امروزه افزایش جمعیت، بشر را نیازمند تامین مواد غذایی بیشتر کرده و این خود توسعه در سطح و عمق اراضی برای تولید بیشتر را سبب شده است. بکارگیری الگوهای توسعه عمقی موجب کاربرد وسیع نهاده های کشاورزی به ویژه افزایش کاربرد سموم و انواع کودهای شیمیایی گشته است. در پی انجام فعالیتهای کشاورزی همراه با کاربرد روز افزون کودهای شیمیایی برای تولید مواد غذایی بیشتر، حجم زیادی از ضایعات وارد محیط شده به گونه ای که سوء مدیریت آن مشکلات زیست محیطی و بهداشتی زیادی را گریبانگیر بشر می سازد مصرف بی رویه این کودها در دراز مدت موجب مشکلات فراوانی از جمله تخریب جمعیت میکروب های مفید خاکزی، آلودگی های زیست محیطی و ورود نیترات به چرخه غذایی انسان گردیده و سلامت جامعه بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. بنابراین، نظام کشاورزی پایدار برای کاهش مخاطرات زیست محیطی همگام با افزایش عملکرد گیاه، استفاده از نهاده هایی با منشا طبیعی را مورد توجه و بررسی های خاص قرار داده است. از مهم ترین مسائل مؤثر بر سلامت محیط زیست و پایداری تولید غذا، کاربرد کودهای آلی به جای کودهای شیمیایی می باشد. همزمان با افزایش جمعیت که افزایش تقاضا برای غذا و کاهش قدرت حاصل خیزی خاک را بوجود میآورد، اهمیت استفاده از مواد زائد ( به عنوان کود ) برای برداشت حداکثری محصول همزمان با کاهش فرسایش و احیای خاک ها، بیش از پیش به عنوان یک عامل اقتصادی مشهود بوده است (تقی زاده، ز و همکاران، 1390)
مواد هیومیکى (Humic substances) جزو مواد آلى محسوب مى شوند.مواد آلى موادى هستند که بر خلاف مواد شیمیایى
مانند سموم و کودهاى شیمیایى ساخته دست بشر نیستند و بصورت طبیعى در محیط زیستى پیرامون ما وجود دارند. مواد آلى موادى هستند که داراى درصد بالایى از عنصر کربن (C) هستند و هر چه خاك حاصلخیزتر باشد درصد مواد آلى یا درصد کربن آلى در آن بالاتر است. مواد هیومیکى شامل اسیدهاى هیومیک(Humic acids)، اسیدهاى فولویک(Fulvic acids) ، هیوماتها (Humate)، هیومین (Humin)، و هوموس (Humus) هستند.
مواد هیومیکى نقش اساسى درحاصلخیزى، شادابى و قدرت و همچنین تغذیه هر گیاهى از جمله درختان پسته دارند. خاك هاى مرغوب و حاصلخیز داراى مقادیر متنابهى از هیومین، اسیدهاى هیومیک و اسیدهاى فولویک هستند در اینچنین خاك هایى گیاهان در مقایسه با خاك هاى فقیر(خاك هایى که داراى مواد آلى ناچیز) بازدهى بسیار بیشترى دارند.
به طور متوسط ميزان مواد آلی در خاکهای کشاورزی جهان بين 4 تا 6 درصد است که از عمده ترين مواد الی ترکيبی به نام اسيد هيوميك می باشد. در بین ترکیبات آلی، اسید هیومیک و فولویک اسید به دلیل خاصیت کلات کنندگی عناصر معدنی مختلف از جمله پتاسیم، منیزیم، روی، کلسیم، آهن، مس و دیگر عناصرغذایی می تواند به عنوان یکی از ترکیبات مهم و جایگزین در تأمین نیاز غذایی گیاهان عمل کنند. این ترکیبات در واقع طیف وسیعی از ترکیبات آلی معدنی گوناگون نظیر اسیدهای آمینه، پپتیدها، فنولها، آلدئیدها و اسیدهای نوکلئیک در پیوند با انواع کاتیونها می باشند که مجموعاً ترکیب بسیار پیچیده و شگفت انگیزی را ساخته اند و می تواند میلیون ها سال در طبیعت دوام بیاورند و اعمال بسیار شگرفی را انجام دهند که قابل قیاس با هیچ ترکیب دیگری نیست. استفاده از کودهای هیومیکی در تولید محصولات زراعی به دلایل داشتن پتانسیل بالا در استفاده اکولوژیک و قابلیت بالای آن در تنظیم نیتروژن و مقاوم کردن گیاه در برابر آفت ها و نیز افزایش رشد گیاه دارای اهمیت بسیار فراوانی است. پروسه توليد اين ماده به اين صورت است که در فرايند تجزيه بافتهای گياهی و تحت تاثير گرما در مدت زمانی که معمولا کمتر از يك سال نيست هوموس توليد می گردد اگر مراحل تجزيه تحت تاثير عوامل محيطی ادامه پيدا کند سرانجام مايع قهوه ای رنگی که سرشار از گروه های کربوکسيل،فنل و بنزوئيك است به نام اسيد هيوميك تشكيل می گردد که دارای ترکيبات موثر و مفيدی برای گياهان در طول دوره رشد و زايش انها می باشد
البرمنابع :
