بعد از اینکه امروز صبح دیدم که بیشتر تایم‌لاین توییتر و اینستاگرامم پر شده از تلاش‌های ناموفق برای گرفتن عکس خوب با استفاده از گوشی موبایل از ماه‌گرفتگی دیشب، تصمیم گرفتم که این مطلب رو بنویسم و شرح بدم که چجوری میشه یه عکس خوب از ماه‌گرفتگی با گوشی موبایل‌تون بگیرید.
البته لازمه که بدونید ماه‌گرفتگی خیلی دیر به دیر رخ میده و یه ماه‌گرفتگی کامل و طولانی، ممکنه در طول عمر یک آدم، فقط و فقط یک‌بار اتفاق بیفته! البته منظورم این نیست که خوندن این مطلب دیگه ممکنه به دردتون نخوره، بلکه معتقدم که دونستن هر چیزی بهتر از ندونستن هست و اینکه با خوندن این مطلب می‌تونید از گرفتن عکس با گوشی همراه‌تون از ماه، تو شب‌هایی که ماه کامله یا موقعیت‌های ماه‌گرفتگی‌های معمولی یا کامل و طولانی دیگه (اگه خوش‌شانس و خیلی جوون باشید)، لذت ببرید.
نکته‌ی مهم دیگه اینه که بدونید عکاسی توی تاریکی و عکاسی از ماه و سیاره‌ها و ستارهها مواردی هست که دانش عکاسی و شناخت مثلث نور و تجهیزات لازم رو برای گرفتن یه عکس خوب می‌طلبه. در واقع عکس‌های خیلی قشنگ و خوشگلی که تو تاریکی شب از ماه‌گرفتگی و کهکشان راه‌شیری و ستارهها و سیاره‌ها(مثل عکس هدر این مطلب) می‌بینید، عکس‌های حرفه‌ای هستن که با تجهیزات حرفه‌ای گرفته شدن و قاعدتن نباید انتظار گرفتن همچین عکسهایی رو از گوشی موبایل‌تون داشته باشید! (حتی اگه چیزی بیشتر از ۱۱ میلیون تومن بابت خرید یه گوشی آیفون ۱۰ داده باشید)
خب، بریم سراغ مراحل کار:
نکته‌ی اول و مهم برای هر گونه تصویر برداری تو نور کم، فارغ از اینکه با چه نوع دوربین و تجهیزاتی عکاسی می‌کنید اینه که حتما و حتما احتیاج به سه پایه برای دستگاه‌تون دارید. خوش‌بختانه انواع و اقسام سه‌پایه‌های جمع و جور برای تلفن‌های همراه با قیمت‌های نسبتا مناسب وجود داره و تهیه‌ش تا این لحظه که دارم متن رو می‌نویسم کار دشواری نیست و تو بیشتر مغازه‌های فروش گوشی تلفن همراه و تجهیزات جانبی تلفن همراه امکان‌پذیر هست.
نکته‌ی بعدی اینه که تنظیمات پیش‌فرض دوربین گوشی شما خیلی جنرال و کلی برای تصویربرداری‌های معمولی تنظیم شده و قطعا برای گرفتن عکس از ماه‌گرفتگی تنظیم نشده. بنابراین باید تنظیمات گوشی تلفن همراه‌تون رو در حالت دستی یا Manual قرار بدید. البته باید توجه داشته باشید که بیشتر تلفن‌های همراه ممکنه چنین امکانی رو نداشته باشن و باید از نرم‌افزارهای کمکی که امکان عکاسی با تنظیمات دلخواه رو به شما میده، روی گوشی‌تون استفاده کنید. برنامه‌هایی نظیر Camera+ یا ProCam می‌تونن چنین قابلیتی رو در اختیار شما قرار بدن.
مرحله‌ی بعدی، مرحله‌ی تنظیم دوربین گوشی همراه و آماده‌سازی اون برای عکاسی از ماه هست. قبل از توضیح چگونگی این تنظیمات باید یه مختصری در مورد مثلث نور و تاثیر اون تو عکاسی یخورده توضیح بدم، در نتیجه اگه اطلاعات کافی در مورد ISO و Shutter Speed و Aperture دارید، می‌تونید این پاراگراف رو نخونید.
همه‌ی ما می‌دونیم که تمام تصاویری که با چشم‌مون می‌بینیم، حاصل ترکیب نورهایی هست که در محیط اطراف ما وجود داره و از طریق چشم جذب میشه و پس از پردازش مغز، توسط ما دیده میشه. در واقع چشم حاوی ابزاریه که میزان و شدت ورودی نور رو تنظیم میکنه تا ما بتونیم در نهایت، تصویر مناسبی رو از محیط اطرافمون ببینیم. این در حقیقت همون کاری هست که بشر مدل‌سازی‌ش کرده و تو جعبه‌ای به اسم دوربین قرارش داده. هر تصویر گرفته شده توسط هر دوربینی، حاصل پردازش مقدار نور تابیده شده به سنسور دوربین هست. اگه این نور زیاد باشه، تصویر سفید و اگه کم باشه تصویر سیاه میشه. تو نور روز، به دلیل اینکه نور در محیط خیلی زیاد هست، ورود نور تنها تو چند صدم ثانیه کافیه برای گرفتن یه عکس شفاف و واضح. اما گرفتن عکس تو تاریکی شب قدری متفاوت هست. با توجه به توضیحاتی که گفتم، کاملا مشخصه که برای گرفتن عکس توی شب، مقدار نور خیلی بیشتری(بستگی به میزان تاریکی داره) نیاز هست تا تصویر خوب و واضحی گرفته بشه. این دقیقن کاری هست که دوربین‌ها با استفاده از Shutter Speed انجام میدن. هر چه سرعت باز و بسته شدن شاتر دوربین کمتر باشه، نور بیشتری به سنسور دوربین تابیده میشه. درو اقع هر چقدر محیط اطراف تاریک‌تر باشه، احتیاج به باز بودن شاتر دوربین به مدت طولانی‌تری خواهد بود. دقیقا به همین دلیل هست که وجود سه‌پایه برای عکاسی توی شب لازم و ضروریه، چون اگه گوشی رو دست باشه و شاتر دوربین مدت زمان زیادی باز باشه، لرزش دست باعث میشه که عکس صاف و شفافی گرفته نشه. تا اینجه به این نتیجه رسیدیم که شاتر اسپید دوربین را باید رو مناسب‌ترین تایم که به نظر من حداقل ۱/۶۰ هست قرار بدیم.
آیتم بعدی تو تنظیمات دوربین، Aperture هست که با استفاده از بازوهای دیافراگم لنز دوربین،میزان نور ورودی به سنسور رو تنظیم میکنه. در واقع اپرچر به روزنه‌ای میگن که بازوها و پره‌های دیافراگم دوربین در وسط خودش ایجاد میکنه. هر چقدر این روزنه بزرگتر باشه نور بیشتری به سنسور دوربین تابیده میشه و هر چقدر کوچیک‌تر باشه نور کمتر. با توجه به این توضیحات و توضیحات قبلی در مورد عکاسی تو شب و نور کم، میشه این نتیجه رو گرفتن که تنظیمات Aperture هم برای جذب حداکثری نور، باید در کوچک‌ترین حالت ممکن و قابل پشتیبانی توسط دوربین گوشی شما قرار بگیره(توضیحات در مورد Aperture و کاربردهاش کامل نیست و فقط در حد مورد نیاز این نوشته بیان شده). البته این توضیحات رو برای دوربین‌های گوشی‌هایی گفتم که لنزشون و پره‌های دیافراگم لنزشون امکان تغییر و تنظیم دارن. گوشی‌هایی که امکان تنظیم اپرچر رو دارن معمولا باید این مقدار رو روی حداقل Aperture 1.8 بذارن. البته قابل ذکره که بیشتر گوشی‌های مدرنی که امکان تنظیم دستی برای بازوهای دیافراگم رو ندارن، به صورت پیش‌فرض از مقادیر پایین و ثابت اپرچر که همون ۱.۸ یا ۱.۴ هست سود میبرن و جای نگرانی برای تنظیم نشدن این آیتم وجود نداره.
آیتم بعدی ISO هست. حتما تا حالا دیدید که عکسهایی که توی شب با گوشی همراه‌تون میگیرید، دون‌دون‌های رنگی دارن و از کیفیت به مراتب پایین‌تری نسبت به عکسهایی که تو روز گرفتید برخوردارن. این دقیقن به این دلیل هست که گوشی شما سعی میکنه که کمک‌تون کنه و با زدن یه کلیک و بدون دونستن موارد بالا و بدون داشتن سه‌پایه و تجهیزات خاص عکاسی، حتی توی تاریکی، به سرعت، یک عکس در بهترین حالت ممکن بگیره و تحویل‌تون بده. همون‌طور که گفتم، عکاسی توی شب نیاز به جذب نور بیشتری داره و این امر بدون سه‌پایه و تنظیم عوامل شرح داده شده‌ی بالا غیرممکنه و عکس‌های با سرعت بالا توی شب، بدون شک موشن خواهند داشت و کیفیت خوبی نباید داشته باشن. حالا سوال اینه که پس چجوری دوربین‌های تلفن‌های همراه، با وجود موارد شرح داده شده، حتی توی شب، عکس خوب و با کیفیتی می‌گیرن و تحویلمون میدن؟
جواب سوال ISO هست. ایزو در واقع یک تراشه هست که می‌تونه ضعف وجود نور محیطی رو جبران کنه و کمبود نور رو توی عکسهایی که نور کمتری به سنسور تابیده شده رو تقویت و شبیه‌سازی کنه. ایزو هم توی برنامه‌های کمکی عکاسی تو تلفن‌های همراه قابل تنظیم هست. طبیعیه که هر چقدر دخالت ایزو توی تصویر کمتر باشه، تصویر واقعی‌تر و شفاف‌تر و واضح‌تری تولید خواهد شد. هر چقدر میزان ایزو بالاتر باشه، دوربین سعی میکنه که ضعف‌های وجود نور تو تصویر رو به صورت دیجیتالی شبیه‌سازی و برطرف کنه. این دقیقا همون دون‌دون‌های رنگی هست که تو عکسهایی که تو شب میگیرید نمایان میشه.
اما حالا که ما می‌تونیم میزان ورود نور به سنسور رو کنترل کنیم و از سه‌پایه برای جلوگیری از لرزش گوشی همراه استفاده می‌کنیم، نیازی به ISO بالا نداریم و می‌تونیم برای گرفتن عکس شفاف‌تر و بهتر، مقدار ISO رو روی حداقل ۱۰۰ یا ۲۰۰ تنظیم کنیم و دخالت این تراشه رو روی خروجی عکس‌مون به حداقل برسونیم.
خب تا این لحظه و با انجام این تنظیمات، میشه گفت که دوربین تقریبن آماده‌ی عکس‌برداری از ماه و ماه‌گرفتگی شده. اما یک نکته‌ی خیلی مهم هنوز وجود داره و اون نکته‌ی مهم، فاصله‌ی ماه تا دوربین گوشی ما هست. این فاصله خیلی زیاد هست و معمولا عکاس‌های حرفه‌ای با دوربین‌ها و لنزهای حرفه‌ای فقط می‌تونن بزرگترین تصویر با جزئیات دقیق رو از ماه ثبت کنن. لنزهایی که فاصله‌ی کانونی بیشتر ۴۰۰ میلی‌متر و حدود ۸۰۰ میلی‌متر دارن و می‌تونن تصویر ماه رو به نزدیک‌ترین حد ممکن برسونن.
دوربین‌های تلفن‌های همراه، به دلیل تطابق با چشم انسان، با شبیه‌سازی استانداردهای چشم انسان و فاصله‌ی کانونی چشم انسان ساخته میشن. فاصله‌ی کانونی که بین ۴۰ تا ۵۸ میلی‌متر هست. یه مقایسه‌ی کوچیک بین این دو بازه‌ی عددی کاملن مشخص میکنه که چرا عکس‌های گرفته شده از ماه با استفاده از گوشی تلفن همراه کوچیک هستن. نکته‌ی خیلی مهم اینه که تا جایی که من میدونم بیشتر تلفن‌های همراه، به صورت پیش‌فرض، لنزی ندارن که امکان بزرگ‌نمایی اپتیکال یا همون تغییر فاصله‌ی کانونی رو داشته باشن (اینجا می‌تونید لیستی از گوشی‌هایی رو ببینید که امکان زوم اپتیکال دارن). به همین دلیل، اگه گوشی شما قابلیت زوم اپتیکال نداره(مدل گوشی‌تون تو این لیست نیست)، از زوم کردن تصویر به صورت دستی روی صفحه‌ی تلفن همراه‌تون جدن خودداری کنید، به خاطر اینکه زومی که دارید انجام میدید در واقع زوم دیجیتال هست و فقط کیفیت تصویر‌تون رو کاهش خواهد داد.
اما راه حل برای گرفتن عکس نزدیک‌تر از ماه چیه؟ دو راه حل وجود داره. راه‌حل اول، استفاده از لنزهایی هست که برای نصب رو گوشی‌های تلفن همراه تولید شدن و تعدادشون هم خیلی زیاد هست و تولید این‌گونه لنزها این روزها خیلی رقابتی شده و نتیجه‌ی رقابت خیلی جذاب! با یه جستجوی ساده تو گوگل می‌تونید تنوع تعداد بالای این محصولات رو پیدا کنید و ببینید.
راه حل دوم یه خورده به نظرم جذاب‌تره اما زمان و حوصله‌ی بیشتری می‌خواد. توی اینترنت انواع و اقسام روش‌های ساخت لنزهای تله‌فوتو برای گوشی‌های همراه وجود داره و با پیدا کردن یکی از اون‌ها و ساختن لنز خودتون، می‌تونید لذت عکاسی از ماه رو چند برابر کنید.
اما اگه هیچ کدوم از دو راه‌حل بالا رو نخواستید انجام بدید مهم نیست، ما قصد داریم تلاش کنیم با تلفن همراه‌مون عکس با کیفیت‌تر و بهتری به نسبت عکسهایی که دوست‌هامون با موبایل گرفتن و به اشتراک گذاشتن، بگیریم. پس بریم سراغ مراحل بعد.
بعد از اینکه تجهیزات‌مون وتنظیمات گوشی تلفن همراه‌مون رو برای عکس گرفتن آماده کردیم، نوبت به گرفتن عکس می‌رسه.
حالا شما می‌تونید تو زاویه‌های مختلف و با دستکاری جزئیات تنظیمات دوربین تلفن‌همراه خودتون و با استفاده از آزمون و خطا، بهترین عکس ممکن رو با گوشی تلفن همراه‌تون بگیرید. اما باید توجه داشته باشید که نباید انتظار معجزه از تلفن همراه‌تون داشته باشید.
بهتون پیشنهاد میکنم اگه خوندن این مطلب براتون جذاب بود، در اسرع وقت یه دوربین DSLR تهیه کنید و به عکاسی بپردازید! چون که با خوندن همین مطلب، تا حدود زیادی با مبانی پایه‌ای عکاسی آشنا شدید و با داشتن یه دوربین DSLR و یه لنز تله‌ی مناسب و با رعایت همین موارد ساده که اینجا گفتم، می‌تونید انتظاری که از گرفتن عکس از ماه دارید رو (شبیه عکس هدر این مطلب) برآورده کنید.
