یک روش مدیریت کیفیت و بهبود فرآیندها است که در ژاپن توسعه یافته است. این روش با هدف آموزش کارکنان به تمیز کردن محیط کار، بهبود ترتیب و سامان دادن به ابزار و تجهیزات، افزایش بهرهوری و کاهش هدر رفت زمان، افزایش ایمنی و بهداشت کار و به حداقل رساندن خطاها و بازخوردهای منفی صورت میگیرد.
این روش متشکل از 5 مرحله ی Sort،Systematize،Shine،Standardize،Sustain می باشد.
در ادامه به توضیح هر یک از پنج مرحلهی روش 5S میپردازم:
سورتینگ (Sort): در این مرحله، کارکنان باید اقلامی که در محیط کار وجود دارد را براساس نیاز و اهمیت طبقهبندی کنند. اقلامی که استفاده از آنها متوقف شده است یا مورد استفاده قرار نمیگیرند، باید حذف شوند.
سیستماتیک کردن (Systematize): در این مرحله، باید هر اقلامی که کارکنان نیاز دارند، جایگاه خود را در محیط کار پیدا کنند. برچسبگذاری و مشخصکردن جایگاه هر اقلام، به کارکنان کمک میکند تا بتوانند آنها را به راحتی پیدا کنند.
شینکا (Shine): در این مرحله، کارکنان باید محیط کار را تمیز کنند و اقلامی که به کار نمیآیند یا قابل استفاده نیستند، حذف شوند. همچنین باید اقلام دیگر، از جمله ابزار و ماشین آلات، تمیز شده و مرتب شوند.
استانداردسازی (Standardize): در این مرحله، باید اجرای استانداردهایی که برای هر فرایند تعریف شده است، تضمین شود. این شامل برقراری روشهای استاندارد برای هر تکلیف، آموزش کارکنان در مورد این استانداردها، و ایجاد یک سیستم پایش عملکرد است.
شدن (Sustain): در این مرحله، باید به دست آوردن بهترین شیوه کار را تثبیت کرد. این مرحله شامل برقراری یک سیستم پایدار برای ارزیابی و بازبینی روزانه، و توسعه روشهای جدید و بهتر برای بهبود فرآیندها و رفع نواقص است.
با اجرای موفق این پنج مرحله، میتوان به بهبود عملکرد و کاهش هدررفتهای زمان، بهبود ترتیب و سامان دادن به ابزار و تجهیزات، افزایش ایمنی و بهداشت کار و به حداقل رساندن خطاها و بازخوردهای منفی دست یافت.
مزایای 5s
اجرای روش 5S، مزایای زیادی دارد. به برخی از این مزایا میتوان اشاره کرد:
بهبود ترتیب و ساماندهی: با استفاده از روش 5S، محیط کار مرتب و منظم می شود و به اقلام مورد نیاز به خوبی دسترسی پیدا میکنید.
کاهش هدررفتها: با حذف اقلام غیرضروری و استفاده بهتر از ابزارهای موجود، میتوان هدررفتهای زمانی و مالی را کاهش داد.
افزایش بهرهوری: با تسهیل دسترسی به ابزار و تجهیزات و در نتیجه، کاهش زمان مصرفی برای جستجوی اقلام مورد نیاز، بهرهوری کارکنان افزایش مییابد.
افزایش ایمنی و بهداشت کار: با برقراری شرایط بهداشتی مناسب و حذف عوامل خطرناک، ایمنی و بهداشت کار کارکنان بهبود مییابد.
بهبود کیفیت محصولات: با استفاده از روش 5S، روند تولید بهبود پیدا کرده و کیفیت محصولات نیز بهبود مییابد.
افزایش رضایت مشتریان: با بهبود کیفیت محصولات و افزایش بهرهوری تولید، رضایت مشتریان نیز افزایش مییابد.
سبب افزایش درآمد: با بهبود کیفیت محصولات و کاهش هدررفتها، به بهرهوری بیشتری دست یافته و در نتیجه درآمد شرکت افزایش پیدا میکند.
روش 5S در هر صنعتی و بخشی که مورد استفاده قرار میگیرد، بهبودی در عملکرد و افزایش بهرهوری را به همراه خواهد داشت. این روش در بسیاری از سازمانها در سطوح مختلف و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از جایگاههایی که این روش میتواند مورد استفاده قرار بگیرد، عبارتند از:
خطوط تولید در صنایع تولیدی
بخشهای ذخیرهسازی و انبارداری
بخشهای خدماتی مانند هتلها، رستورانها و بیمارستانها
آکو به معنای نوک قله هست ما درعمر کسب و کارمان نوک قله های متعددی رو فتح میکنیم و با رسیدن به هر نوک قله ، سریع نوک قله بلند تر رو جلوی خودمون میبینیم و برای ادامه رشد باید به فتح قله بعدی برویم.