فراشناخت یا Metacognition مسئله اصلی فکری یا تله ی ذهنی؟
تابحال به این نکته فکر کرده اید که در چه زمانی تصمیم های اشتباهی میگیرید؟
یا اینکه اگر فلان روز فلان جا فلان حرف را نمیزدید عاقبت پروژه چه میشد؟
فرا شناخت چیست؟
فرا شناخت یا متا شناخت به فرآیندی اشاره دارد که در آن فرد درباره فرآیندهای شناختی خود فکر می‌کند. این مفهوم به معنی آگاهی و نظارت بر نحوه یادگیری، فکر کردن و حل مسائل است. فرا شناخت شامل توانایی تشخیص و تنظیم افکار، احساسات و رفتارها به منظور بهبود عملکرد شناختی و دستیابی به اهداف مطلوب است. این مهارت نه تنها در آموزش و یادگیری، بلکه در زندگی روزمره نیز اهمیت بسیاری دارد. پیشوند فرا در ابتدای هر کلمه ای به معنی اعتلا و بالا بردن آن میباشد. فراشناخت، شناختی است به معنی فکرکردن درباره افکار خود، که فکر کردن میتواند درباره آنچه شخص میداند باشد، میتواند درباره حالت شناختی و احساسی فرد باشد.
فرا شناخت به زبان ساده به فرآیند تفکر درباره خود گفته میشود.
در نقل قولی از سقراط آمده است که : می دانید چرا به من داناترین مردمان می گویند؟ چون از میزان نادانی خود آگاهم.
اصول کلی فرا شناخت
اصول فرا شناخت شامل چندین جنبه اساسی است. یکی از اصول اصلی فرا شناخت، خودآگاهی است که به توانایی فرد برای شناخت و درک فرآیندهای ذهنی خود اشاره دارد. دیگر اصل مهم، تنظیم و کنترل شناختی است که به توانایی فرد در برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی فعالیت‌های ذهنی خود اشاره دارد. همچنین، توانایی انعطاف‌پذیری و سازگاری با تغییرات و شرایط جدید نیز از دیگر اصول فرا شناخت محسوب میشود. این اصول به فرد کمک می‌کند تا با دقت بیشتری بر فرآیندهای ذهنی خود نظارت کند و در صورت نیاز، تغییرات لازم را اعمال کند.
1. خودآگاهی
2. کنترل شناختی
3. سازگاری با تغییرات جدید
نقش فرا شناخت در توسعه فردی و بهبود کسب و کار
نقش فرا شناخت در توسعه فردی و بهبود کسب و کار بسیار چشمگیر است. در زمینه توسعه فردی، افراد با بهره‌گیری از مهارت‌های فرا شناختی می‌توانند به بهبود فرآیندهای یادگیری خود بپردازند و به طور موثر‌تری با چالش‌ها و مشکلات روبرو شوند. این مهارت‌ها به فرد امکان می‌دهند تا نقاط قوت و ضعف خود را بهتر بشناسد و استراتژی‌های مناسبی برای بهبود و پیشرفت خود انتخاب کند. در حوزه کسب و کار، فرا شناخت به مدیران و کارکنان کمک می‌کند تا با تحلیل دقیق‌تر فرآیندهای کاری، به بهینه‌سازی عملکرد و افزایش بهره‌وری بپردازند. همچنین، توانایی تطبیق با تغییرات و شرایط جدید بازار از طریق مهارت‌های فرا شناختی میتواند به ارتقاء نوآوری و رقابت‌پذیری در محیط کسب و کار کمک کند.
بطور مثال تصور کنید شما با تکیه بر فرا شناخت به این درک از خود میرسید که در جلسات مهم با انتقاد از شما گارد حفاظتی میگیرید و در شنیدن هر حرفی (سوای درست و غلط بودن آن) مقابله میکنید.
خب در این نقطه شما میتوانید با خود این قرار را بگذارید که در جلسات مهم کاری یا شخصی در گفتگو ها از تصمیمات لحظه ای خود داری کنید. یا ابلاغ تصمیمات خود را یک روز به تعویق بیا ندازید.
