مستراح رفتن در منزل ما بسیار دشوار است. می‌دانید چرا؟ چون «رو به قبله نبودن مستراح» خیلی خیلی مهم و تعیین‌کننده است!
یک) کشور ایران در نیم‌کره شمالی زمین واقع شده. یعنی برای بهره‌برداری بیشتر از نور آفتاب، خانه‌ها را طوری می‌سازند که پنجره منازل رو به جنوب باشد. بنابراین خانه‌ها معمولا از دیوار شرقی و غربی به هم می‌چسبند.
دو) در کشور ایران برای اینکه فاصله‌های کوچه‌ها، استاندارد باشد و تعداد کوچه‌ها هم خیلی زیاد نشود، یک ردیف خانه‌های شمالی داریم و یک ردیف خانه‌های جنوبی. یعنی عمق زمین خانه‌ها، حدود پانزده متر الی بیست متر است. درنتیجه فاصله‌ی دو کوچه، حدود سی متر الی چهل متر می‌شود.
سه) از آنجایی که بهره‌برداری از نور پنجره جنوبی، خیلی مهم و حیاتی است، بنابراین در اکثر خانه‌ها، آشپزخانه را در جنوب خانه قرار می‌دهند که بانوی منزل در طول روز از آفتاب بیشتری بهره‌مند باشد. در بعضی خانه‌ها هم سالن پذیرایی در ضلع جنوبی خانه قرار دارد برای اینکه از چشم‌انداز باغچه بهره‌مند شود.
چهار) اتاق خواب‌ها، چون محل آسایش است، قاعدتا لزومی ندارد که از آفتاب مستقیم بهره‌مند باشد، بنابراین معمولا در ضلع شمالی خانه قرار می‌گیرد.
پنج) بنابراین مستراح یا توالت (که آدم باکلاس‌ها به آن سرویس بهداشتی می‌گویند) ناگزیر باید در ضلع شرقی یا غربی منزل قرار گیرد. ولی چون قاعدتا مستراح اتاقک کوچکی است، آن را طوری در امتداد ضلع شرقی یا غربی قرار می‌دهند که فضای باریکی را اشغال کند و حتی‌الامکان نزدیک در ورودی و کنار آسانسور آپارتمان قرار گیرد.
شش) وقتی عرض زمین خانه خیلی باریک باشد (مثلا عرض زمین خانه ما حدود شش متر است) قاعدتا عرض مستراح نمی‌تواند بیشتر از یک متر باشد. و اگر قطر دیوارها را کم کنیم، حدود هفتاد سانت برای قرار دادن کاسه مستراح باقی می‌ماند.
هفت) اگر شما هر جوری بخواهید کاسه مستراح را نصب کنید، رو به قبله خواهد شد.
هشت) اسلامی دینی است برای همه‌ی زمان‌ها و برای همه‌ی مکان‌ها. لطفا یا جای خورشید را عوض کنید، یا جهت قبله را. متشکرم.
پی‌نوشت: هر بار که در خانه‌مان مستراح می‌روم، یاد کتاب #عبدالکریم #سروش می‌افتم: "قبض و بسط تئوریک شریعت"، و یک دوره کامل #احکام_تخلی را از نظر می‌گذرانم.
