تفهیم ماهیت کلی پول به خردسالان کار دشواری نخواهد بود. چالش اصلی، درک آن‌ها از ارزش مالی سکه و اسکناس‌های مختلف است. کودکان در هر مقطع سنی، ابعاد مختلفی را از ماهیت پول و طریقه استفاده از آن را فرا می‌گیرند. شما نیز می‌توانید آموزش‌های مالی به فرزندان‌تان را از مقطع پیش‌دبستانی و قبل از آن آغاز کنید؛ در این مقاله، چند تکنیک مفید را با هدف معرفی مفهوم پول به خردسالان بیان خواهیم کرد.
آشنا ساختن خردسالان با سکه‌های مختلف
در این مقطع، می‌توان نام و اشکال سکه‌های مختلف را به خردسالان آموخت. اغلب اوقات این‌گونه است که کودکان ابتدا تفاوت ظاهری پول را می‌فهمند، سپس به ارزش مادی آن پی می‌برند. بهترین روش برای آشنا ساختن آن‌ها با این مفهوم آن است که با ایشان بازی کنید. می‌توانید با اعضای خانواده خود یک بازی ترتیب داده و چندین سکه مختلف را در اختیار کودکان‌تان قرار دهید. یکی از فرزندان می‌تواند نقش صندوق‌دار یک فروشگاه فرضی را بازی کند و دیگری نقش خریدار؛ زمانی که خریدار از فروشنده خرید می‌کند، دو طرف مجبور به شمارش سکه‌ها و درک رقم مادی آن خواهند شد.
این تمرین بسیار خوبی برای یادگیری قواعد جمع و تفریق ارقام پول است. ابتدا اجازه دهید خود کودک درگیر شمارش سکه‌ها شود تا بتواند مقدار دقیقی را که فروشنده از او تقاضا کرده، بپردازد. سپس می‌توانید به آن‌ها ده دقیقه وقت بدهید تا کار خود را ارزیابی کرده و مقدار محاسبه شده را به فروشنده تحویل بدهند. زمانی که کارشان تمام شد، نحوه صحیح ترکیب سکه‌های مختلف برای رسیدن به مبلغ مذکور را به صورت سمعی و بصری به آن‌ها یاد دهید.
والدین می‌تواننددر طول روند آموزش کودکان‌شان، سطح تمرینات خود را در راستای درک بهتر از مفهوم پول ارتقا بدهند. در پایان دوران پیش‌دبستانی، کودکان باید قادر به شناسایی تمامی سکه‌ها و اسکناس‌های مختلف باشند. کار کردن با پول به کودکان یاد می‌دهد که چطور با یک‌دیگر تعامل کنند؛ هم‌چنین به آن‌ها یاد می‌دهد که بتوانند به نحو احسن با یک‌دیگر ارتباط کلامی برقرار کرده و چگونگی جمع و تفریق در جهان واقعی را نیز بیاموزند.
دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی، از پیش در مورد اصول اساسی پول مانند مهارت شناسایی و تمایز ارزش پول‌های مختلف با یک‌دیگر آموزش دیده‌اند. آن‌ها از رنگ، اشکال و ارزش پول‌های مختلف آگاه شده‌اند. سپس در این مقطع، می‌بایست به کودکان کمک کرد تا توانایی‌های ریاضی خود مانند جمع و تفریق را ارتقا دهند. هم‌چنین به دانش‌آموزان اول ابتدایی می‌توان مقدار بیش‌تری پول داد تا بتوان از طریق آن، نحوه استفاده از ترکیب هر دو نوع پول (سکه و اسکناس) را نیز در روند آموزش به آن‌ها اضافه کرد.
شروع
والدین ابتدا می‌بایست کار خود را با مرور سکه‌ها و سپس معرفی ارزش اسکناس‌ها به کودکان شروع کنند. اسکناس‌های هزار تومانی، ۲ هزار تومانی، ۵ هزار تومانی و ۱۰ هزار تومانی را باید به آن‌ها نشان داد. سپس از کودکان بخواهید تا تفاوت‌ها و شباهت‌های میان آن‌ها را برای شما بازگو کنند. آموزش این مفهوم، در ابتدا به صورت بصری خواهد بود؛ سپس با بالا رفتن تسلط کودک بر پول‌های مختلف، معرفی چگونگی ترکیب سکه و اسکناس را با یک‌دیگر شروع کنید.
پول تقلبی
یکی از بهترین روش‌های آموزش تفاوت میان پول‌های مختلف به کودکان آن است که از پول‌های ساختگی و تقلبی استفاده کنید. ابتدا، والدین می‌بایست نسخه حقیقی تمام اسکناس‌ها را به کودکان‌شان نشان داده و به مقدار مشخص پول تقلبی را در اختیارشان بگذارند و از آن‌ها بخواهند تا آن را با تصویر تقلبی‌اش مقایسه کنند. یک دفترچه یادداشت یا برگه خالی در اختیار کودک قرار دهید تا ارزش صحیح هر یک از پول‌های تقلبی را یادداشت کند. برای مثال، پدر یا مادر یک اسکناس ۵ هزارتومانی را بالا سر می‌برد؛ سپس از فرزندان می‌پرسد که چه اسکناسی در دستش است. فرزندان جواب داده و سپس پاسخ خود را در کنار تصویر تمرینی که در اختیار دارند، یادداشت می‌کنند. این امر سبب مفرح شدن درس مالی‌تان شده، و هم‌چنین به توانایی‌های دیداری و شنیداری کودکان نیز کمک می‌کند.
ارزش مادی تک‌تک پول‌ها باید هرچندوقت یک‌بار به این صورت بازبینی شوند؛ خصوصا پیش از ورود به آموزش مفهوم بعدی. هرگاه کودکان‌تان به آمادگی کافی رسیدند، می‌بایست یاد بگیرند تا تفاوت و شباهت‌های اسکناس‌های مختلف را نیز از یک‌دیگر تمییز دهند. برای مثال، شباهت در رنگ اسکناس‌ها، تفاوت در تصویری که بر روی آن درج شده و اختلاف ارزش مادی آن‌ها با یک‌دیگر. به یاد داشته باشید که در حال حاضر هدف اصلی، آموزش نحوه استفاده از پول به آن‌ها است؛ بنابراین بهتر است از گفتن موارد اضافه مانند نخ داخل کاغذ اسکناس و برجستگی‌های روی آن اجتناب کنید.
ترکیب‌بندی پول‌ها
پس از آن‌که فرزندان‌تان تمامی مفاهیم گفته‌شده را یاد گرفتند و به قدر کافی تمرین کردند، زمان آن رسیده تا چگونگی ترکیب سکه و اسکناس را به آن‌ها یاد بدهید. در واقع، جمع و تفریق‌های پول باید در سال‌های دوم ابتدایی به بعد آموزش داده شوند؛ اما اصول اولیه آن را می‌توان در پایه اول نیز به کودکان آموخت. یک رقم دلخواه را به کودکان بگویید، سپس از آن‌ها بخواهید تا با ترکیب پول‌های تقلبی خود به آن رقم دست بیابند. این تمرین بر یادگیری تعامل کودکان با یک‌دیگر و هم‌چنین مهارت حل مسئله تمرکز می‌کند.
کودکان خود را از خطاهای محاسباتی‌شان آگاه سازید و آن‌ها را در هنگام دادن پاسخ صحیح تشویق کنید. روش‌های بسیاری وجود دارند که به وسیله آن‌ها می‌توان مفهوم سکه و اسکناس را به کودکان آموخت؛ این موارد تنها چند نمونه از آن‌ها بود.
معمولا جمع و تفریق‌های دشوار مالی را تا مقطع دوم ابتدایی به کودکان نمی‌آموزند؛ زیرا کودکان هنوز در حال آموزش ارقام و شناسایی آن‌ها هستند. در کلاس دوم، آن‌ها آمادگی مفاهیم پیچیده‌تر و ارقام دهگان و صدگان نیز خواهند بود و در پی آن مشکل جمع تفریق‌های پیچیده فعلی حل خواهد شد.
کودکان قبل از ورود به این مقطع، پیرامون مقادیر مادی سکه و اسکناس‌های مختلف آموزش دیده‌اند. ترکیب سکه‌ها با یک‌دیگر، و هم‌چنین ترکیب اسکناس و سکه برای ساخت ارقام بالاتر را نیز یاد گرفته‌اند. آن‌ها با استفاده از این روش، به قدر کافی با مفهوم «جمع» آشنا شده‌اند. اصول ابتدایی جمع و تفریق از پیش به آن‌ها آموزش داده شده است و اکنون جمع و تفریق مقادیر بالاتر را می‌آموزند.
جمع و تفریق اعداد دو و سه رقمی
قبل از آن‌که ارزش مادی پول‌های مختلف به کودکان آموزش داده شود، والدین می‌بایست به کودکان در مورد رقم دهگان، صدگان و قواعد مربوط به آن‌ها توضیح دهند؛ مفهومی که دانش‌آموزان دوم ابتدایی به بالا قادر به درک آن هستند. در ابتدا، وظیفه آموزشی شما این است که رقم دهگان را با کودک تمرین کنید؛ مهم نیست که چقدر زمان ببرد. سپس پس از دو یا سه هفته، اعداد سه رقمی را نیز به آموزش‌های خود اضافه کنید.
این درس، مفهوم ساده‌ای برای آموزش به کودکان نخواهد بود. کمی پیش‌تر توضیح دادیم که می‌توان برای آموزش ارزش پول به کودکان، به آن‌ها پول تقلبی بدهیم؛ اما اکنون برای ارتقا سطح آموزش‌های مالی‌تان، می‌توانید پول حقیقی را در اختیارشان بگذارید. اعداد سه رقمی تنها برای تعیین ارزش پول کارایی ندارند؛ بلکه برای درک مفاهیمی مانند «درصد» و «وزن» نیز کابرد دارد. برای آن‌که بتوانید مفهومی را که برای بیش از یک منظور کاربرد دارند به آن‌ها بیاموزید، می‌بایست صبر و علم بالایی داشته باشید.
به یاد بسپارید که کارایی پول و قواعد و ارزش حقیقی آن، چیزی نیست که تا کلاس چهارم بتوانید به کودکان بیاموزید. در این مقطع، تمرکز اصلی می‌بایست بر روی رقم دهگان و صدگان باشد. در شروع کلاس سوم عمل ضرب و تقسیم نیز در مدرسه به کودکان آموزش داده می‌شود که در پی آن می‌توان سطح آموزش‌ها را بالا برد.
اغلب سوالاتی که راجع به ترکیب پول از کودکان می‌پرسید نیازمند استفاده از اعمال جمع و تفریق و ضرب و تقسیم‌اند. اگر کودک‌تان در این مسیر دچار مشکل شد، باید آن‌ها را با تأمل بیش‌تری راهنمایی کنید. زیرا با شروع یادگیری رقم دهگان و صدگان، محاسبات این‌چنینی برای کودک دشوار خواهد بود.
صبوری و درک کودکان در حین آموزش، امری بسیار مهم تلقی شده و به معنی توقف یاد دادن مفاهیم نیست؛ بلکه باید سطح آموزش‌ها را بسته به شرایط کودک تغییر داد. واقعیت آن است که کودکان امروزی در حال آموزش نکات بی‌شماری هستند و نیاز دارند تا مدام به اطلاعات قبلی خود رجوع کنند؛ این امر، فشار آموزش را هم بر روی آن‌ها، و هم بر روی شما تشدید خواهد کرد. بنابراین در تمام طول مسیر آموزش‌های‌تان صبور و انعطاف‌پذیر باشید.
برای آشنایی با مطالب بیشتر در زمینه‌ی آموزش مالی کودکان، به بخش «قلک» در سایت علف خرس مراجعه کنید.
