جملهای مانند این را زیاد شنیدهام: «من ایده خلق یک اثر، مثل یک فیلمنامه، داشتم، اما فلان شخص بعد از شنیدن ایده من، آن را کپی یا سرقت کرده است.» با این حال، این جمله از پایه اشتباه است، چون ایده هیچوقت و در هیچجایی — نه فقط در ایران — قابل حمایت قانونی نیست. آنچه مورد حمایت قرار میگیرد، روش و شیوه بیان ایده است.
تفاوت بین ایده و بیان، یکی از اصول مهم حقوق مالکیت فکری است. درک این تفاوت برای فهم اینکه چه چیزی قابل حمایت است و چه چیزی تحت قانون کپیرایت قرار نمیگیرد، بسیار اهمیت دارد.
گاهی اوقات، ایده و بیان به قدری در هم گره میخورند که تشخیص آنها از یکدیگر دشوار میشود. بهویژه در مواردی که ایده تنها در قالبهای محدودی قابل بیان است. در چنین شرایطی، این نوع بیان به دلیل ادغام با ایده، اساساً مورد حمایت قرار نمیگیرد.
یک داستان، فیلمنامه، عکس، نقاشی و هر اثر دیگری میتوانند ایدههای مشابهی داشته باشند، اما آنچه سبب حمایت از آن اثر میشود، نوع بیان خاص آن ایده است. بنابراین، صرف داشتن یک ایده و کپیشدن آن توسط دیگری، نمیتواند مصداق نقض قانونی یا حمایت از آن ایده باشد.
