نحوه محاسبه درصد
درصد به معنای "بخشی از صد" است و برای محاسبه آن از رابطه زیر استفاده می‌شود:
درصد = (مقدار مورد نظر / مقدار کل) × 100
برای مثال، اگر می‌خواهید درصد گله‌ی گوسفندانی که سفید هستند را محاسبه کنید و تعداد کل گله ۱۰۰ عدد است و تعداد گوسفندان سفید ۲۰ عدد باشد، آنگاه فرمول محاسبه به شکل زیر خواهد بود:
درصد گله‌ی گوسفندان سفید = (۲۰ / ۱۰۰) × 100 = 20%
نحوه محاسبه حاشیه سود
حاشیه سود به معنای تفاوت بین فروش و هزینه‌های مرتبط با آن فروش است. برای محاسبه حاشیه سود از رابطه زیر استفاده می‌شود:
حاشیه سود = فروش - هزینه‌های مرتبط با فروش
برای مثال، اگر شما یک کسب‌وکار دارید و در سال جاری فروش شما به ارزش ۱۰۰،۰۰۰ دلار بوده و هزینه‌های مرتبط با آن فروش (شامل هزینه‌های تولید، حقوق پرداختی به کارکنان، هزینه‌های شناسایی بازار و ...) به مجموع ۷۵،۰۰۰ دلار بوده‌است، آنگاه حاشیه سود شما به صورت زیر خواهد بود:
حاشیه سود = ۱۰۰،۰۰۰ دلار - ۷۵،۰۰۰ دلار = ۲۵،۰۰۰ دلار
بنابراین، حاشیه سود شما در سال جاری برابر با ۲۵،۰۰۰ دلار است.
نحوه محاسبه مارک آپ
برای محاسبه مارک آپ یا علامت تجاری، باید از فرمول زیر استفاده کنید:
مارک آپ = (تعداد محصولات با مارک آپ × سود واحد) / فروش کل
سود واحد به معنای سود حاصل از فروش هر محصول با مارک آپ است.
برای مثال، فرض کنید شما در یک کسب و کار لوازم الکترونیک با شعار خاصی فعالیت می کنید. در طول یک ماه، شما ۱۰۰۰ دستگاه محصول با شعار خود را به قیمت ۵۰ دلار به فروش رسانده‌اید. همچنین هزینه‌ی تولید هر دستگاه محصول ۳۰ دلار بوده است. در نهایت با توجه به محاسبات، تعداد ۲۰۰ دستگاه از محصول با مارک شما به فروش رسیده و سود واحد در هر محصول ۱۵ دلار است.
با استفاده از فرمول بالا، می‌توان محاسبه کرد:
مارک آپ = (۲۰۰ × ۱۵) / ۵۰۰۰ = 0.6
بنابراین، میزان مارک آپ شما برابر با ۰.۶ درصد است.
نحوه محاسبه سود بانکی
سود سپرده به معنای درآمد حاصله از سپرده‌های واریزی در بانک است. برای محاسبه سود سپرده، بانک معمولاً از یک نرخ سود سالانه استفاده می کند. این نرخ توسط هر بانک بر اساس شرایط بازار و ضوابط قانونی تعیین می شود.
برای مثال، فرض کنید یک بانک نرخ سود سالانه برابر با ۴٪ دارد و یک شخص مشتری در سال جاری مبلغ ۱۰۰،۰۰۰ دلار را به عنوان سپرده در بانک واریز کرده باشد. در این صورت، سود سپرده به صورت زیر محاسبه می‌شود:
سود سپرده = (۱۰۰،۰۰۰ × ۴٪) / ۱۰۰ = ۴،۰۰۰ دلار
بنابراین، سود سپرده برای مشتری در سال جاری ۴،۰۰۰ دلار خواهد بود. البته لازم به ذکر است که برای محاسبه دقیق تر سود سپرده، باید به شرایط و قوانین بانکی خاص هر بانک توجه شود.
نحوه محاسبه مالیات
در ایران، مالیات حقوق بر اساس جدول مالیاتی سالانه تعیین می‌شود که در آن نرخ مالیاتی بر اساس میزان درآمد شامل حقوق و دستمزد، سود سپرده‌های بانکی، سود اوراق بهادار و سایر درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری ها تعیین می‌شود.
به طور کلی، جدول مالیاتی سال 1400 (2021-2022) در ایران برای درآمدهای حقوقی به صورت زیر است:
- برای مبالغ تا ۵ میلیون تومان: صفر درصد
- برای مبالغ بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان: ۱۰ درصد
- برای مبالغ بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان: ۲۰ درصد
- برای مبالغ بین ۳۰ تا ۵۵ میلیون تومان: ۳۰ درصد
- برای مبالغ بین ۵۵ تا ۷۵ میلیون تومان: ۳۵ درصد
- برای مبالغ بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان: ۴۰ درصد
- برای مبالغ بالای ۱۰۰ میلیون تومان: ۴۲ درصد
برای محاسبه مالیات حقوق کارمند در ایران، باید ابتدا مازاد حقوق (حقوق خالص منهای بیمه‌ها و سایر هزینه‌ها) را محاسبه کرد. سپس با توجه به جدول مالیاتی بالا، مبلغ مالیاتی که باید پرداخت شود را محاسبه کرد.
به عنوان مثال، فرض کنید یک کارمند با حقوق خالص ۱۰۰ میلیون تومان در ماه در ایران کار می‌کند. در این صورت، برای محاسبه مالیات حقوق او، باید ابتدا مازاد حقوق را محاسبه کنیم:
مازاد حقوق = ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ - [حقوق پایه + بیمه‌ها و سایر هزینه‌ها]
حقوق پایه در مورد این کارمند مثلاً ۸۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان باشد و مجموع بیمه‌ها و سایر هزینه‌ها نیز ۱۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان باشد. با اعمال محاسبات، مازاد حقوق به صورت زیر محاسبه می‌شود:
مازاد حقوق = ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ - (۸۰،۰۰۰،۰۰۰ + ۱۵،۰۰۰،۰
نحوه محاسبه اضافه کاری
کارگران هر شبانه روز موظفند که معادل 7 ساعت و 33 دقیقه مشغول به کار باشند. اگر 7.33 ساعت (هفت ساعت و بیست دقیقه) را در عدد 6 (تعداد روز های کار در هفته) ضرب کنیم، عدد 44 بدست می آید، که مجموع ساعات کار موظفی کارگر در هفته است.
اگر کارگری به درخواست کارفرما و با رضایت خود بیشتر از 44 ساعت در هرهفته مشغول به کار باشد، باید 40% علاوه بر مزد کار عادی بابت هر یک ساعت اضافه کاري دریافت نماید. برای محاسبه ساعت اضافه کار کارگر باید میزان ساعات کاری وی را از ساعات کار موظفی قانون کار کم نماییم، بدین طریق عددی که پس از محاسبه ساعت اضافه کاري بدست می آید در مبلغ اضافه کار ضرب شده و مبلغ آن کار بدست می آید.
محاسبه اضافه کاری 1402 به کمک جدول زیر امکان پذیر است:
برای محاسبه دقیق اضافه کاری باحقوق پایه (53,028,840 ریال در ماه)، ابتدا باید دستمزد هر ساعت کار قانونی سال 1402 راپیداکنید (241,040 ریال با فرمول 220 ساعت در ماه). دراین صورت اگر 40 درصد ازدستمزد هر ساعت کار عادی را به دستمزد یک ساعت کار اضافه کنید (ضربدر 1.4 کنید)، مبلغ هر ساعت اضافه کاری (337,456 ریال) بدست می آید.
