در این مطلب در ابتدا سعی بر این است تا خواننده با نحوه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آشنا شود و در مرحله بعد نگارنده پیش بینی خود از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امسال را آورده است.
قطعاً انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یکی از مهمترین اتفاقاتی است که توجه مردم سراسر دنیا را به خود جلب کرده و هر چهار سال یکبار وضعیت دنیا را دستخوش تغییر میکند. مهم نیست که اهل ایالات متحده باشید یا نه، مهم نیست اهل قاره آمریکا باشید یا اروپا یا آسیا، شانس زیادی وجود دارد که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و نتیجهاش روی زندگی شما تاثیرگذار باشد. این انتخابات به قدری مهم است که چند هفته قبل از برگزاری آن، ردپایش در بازارهای مالی دنیا دیده میشود، حتی در بازارهای مالی کشورهایی که ادعا میکنند اقتصادشان هیچ ارتباطی با اتفاقات ایالات متحده ندارد. بد نیست حالا که چند روزی بیشتر به انتخابات نمانده، در این هیاهوی رسانهای ناشی از این انتخابات پر حاشیه، نگاه دقیقتری به این انتخابات و شیوه انجام آن داشته باشیم.
الکترال کالج یا مجمع گزینندگان
پیش از هر پیشبینی و نتیجهگیری باید بدانیم که انتخابات ریاست جمهوری ایالات متّحده بر مبنای مجمع گزینندگان یا الکترال کالج انجام میشود. به همین جهت بهتر است اول با الکترال کالج و فسلفه شکل گیری آن و در نهایت تفاوت آن با انتخاباتهای مردمی دیگر آشنا شویم.
زمانی که پدران مؤسس ایالات متّحده در حال شکل دادن به قانون اساسی این کشور بودند، هنوز کشوری یکپارچه با فضای سیاسی مشخص وجود نداشت. به قولی هنوز جوهر قانون اساسی خشک نشده بود و امکان اینکه همه چیز در یک چشم بر هم زدن تغییر کند وجود داشت. اگر بنا بود همه چیز به مردم واگذار شود، آن هم در زمانی که اکثر نظامهای حکومتی بر مبنای آریستوکراسی فعالیت میکردند، امکان داشت نتایج ناگواری رقم بخورد که مدنظر پدران مؤسس نبود.
پدران مؤسس برای جلوگیری از تغییرات رادیکال و حساب نشده تصمیم گرفتند نوعی از دموکراسی غیر مستقیم یا جمهوری را برای اداره کشور اتخاذ کنند. فلسفهي پشت این انتخاب، این بود که اگر قرار باشد دو گرگ و یک گوسفند راجع به شام تصمیمگیری کنند و رای دهند، گوسفند با وضعیت ترسناکی روبرو خواهد شد. آن ها بر پایه همین تفکّر به این نتیجه رسیدند که حاکمیت اکثریتی ضعیف، آن هم در شرایطی که کشور چندپاره است و هر ایالتی به فکر خودش است، نمیتواند نتایج خوبی را برای همگان رقم بزند.
در نتیجه، مبنای انتخابات ریاست جمهوری از آرای مستقیم مردمی به آرای الکترال تغییر کرد تا در این بین همهي ایالات حرفی برای گفتن داشته باشند و توجه سیاستمداران تنها به ایالات پرجمعیت جلب نشود. بر اساس این شیوه انتخابگری، هر ایالت تعدادی رای الکترال در اختیار دارد که بر اساس مجموع آرای مردم آن ایالت، به یک کاندید و معاون منتخب وی تعلّق میگیرد.
در واقع مردم آمریکا در زمان انتخابات، به شکل مستقیم در روز سوم ماه نوامبر به کاندید موردنظرشان و معاون او رای نمیدهند بلکه به انتخابکنندگان منتخب این دو شخص در ایالت خود رای میدهند و این انتخابکنندگان منتخب، در ماه دسامبر در واشنگتن، آرای خود را در فاز دوم انتخابات به صندوق رای میریزند. هر حزب در زمان انتخابات، در هر ایالت تعدادی رای دهندهی خاص را برای فاز دوم انتخابات در نظر میگیرد.
فلسفه وجود این انتخابگران ناشی از شرایط دورهای بود که پدران مؤسّس در حال تصمیمگیری درباره الکترال کالج بودند، در آن زمان به دلیل گستردگی ایالات متحده مقدور نبود که صندوقهای رای به راحتی به واشنگتن انتقال یابند و سلامت انتخابات در خطر قرار نگیرد. به همین دلیل عدّهای از قانونگذاران هر ایالت به عنوان نماینده کلّ ایالت در نظر گرفته میشدند تا در نهایت بر اساس مجموع آرای مردمی، رای الکترال ایالت را به کاندید پیروز ایالت بدهند.
در این سیستم تمام آرای الکترال در دسترس ایالت، به حساب کاندید برنده واریز میشود و مهم نیست که رقیب آن شخص چه تعداد رای در آن ایالت کسب کرده است. به طور مثال جورج بوش در انتخابات سال 2000 فقط با اختلاف 500 رای در ایالت فلوریدا بر رقیب خود یعنی الگور پیروز شد و توانست برنده انتخابات ریاست جمهوری شود، آن هم در حالی که در مجموع آرای مردمی، الگور با اختلاف 500 هزار رای پیروز شده بود.
270 از 538
در حال حاضر، در مجموع تمام ایالات برای انتخابات ریاست جمهوری 538 رای الکترال دارند، این 538 رای بر اساس 435 نماینده کنگره ایالات متحده، 100 سناتور مجلس سنا و 3 نماینده ناحیه واشنگتن در نظر گرفته شده است، هر کاندید حداقل به 270 رای الکترال برای پیروزی در انتخابات نیاز دارد. هر 10 سال یکبار در ایالات متحده، سرشماری جمعیت در هر ایالت انجام میشود که این سر شماری مبنای تعداد کرسیهای هر ایالت در کنگره ایالات متّحده است. تعداد کرسیهای هر ایالت در کنگره به علاوه تعداد دو سناتور آن ایالت، تعیین کننده تعداد آرای الکترال آن ایالت است.
علارغم اینکه ایالات پرجمعیتتر تعداد رای بیشتری دارند اما در اکثر مواقع این ایالات، میدانهای اصلی نبرد انتخابات ریاست جمهوری نیستند. به طور مثال ایالت کالیفرنیا با 55 رای الکترال، به عنوان یک ایالت امن برای دموکراتها محسوب میشود و بیشتر از چند دهه است که همیشه به یک نامزد دموکرات رای داده است. ایالت تگزاس و نیویورک نیز به همین شکل هستند و هر دو ایالت سال هاست که به ترتیب به رنگ قرمز و آبی بودهاند.
در واقع کلید پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در وهله اول، پیروزی در ایالات چرخشی مثل اوهایو، میشیگان، پنسلوانیا، فلوریدا، ویسکانسن و ویرجینیاست. پیروزی در این شش ایالت، میتواند نقش بسزایی در تعیین رییس جمهور ایالات متحده داشته باشد. این شش ایالت، روی هم رفته دارای 106 رای الکترال هستند، دونالد ترامپ در سال 2016 با کسب پیروزی در همهی ایالتهای ذکر شده به جز ویرجینیا، توانست برنده انتخابات ریاست جمهوری شود.
اما این شش ایالت تنها عوامل تعیینکننده در نتیجه انتخابات نیستند. گاهی مواقع چرخاندن یک ایالت که برای طرف مقابل امن محسوب میشود، میتواند تاثیر شگرفی در نتیجه انتخابات داشته باشد. اگر جورج بوش در سال 2000 نتوانسته بود ایالت ویرجینیای غربی که یک ایالت امن برای دموکرات ها محسوب میشد را به سمت خود بچرخاند، نمیتوانست برنده انتخابات شود. باید توجه داشت ایالات ویرجینیای غربی در آن زمان تنها 4 رای الکترال داشت.
با در ذهن داشتن این موارد، وقت آن فرا رسیده است که نگاهی نزدیک تر به انتخابات سال 2020 داشته باشیم. باید توجه داشت که با افزایش رایدهیهای پستی و زودتر از موعد به خاطر ویروس کرونا، خیلی از معادلات در این انتخابات تغییر میکند و ممکن است نتیجه نهایی تفاوت غیر قابل انکاری با پیشبینی این مطلب داشته باشد.
اگرچه این روزها رسانهها از برتری بایدن و شانس بیشتر او برای پیروزی در انتخابات سخن میگویند اما به باور من، نتیجه تفاوت چندانی با سال 2016 نخواهد داشت و این انتخابات با پیروزی دونالد ترامپ به پایان خواهد رسید. در ادامه بیشتر توضیح خواهم داد که چرا بدین شکل فکر میکنم و دلایل پیروزی هر کاندید در ایالات کلیدی را خواهم گفت.
پنسیلوانیا: علارغم پیروزی دونالد ترامپ در سال 2016 در این ایالت، در حال حاضر با توجه به تعداد اعضای ثبت شده هر حزب، تعداد برگههای رای درخواستی توسط اعضای هر حزب و آمار غیررسمی رایگیریهای زودتر از موعد، به نظر میرسد که جو بایدن برنده این ایالت و 20 رای الکترال در جیب وی خواهد بود. بیش از 1.5 میلیون نفر در این ایالت زودتر از موعد رای دادند و آمارها نشان می دهند بیش از یک میلیون نفر از رایدهندگان در این بین از اعضای ثبت شده حزب دموکرات بودند.
باید توجه داشت که جو بایدن از ابتدای کارزار انتخاباتیاش توجه خاصی به این ایالت داشت و علارغم اینکه پیش از دوران معاونتش، سناتوری از ایالت دلاور بود ولی همیشه خود را به عنوان پسری از اسکرنتون پنسیلوانیا معرفی می کرد. به نظر میرسد مانورهای کمپین ترامپ در زمینه مخالفت جو بایدن با استخراج نفت و گاز، در این ایالت جوابگو نبوده است. باتوجه به اینکه سیستم اقتصادی و مشاغل ایالت پنسلوانیا به شرکتهای انرژی فسیلی وابسته است، انتظار میرفت موضع گیری بایدن در قبال انرژیهای فسیلی در این ایالت، به او ضربه جدی وارد کند.
اوهایو: ایالت اوهایو طی سالهای اخیر در انتخاباتهای مختلف ایالتی و ملی نشان داده است که بیشتر به سمت جمهوریخواهان تکیه دارد تا دموکراتها. تعداد اعضای ثبت شده هر دو حزب در این ایالت و بیشتر بودن درخواست برگههای رای پستی توسط اعضای حزب جمهوریخواه، نشان میدهد که ترامپ شانس بهتری برای پیروزی در این ایالت دارد. باید توجه داشت که طرفداران حزب جمهوریخواه بیشتر اهل رفتن پای صندوق رای هستند و کمتر پیش میآید که زودتر از موعد رای بدهند، با اینوجود در حال حاضر تعداد جمهوریخواهانی که زودتر از موعد در این ایالت رای دادهاند بیشتر است.
میشیگان: تا قبل از شب انتخابات سال 2016، رسانهها ایالت میشیگان را به دلیل تغییرات دموگرافیکی یک ایالت امن برای حزب دموکرات در نظر میگرفتند. اما انتخابات سال 2016 همه چیز را تغییر داد و در حال حاضر آمار درخواست برگههای رای پستی و خروجی رایگیریهای زود هنگام، حکایت از برتری جمهوریخواهان در این ایالت دارد.
ویسکانسن:همانطور که گفتم انتخاباتهای گذشته نشان دادهاند که طرفدارن حزب جمهوریخواه اهل رای دادن در روز سوم نوامبر و به شکل حضوری هستند و به نسبت طرفداران حزب مخالف علاقه کمتری برای رایدهی زودهنگام دارند. در حال حاضر آمارها نشانگر این است که جمهوریخواهان بیشتری در این ایالت برگههای رای پستی خود را ارسال کرده و انتظار میرود در روز انتخابات با حضور پر تعدادتر جمهوریخواهان نسبت به دموکراتها پای دستگاههای رایگیری، این ایالت رنگ قرمز به خود بگیرد.
فلوریدا:فلوریدا همان ایالتی است که سال هاست هر دو حذب سعی دارند تا با چیره شدن بر آن، شانس خود را در هر انتخابات ریاست جمهوری افزایش دهند. طی 4 سال اخیر، ایالت فلوریدا رشد اقتصادی جالب توجهی را تجربه کرده و این رشد اقتصادی را بیشتر مدیون سیاست های اقتصادی سرمایهدارانه بوده است که حاصل تفکر جمهوریخواهان و محافظهکاران است. جایگاه مقامات ایالتی طی سال های گذشته بیشتر در اختیار جمهوریخواهان بوده است که این مسئله خود را در ساختار اقتصادی آزاد ایالت نشان میدهد. طی 4 سال اخیر فاصله اعضای ثبت شده حزب جمهوریخواه با اعضای ثبت شده حزب دموکرات کمتر شده و از 327 هزار نفر به 131 هزار نفر رسیده است. باید توجه داشت که در سال 2016، حزب دموکرات با برتری 327 هزار نفری در اعضای ثبت شده با اختلاف کمتر از 200 هزار رای در این ایالت بازنده شد. با کمترشدن فاصله تعداد اعضای دو حزب و نزدیک بودن آمار تعداد برگههای رای درخواستی توسط اعضای دو حزب، انتظار میرود کفه ترازو به سمت جمهوریخواهان و ترامپ سنگینی کند.
ویرجینیا: با توجه به نظرسنجیها و پیشی چشمگیر برگههای رای درخواستی توسط اعضای حزب دموکرات، انتظار میرود جو بایدن برنده این ایالت باشد و ویرجینیا کماکان آبی بماند.
در این بین برخی نظرسنجیها نشان میدهند که ایالت های جورجیا و کارولینای شمالی تبدیل به ایالت های چرخشی و میدان نبرد دو حزب شده اند، اما با نزدیک شدن به روز انتخابات به نظر میرسد که مثل گذشته در این ایالات کفه ترازو به نفع جمهوریخواهان سنگینی میکند.
همچنین برخی کارشناسان ادعا میکنند که ایالت تگزاس که بیش از چهار دهه است که به عنوان قلعه جمهوریخواهان مشهور است به دلیل تغییرات جمعیتی و رشد اقتصادی چشمگیر، ممکن است دیگر ایالت امنی برای جمهوریخواهان نباشد و تغییر رنگ دهد. با اینحال اگر واقعگرایانه نگاه کنیم با توجه به رشد اقتصادی چشمگیر این ایالت همیشه قرمز و نفوذ بالای جمهوریخواهان در این ایالت، به نظر من امکان چرخش این ایالت بسیار پایین است. باید توجه داشت که اگر تگزاس با 38 رای الکترال تغییر جبهه بدهد، ضربه بزرگی در عرصه سیاسی برای دهههای آینده به حزب جمهوریخواه وارد میشود.
سخن پایانی
در نهایت روز سوم ماه نوامبر فقط عرصه نبرد ریاست جمهوری نیست، در این روز انتخابات کلاس دوم سنا با 35 صندلی و انتخابات 435 کرسی کنگره انجام میشود. هر کس که پیروز انتخابات ریاست جمهوری شود برای پیشبرد اهدافش، حداقل به یکی از دو پایه قوای مقننه نیاز دارد که در این بین طبیعتاً در اختیار داشتن سنا برای رئیس جمهور مطلوبتر است.
باز هم ذکر میکنم که به دلیل شیوع ویروس کرونا و افزایش رایگیری از طریق صندوقهای پستی، معادلات تفاوت چشمگیری با گذشته دارند و شانس زیادی در وقوع نتایج خارج از انتظار وجود دارد.