فرش یکی از مهم‌ترین عناصر دکوراسیون در خانه‌های ایرانی است. عده‌ای از افراد به دلایل گوناگون فرش ماشینی را به فرش دستبافت ترجیح می‌دهند. بسیار ضروری می‌باشدکه در هنگام خرید فرش ماشینی به کیفیت آن دقت کنیم تا کالای خریداری شده توسط ما از ارزش خرید بالایی برخوردار باشد.
یکی از عواملی که به صورت مستقیم بر روی کیفیت فرش اثر می‌گذارد، نوع نخ و الیاف آن است. هنگامی که شناخت و اطلاعات کافی درباره نخ مورد استفاده در فرش ماشینی داشته باشید، خرید مطمئن‌تری خواهید داشت. در ادامه مطلب می‌خواهیم به بررسی و توضیح انواع نخ مورد استفاده در فرش ماشینی بپردازیم، پس با ما همراه باشید.
به طور کلی سه نوع نخ در فرش ماشینی استفاده می‌شود که شامل نخ پود، نخ خاب و نخ تار فرش ماشینی است. هر کدام از این نخ ها خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.
می‌توان گفت مهم‌ترین نخ در فرش ماشینی نرخ خاب است زیرا عمده الیاف فرش را نرخ خاب تشکیل می‌دهد که در حدود 70 درصد است. از این رو نخ خاب از اهمیت بالایی برخوردار است و تاثیر زیادی بر کیفیت فرش می‌گذارد. به علت اهمیت نخ خاب لازم است که از بالاترین کیفیت برخوردار باشد. نخ اکرولیک هیت ست بهترین انتخاب برای نخ خاب فرش ماشینی است و الیاف پلی استر، پلی استر ترک و ویسکوز در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند.
یکی از مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده اسکلت فرش، نخ تار است. این نخ ظریف‌تر از نخ تار است. نخ تار و نخ پود به صورت بافت زیر و رو زده می‌شوند. بهترین الیاف جهت استفاده برای نخ تار فرش ماشینی، نخ پلی استر است.
نخ پود مقداری از نخ تار ضخیم‌تر است و اگر سطح پشتی فرش را نگاه کنید آن را خواهید دید. نخ پود به صورت عمود بر روی تار زده می‌شود. بهترین گزینه جهت استفاده به عنوان نخ پود، نخ پلی استر است.
این نوع از نخ ها بسیار نرم، لطیف و تا حدودی لوکس به حساب می‌آیند. از مزیت‌های این نوع از نخ ها می‌توان به رنگ پذیری بسیار خوب و مقاومت در برابر لکه اشاره کرد و در نتیجه در بسیاری از فرش‌های ماشینی مورد استفاده هستند. این الیاف ظاهری شبیه به پشم دارند اما. نخ‌های اکرولیک از پشم نرم‌تر هستند. از دیگر ویژگی‌های این نوع از الیاف جذب سریع رطوبت است. همچنین این نخ ها به سرعت و به راحتی رطوبت را آزاد می‌کنند. فرش‌های ماشینی که از این جنس ساخته می‌شوند مقاومت بسیار خوبی در برابر بید، روغن و مواد شیمیایی دارند.
این نخ‌ها اولین بار در سال 1944 تولید شد و در سال 1950 به تولید انبوه رسید. این نوع از نخ‌ها رنگ‌های بسیار زنده و شفافی دارند. این ویژگی باعث شده است تا فرش ماشینی که این با این الیاف تولید می‌شوند ظاهری بسیار جذاب و دلربا داشته باشند. همچنین این نوع از نخ ها در برابر ایجاد آلودگی و بوی نامطبوع نیز مقاوم‌اند. یکی از خصوصیات این نخ ها که نسبت به پشم شیشه به آن برتری می‌بخشد، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و نور خورشید است. همچنین رنگ در این نوع از نخ ها ثابت باقی مانده و با گذر زمان تیره نخواهد شد.
نخ‌های پلی استر یکی از دیگر الیاف پرکاربرد در فرش‌های ماشینی است. این نوع از نخ ها مقاومت بالایی در برابر رطوبت از خود نشان می‌دهند. همچنین از استقامت بسیار خوبی در برابر حرارت نیز برخوردار هستند. این نخ ها از نوع پلی مر هستند و این موضوع به این معنی است که از واحدهای یکسان و کوچکی به نام مونومر و در تعداد بالا ساخته شده است. واحدهای مونومر این نوع از الیاف از اتیلن ترفتالات است. این ماده تحت واکنشی به نام پلیمریزاسیون تراکمی (condensation polymerization) به دست می‌آید. مواد اولیه این واکنش دو ماده شیمیایی به نام‌های اسید ترفتالیک و اتیلن گلایکون است.
این نوع از نخ‌ها مزیت‌های بسیاری دارند. به عنوان مثال کاملا ضد حساسیت هستند و به هیچ عنوان موجب التهاب و حساسیت برای افراد نمی‌شوند. از خصوصیات بسیار مهم فرش‌های ماشینی که با این نوع الیاف تولید شده‌اند، عدم پرز دهی آنهاست. در نتیجه از طول عمر خوبی برخوردار هستند. همچنین این نوع فرش‌ها به راحتی قابل شست و شو هستند و کیفیت آنها پس از شست‌وشو افت نخواهد کرد.
به علت استفاده از نخ پلی استر، احساس نرمی و لطافت خوبی را در هنگام تماس القا می‌کنند که بسیار دلچسب است. همچنین این نوع از الیاف به خوبی در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی مقاوم هستند.
یکی دیگر از انواع الیاف به کار برده شده در فرش ماشینی، نخ هیت ست است. این نخ توسط دستگاهی مخصوص رسیده شده و سپس با استفاده از حرارت و بخار، این الیاف تثبیت می‌شوند و در نتیجه دارای ویژگی‌های خاصی هستند.
در حال حاضر اکثر فرش‌های ماشینی موجود در بازار از جنس نخ هیت ست هستند زیرا از کیفیت بسیار مطلوبی برخوردار هستند. این فرش‌ها مقاومت بسیار بالایی در گرما، فشار، گردوخاک دارند. این مقاومت به اندازه‌ای است که این فرش‌ها می‌توانند یک اتو یا قابلمه را به مدت 5 دقیقه بدون هیچ آسیب خاصی تحمل کنند. همچنین از دیگر مزایای این فرش‌ها می‌توان به عدم پرز دهی آن اشاره کرد که سبب شده این نوع از فرش‌ها به هیچ عنوان ایجاد حساسیت نکنند.
ابریشم مصنوعی یا پلی استر فیلامنت یکی دیگر از انواع نخ است که در فرش ماشینی استفاده می‌شود. این نوع از الیاف از فیبر سلولز بازسازی و ساخته می‌شوند. این نخ برای اولین بار در سال 1891 تولید و به بازار عرضه شد. این الیاف به گونه ای طراحی و تولید شده‌اند که شبیه به ابریشم طبیعی جلوه می‌کنند. این نوع از الیاف را تحت عنوان ابریشم بامبو نیز می‌شناسند.
همان‌طور که گفتیم از نخ‌های بسیار متنوعی در تولید فرش ماشینی استفاده می‌شود که هر یک خصوصیات و ویژگی‌های منحصر به فرد دارند. در این مقاله ذکر کردیم که به طور کلی سه نوع نخ در اسکلت فرش ماشینی استفاده می‌شود که شامل نخ تار، نخ پود و نخ خاب است. همچنین به انواع نخ‌های پرمصرف در فرش ماشینی از جمله ابریشم مصنوعی، اکرولیک و هیت ست پرداختیم و مزایای هر یک را نیز ذکر کردیم.
امیدواریم که اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرارداده باشیم می توانید مطالب آموزشی بیشتر در خصوص فرش را کسب کنید با ما همراه شوید
