در هنگام آموزش فرآیند خرید، نیاز است که در کنار، آموزش نیاز و خواسته و بررسی قیمتها، در مورد اشتباهاتی که فرزندتان ممکن است مرتکب شود و یا خطراتی که او را تهدید میکند، نیز به او هشدار دهید. این اشتباهات معمولا در فضای مجازی که نظارت کمتر است و یا در مواجهه با تبلیغات که با جذابیت فراوانی همراه است، بیشتر رخ میدهد.
کودکان و نوجوانان امروزی اغلب وقت آزاد خود را در فضای مجازی میگذارنند؛ و مدام با سایتها و تبلیغات فراوانی روبهرو هستند. بنابراین باید بر روی خریدهای اینترنتی آنها نظارت کامل داشته، و حدالمقدور از نرمافزارهایی که آنها را از خرید اینترنتی باز میدارند، استفاده کنید.
• از وبسایتهایی که فرزندتان بازدید میکند، آگاه باشید. سایتهای نامناسبی را که به دنبال سودجویی از اطلاعات شخصی دیگر افرادند، مسدود کنید.
• برای امنیت فرزندتان، یک قانون وضع کنید مبنی بر آن که او هیچگاه نباید در هنگام استفاده از رایانه هیچ اطلاعات شخصیاش مانند: تاریخ تولد، آدرس، شماره تلفن، یا کد ملی خود را در جایی وارد کند.
• به آنها اجازه ندهید تا بدون حضور شما به صورت آنلاین خرید کند.
• توضیح دهید که به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی مانند: شماره حساب یا شماره کارت، در فضای مجازی کار خطرناکی است؛ زیرا شخص دیگری میتواند از آن اطلاعات سودجویی کند. کلاهبرداران میتوانند از طریق کد ملی یا دیگر اطلاعات برای ساخت اسناد جعلی استفاده کنند.
• یک قانون وضع کنید مبنی بر آن که کودکتان نباید به ایمیل یا دیگر پیامهایی را که از اشخاص ناشناس دریافت میکند، پاسخ بدهد. همچنین هیچگاه بر روی «پاپآپها» کلیک نکند.
• تجارب مثبت و منفی خود را در مورد حفظ حریم شخصی در فضای آنلاین برای آنها تعریف کنید.
در دسترس بودن فضای مجازی برای کودکان، احتمال انجام خریدهای آنی و کلاهبرداری از حسابهای بانکی را افزایش میدهد.
در مورد تبلیغات، با کودکانتان صحبت کنید. به آنها توضیح دهید که هدف بسیاری از تبلیغات، تنها اثر گذاشتن بر مردم با هدف فروش کالاهایشان است. در حالی که ممکن است ویژگیهای مثبتی که در مورد کالاهایشان بیان میکنند، حقیقت نداشته باشد. تجربیات خودتان را از مواردی که تحت تاثیر تبلیغات، خرید اشتباهی را انجام دادهاید، برای فرزندتان تعریف کنید.
• توضیح دهید هر آنچه که در فضای مجازی با برچسب «رایگان» عرضه میشود، میتواند خطر کلاهبرداری را در پی داشته باشد؛ آنها کاری میکنند تا مردم وادار شوند پولشان را بدون آنکه بخواهند، هدر بدهند.
• به کودکانتان یادآوری کنید که اگرچه تبلیغات سعی به تحریک خرج پول آنها دارد، با این حال، شما تنها کسی هستید که میبایست تصمیم بگیرد تا چه موقعی پول خود را خرج کنید، و با آن چه چیزهایی بخرید.
• والدین زیادی مطرح کردهاند که فرزندشان بدون اطلاع آنها خریدی اینترنتی انجام داده که نحوه پرداخت مبلغ خرید، به شکل پرداخت درب منزل بوده است. در این مواقع، والدین در معرض عمل انجام شده قرار میگیرند و عموماً مجبور به پرداخت قیمت کالای خریداری شده توسط فرزندشان میشوند. احتمالا، عکسالعملی که والدین در این مواقع انجام میدهند به شکل مشاجره با فرزند، خواهد بود. برای جلوگیری از پیش آمدن چنین موقعیتهایی از پیش فرزند خود را آگاه کنید.
• با کودکتان پیرامون خریدهای آسان مانند «خرید تککلیکی در بازی تلفن همراهشان»، یا خرید اضافه کالایی که هنوز تمام نشده، گفتوگو کنید. توضیح دهید که در این موقعیتها میبایست ابتدا سرعت تصمیمگیریتان را کم کرده، و درباره آن بیشتر بیاندیشید.
• به داستانهای فرزندتان پیرامون آنکه دوستان و همکلاسیهایش چطور پولشان را خرج میکنند گوش داده، سپس در مورد عقاید خانواده و اولویتهای خود با آنها حرف کنید.
• اگر جایی سرتان کلاه رفت، ترسی از بازگو کردن داستان آن و درسی که از آن تجربه یاد گرفتهاید، نداشته باشید.
با کودکان تان در مورد هدف تبلیغات و شیوههایی که تنها برای فروش محصولاتشان به کار میگیرند، صحبت کنید.
مدیریت فضای مجازی، قطعا یکی از مهمترین و ضروریترین توانمندیهایی است که فرزندتان به آن نیاز دارد. وظیفه والدین است که کمک کنند و فرزندان را در مسیر صحیح قرار دارند. اگر احساس میکنید دانش کافی در این زمینه ندارید، میتوانید از کسانی که در این زمینه تخصص دارند، راهنمایی و مشاوره بگیرید.
کودکان هیچ نگرشی پیرامون هزینه کالاهای مختلف در ذهن خود ندارند. از نظر خردسالان هیچ تفاوتی میان قیمت یک آبنبات چوبی و یک بازی ویدئویی وجود ندارد. به همین ترتیب آنها نمیتوانند هیچ تفاوتی میان یک بازی ویدئویی ارزانقیمت و یک بازی گرانقیمت قائل شوند. مفهوم «قیمت» از نظر آنها بیمعنی است.
کودکان بزرگتر شاید به این درک رسیده باشند که هر چیز، قیمتی دارد؛ اما همچنان درکی از ارزش واقعی پولی که در اختیارشان است، ندارند. آنها ممکن است بدانند که قیمت یک جفت کفش ۱۰۰ هزار تومان است؛ اما آیا میفهمند که برای به دست آوردن این پول چه سختی و تلاشهایی انجام شدهاند؟ به همین دلیل است که میبایست هرچه زودتر به کودکانتان بفهمانید که هر کالا، قیمتی داشته، و پول اکتسابیمان از ارزش بالایی برخوردار است. پس باید به آنها، روشهایی را که میتوان پول خود را هر چه بیشتر حفظ کرد، آموزش داد.
کمک به تفهیم کودکان کمسن پیرامون آنکه هر چیز، قیمتی دارد، ارزش نهفته در آن قیمتها چیست، و چطور باید «چانهزنی» کنند، در سوادآموزی مالی آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
• شما میتوانید به کودکتان توضیح دهید که «حراجی» به معنای کاهش قیمت یک محصول است. نرخ حراجی را میتوان به صورت تومان توصیف کرد. برای مثال پیراهنی که قیمت اصلی آن ۴۰ هزار تومان است، ولی آن را به قیمت ۳۴ هزار تومان به حراج گذاشتهاند. رقم حراجی همچنین میتواند به صورت درصد تعریف بشود؛ یعنی ۲۰ درصد تخفیف در قیمت اصلی آن. این کار موجب صرفهجویی در مصرف پول شود.
با استفاده از حراجیها و تخفیفات، میتوانیم بخشی از پول خود پسانداز کنیم یا با آن خریدهای بیشتری انجام دهیم.
• صرفهجویی در پول با خرید محصولات حراجی، و یا خرید از فروشگاههای مرکزی و بازار، یعنی آنکه کودکتان میفهمد که قادر خواهد بود تا از پولش استفادههای دیگر نیز بکند. اگر کودکتان قرار است تا به تماشا یک تئاتری برود که بلیط آن نیمبها است، در حقیقت یعنی میتواند با همان هزینه، دو دفعه به تماشای آن برود.
• این موارد به آنها یادآوری کنید. شما میتوانید کودکتان را با نحوه صحیح «چانه زنی» نیز آشنا کنید. کودکانتان را وادار کنید تا به دنبال بنهای تخفیف و سایتهایی که اینگونه موارد را ارائه میدهند، بگردند. سپس آنها را با موارد مورد نیاز لیست خرید خود مطاقبت بدهند. در ادامه آنها را به فروشگاه برده، و اجازه دهید تا خودشان محصولاتی که بن تخفیف آنها را یافتهاند، به چنگ بیاورند. سپس مقداری را که در پولشان صرفهجویی کردهاند، به آنها نشان دهید. برای مثال، اگر قیمت اصلی یک محصول ۱۰۰ هزار تومان است و بن تخفیف سبب کاهش ۱۰ هزار تومان آن شده، به فرزندتان توضیح دهید که ۱۰ درصد از پولش را صرفهجویی کرده است. خرید نیمبهای بلیط استخر از مدرسه نیز، یکی دیگر از روشهای آموزش صرفهجویی به کودکان است.
با آموزش مهارتهای خرید هوشمندانه و تبدیل کردن فرزندتان به یک خریدار زرنگ، بخش مهمی از امنیت مالی فرزندانتان را در آینده، تامین کردهاید. آموزشهای دوران کودکی، ملکه ذهن افراد خواهد شد. قدر این دوران را بدانید و با آن آگاهانه برخورد کنید.
احتیاط شرط عقل است: بر نحوه استفاده کودکتان از فضای مجازی، نظارت کنید.
با ما همراه باشید؛ «علف خرس»، دنیای آموزش مالی