روزی که ایران برای اولین بار دارای قانون‌اساسی شد
۸دی ۱۲۸۵ شمسی با امضای قانون اساسی مشروطه توسط مظفرالدین شاه قاجار،کشور ایران رسما وارد دوره ای جدید از تاریخ گردید.گسست تاریخ ایران از گذشته آن با امضای قانون اساسی مشروطه به منصه ظهور رسیده بود و ایران با جمعیتی بالغ بر ۹ میلیون نفر و دارای حداقل ۵درصد افرادی که توانایی خواندن و نوشتن را داشتند،وارد دوره جدیدی از سیر تحولات سیاسی و اجتماعی گردیده بود.
انقلاب مشروطه تنها یک انقلاب سیاسی نبود بلکه انقلابی اجتماعی هم بود که تمام تاروپود جامعه ایرانی را دچار تغییرات شگرفی قرار داده بود.نهضت قانون نویسی از برای جامعه ای که در آن حاکمیت قانون در رویاهای آنها هم نمی گنجید آغاز شده بود و ایرانیان ازجمله اولین جوامع انسانی در قاره آسیا بودند که موفق به مهار قدرت بی انتها و مطلق حاکم شده بودند...
در پیشبرد انقلاب مشروطه و نهضت قانون نویسی بدون تردید نقش حاکم ایرانی بسیار پررنگ تر از سایر اقشار ایرانی جلوه داشت،چرا که بدون همراهی حداکثری او با خواسته های انقلابیون ایرانی،به ثمر رسیدن انقلاب مشروطه در آن بازه زمانی غیر ممکن می گردید و مظفرالدین شاه قاجار با تمکین جستن به خواسته های بر حق مردمان کشورش،سیرسرعت تاریخ تحولات جامعه ایرانی را بطرف جلو شتاب بیشتری داد.
مظفرالدین شاه حاکمی سرکوب گر و ضد منافع ملت خود نبود و این روحیه مهربان و رءوف او در مقابله با تحصن تجار در جریان افزایش تعرفه گمرکی در شاه عبدالعظیم و تحصن مردم در همراهی با روحانیون در ۲۳ آذر ۱۲۸۴ شمسی در شاه عبدالعظیم بخاطر اعتراض به افزایش قیمت قند به خوبی هویدا بود.
مظفرالدین شاه براحتی می توانست با قتل عام مردم ایران بخاطراعتراض آنها به افزایش قیمت قند در آذر ماه ۱۲۸۴،به ادامه حکمرانی مطلقه خود بپردازد ولی مظفرالدین شاه ما بین حفظ قدرت سیاسی خود و اعوان و انصار خود با حفظ خون مردمان جامعه خود و احترام به خواسته های بر حق آنها،به طرف مردم ایران گرایش پیدا کرد و حتی در وقایع آخرین هفته های منجر به پیروزی انقلاب مشروطه در ۱۳ امرداد ۱۲۸۵شمسی ،صدر اعظم ضد منافع ملت را(عین الدوله)بر کنار نمود و با امضای فرمان مشروطه،نام خود را در تاریخ ایران به نیکی به یادگار گذاشت.
مظفرالدین شاه قاجار در روز ۳فروردین ۱۲۳۲ شمسی در شهر تبریز بدنیا آمد و در ۴۳ سالگی به سلطنت رسید.
مظفرالدین شاه قاجار در طی ۱۰ سال سلطنت خود سه بار از اروپا دیدن کرد(سفر اول:۲۳ فروردین ۱۲۷۹شمسی به مدت ۷ماه/سفر دوم:۱۷فروردین ۱۲۸۱شمسی به مدت ۶ماه/سفر سوم:۱۶خرداد ۱۲۸۴شمسی به مدت ۴ماه)و تاثیر این سفرها بر روحیه او و طرز حکمرانی او و احترام به خواسته های مردم ایران بی تاثیر نبود.
با اینکه سیر تحولات پس از امضای قانون اساسی مشروطه در ایران نشان از عدم تحقق کامل آرزوها و آرمان های مردم ایران داشته است ولی روح زمانه در ایران کماکان در جستجوی آرمان های منیع انقلاب مشروطه بوده است و کماکان برقراری حاکمیت قانون و آزادی های سیاسی در ایران و احترام به حق های بشر ایرانی از حافظه تاریخی ملت ایران پاک نشده است و آرمان اصلی و مهم قانون اساسی مشروطه ایران که حاکمیت قانون بر ملت ایران بوده است کماکان در روح و روان ایرانیان باقی مانده است.
پیکر مظفرالدین شاه قاجار که ۵۳ سال عمر کرد، بنابر وصیت او در کربلا به خاک سپرده شد.
دکتر امیر بابا مرادی
وکیل پایه یک دادگستری و دکترای حقوق عمومی
