مختلف باید خریداری شود. این تأمین کنندگان می‌توانند شامل تولید کنندگان باتری، سیستم های صوتی، تجهیزات الکترونیکی و ... باشند.
در عین حال، برای جذب مشتریان، شرکت نیاز به ایجاد یک شبکه توزیع و فروش پایدار دارد. برای این منظور، می‌تواند با دیگر شرکت‌ها در زمینه فناوری و نرم‌افزار همکاری کند و از آن‌ها برای بهبود روش‌های فروش و توزیع استفاده کند.
همچنین، برای ایجاد یک اکوسیستم نوآورانه و پایدار، شرکت باید با سازمان‌های دولتی و جامعه محلی همکاری کند. با ارائه اطلاعات درست و به روز به این سازمان‌ها، شرکت می‌تواند بهبود محیط زیستی، ایجاد شغل و رشد اقتصادی را تشویق کند.
بنابراین، اکوسیستم درست کسب و کار شامل یک شبکه از شرکای تجاری است که با همکاری و تعامل با یکدیگر، به بهبود فعالیت‌های کسب و کار کمک می‌کنند و در نهایت باعث رشد و پایداری آن می‌شوند.
انواع اکوسیستم کسب و کار به شرح زیر است:
۱- اکوسیستم عمودی (Vertical Ecosystem): در این نوع اکوسیستم، شرکت مرکزی در یک صنعت خاص، دارای رابطه با شرکت‌های کوچکتری است که در زمینه هایی مانند تولید قطعات یدکی، خدمات پس از فروش، تحقیق و توسعه، تولید پکیج‌های نرم‌افزاری و غیره، به آن کمک می‌کنند.
۲- اکوسیستم افقی (Horizontal Ecosystem): در این نوع از اکوسیستم، شرکت مرکزی در یک صنعت، با شرکت‌هایی که در صنایع مختلف فعالیت می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کند. این ارتباط با هدف افزایش دامنه محصولات و خدمات شرکت مرکزی و ایجاد الگوی کارآمدتر، صورت می‌گیرد.
۳- اکوسیستم چندمنظوره (Multi-Sided Ecosystem): این نوع اکوسیستم به مجموعه‌ای از شرکت‌هایی گفته می‌شود که برای رسیدن به هدف خاصی، در رابطه با چندین نوع شرکت و دسته مختلفی از مشتریان، فعال هستند. به عنوان مثال، یک شرکت تولید کننده پرداخت الکترونیکی می‌تواند در ارتباط با بانک‌ها، فروشگاه‌ها، مغازه‌های آنلاین و ... باشد.
۴- اکوسیستم چندگانه (Cross-Industry Ecosystem): این نوع از اکوسیستم شامل چندین صنعت و شرکت مختلف است که برای رسیدن به هدف خاصی، در رابطه با یکدیگر همکاری می‌کنند. این اکوسیستم به منظور ایجاد حلقه‌های بزرگتر و پایدارتری در صنعت، به کار می‌رود.
در هر یک از این اکوسیستم‌ها، هدف ایجاد یک خوشه متصل از شرکای تجاری است که با همکاری و تعامل با یکدیگر، برای بهبود فعالیت‌های کسب و کار کمک می‌کنند و در نهایت باعث رشد و پایداری آن می‌شوند.
اکوسیستم های کسب و کار بسیار متنوع هستند و بهترین اکوسیستم برای یک کسب و کار خاص به وابستگی توانایی‌ها، نیازها، منافع، و علایق آن کسب و کار است. با این حال، برخی از برترین اکوسیستم‌های کسب و کار جهان شامل موارد زیر هستند:
منبع : akobdc.com
