امروزه تقریباً همه وسایل دیجیتال خانه قابلیت اتصال به اینترنت را دارد و همین موضوع باعث می‌شود به یک روتر (Router) یا مسیریاب خوب برای متصل کردن همه آنها به یکدیگر و البته اینترنت نیاز پیدا کنید. در این نوشتار به ارائه نکات مهم در خرید یک روتر خوب می‌پردازیم.
روتر چیست و چرا به آن نیاز دارید؟
روتر یکی از وسایل ضروری یک شبکه معمولی است. روتر ارتباط اینترنت شما را با وسایل مختلف به اشتراک می‌گذارد تا همه آنها بتوانند به اینترنت دسترسی داشته باشند. هرچند ممکن است امکان اتصال مستقیم برخی از وسایل به مودم شما وجود داشته باشد، اما یک روتر این کار را به نحو بهتری انجام می‌دهد و توانایی سرویس‌دهی به دستگاه‌های بیشتری را داراست. حالا باید به بررسی پاسخ این سوال گشت که از بهترین روتر بازار ایران باید چه انتظاراتی داشت؟
روتر چیست و چرا به آن نیاز دارید؟
در حضور یک روتر می‌توانید کامپیوتر رومیزی، لپ تاپ، گوشی موبایل، تبلت، تلویزیون هوشمند، کنسول بازی و هر چیز دیگری را به اینترنت خانگی خود متصل کنید. با استفاده از یک روتر می‌توانید همه این وسایل را به صورت بی‌سیم و از طریق وای فای (WiFi) به اینترنت خانگی خود متصل کنید. اما بهترین روتر وای فای، بهترین روتر برای گیم یا به صورت کلی بهترین انتخاب برای هر کاربردی چه روتری خواهد بود؟
یک روتر خوب ضمن قیمت مناسب، باید سریع باشد و بتواند به دستگاه‌های مختلفی سرویس بدهد. همچنین وجود قابلیت‌های کنترلی و مدیریتی بسیار حائز اهمیت است.
باندهای فرکانسی روتر چیست و چه اهمیتی دارد؟
روترها می‌توانند بین یک تا سه باند فرکانسی داشته باشند. باند فرکانسی 2.4 گیگاهرتز پایین‌ترین فرکانس را دارد اما در عوض بُرد بیشتری دارد و می‌تواند به فواصل طولانی‌تری برسد. از این رو باند فرکانسی 2.4 گیگاهرتز برای پوشش بهتر و گسترده‌تر مناسب‌تر است.
باند 5 گیگاهرتزی سریع‌تر از باند 2.4 گیگاهرتزی است و پهنای باند بالاتری فراهم می‌کند اما بُرد کمتری دارد و قادر به عبور از موانع کمتری چون دیوارهاست. با این حال باند 5 گیگاهرتزی خلوت‌تر است و مزایایی چون پهنای باند بالاتر و احتمال تداخل کمتری دارد. بسیاری از روترها دارای هر دو باند 2.4 گیگاهرتزی و 5 گیگاهرتزی یا Dual-Band هستند و به کاربر این امکان را می‌دهند تا هر باند را به استفاده‌ها و وسایل مشخصی اختصاص بدهند.
دسته سوم روترهای سه بانده یا Tri-Band هستند که جدیدتر و البته بهتر و گران‌تر نیز هستند. این روترها به طور هم‌زمان سه باند فرکانسی شامل یک باند 2.4 گیگاهرتزی و دو باند 5 گیگاهرتزی دارند به بهترین نحو ممکن قادر به سرویس‌دهی به وسایل مختلف و در فواصل متفاوت باشند. در این صورت می‌توان از باند 2.4 گیگاهرتز برای پوشش بهتر و کارهای معمول چون وبگردی استفاده کرد و برای کارهایی که تشنه پهنای باند بیشتر هستند (چون گیمینگ، استریم محتوا، دانلود فایل، پخش ویدئو)، از باندهای 5 گیگاهرتزی استفاده کرد.
روترهای سه بانده قادر هستند به طور هوشمند وسایل متصل به شبکه وای فای را به بهترین باند فرکانسی موجود وصل کنند تا از بهترین سرعت و پوشش بهره‌مند شوند. با اینکه یک روتر سه بانده بهتر از تک و دو بانده است، اما لزوماً باعث افزایش سرعت ارتباط گوشی یا کامپیوتر شما نمی‌شود. در عوض روترهای سه بانده در مواقعی که وسایل مختلف به شبکه متصل هستند و از پهنای باند اینترنت به طور هم زمان استفاده‌های مختلفی می‌شود، می‌تواند باعث بهبود چشمگیر ارتباط شود.
برای یک روتر خوب، فقط داشتن Wi-Fi کافی نیست و در انتخاب یک روتر باید به نوع استانداردهای 802.11 که پشتیبانی می‌کند کاملاً دقت کنید. رایج‌ترین پروتکل موجود 802.11ac است که از نظر تئوری نرخ داده آن به 5,400 مگابیت در ثانیه می‌رسد. این پروتکل از هر دو باندهای فرکانسی 2.4 و 5 گیگاهرتز بهره می‌گیرد. همچنین این پروتکل از فناوری Multiple Input Multiple Output یا MIMO استفاده می‌کند که از چندین آنتن به طور هم‌زمان برای ارسال و دریافت داده‌ها بهره می‌گیرد که به افزایش کارایی منجر می‌شود.
در نظر داشته باشید روتر نمی‌تواند باعث افزایش سرعت اینترنت شما شود اما در عوض به ارتباط بهتر وسایل مختلف به اینترنت کمک می‌کند.
802.11ac از فناوری Beamforming نیز پشتیبانی می‌کند که به جای فرستادن امواج در تمامی جهات، آنها را مستقیماً به سمت کلاینت می‌فرستد. قابلیت دیگر این پروتکل، امکان انتخاب خودکار بهینه‌ترین باند فرکانسی بر اساس ترافیک شبکه، هم‌پوشانی شبکه‌های مجاور و بُرد است.
پروتکل 802.11ac از فناوری Multi-User MIMO یا MU-MIMO هم پشتیبانی می‌کند که به جای تأمین پهنای باند مورد نیاز کلاینت‌ها به صورت ترتیبی (چرخشی)، به طور هم زمان پهنای باند آنها را تأمین می‌کند. در حالت معمول اگر چهار کلاینت به روتر شما متصل باشد، پهنای باند آنها به صورت چرخشی تأمین می‌شود و باید تا زمان فرا رسیدن نوبت آنها، منتظر بمانند. در در وجود MU-MIMO، هر چهار کلاینت به طور هم زمان به پهنای باند مختص به خود دسترسی دارند. البته لازمه بهره‌مندی از MU-MIMO، پشتیبانی از آن در هر دو سمت روتر و کلاینت است.
روترهای 802.11ac تحت عناوینی چون AC1200, AC1750, AC3200 و نظیر آنها عرضه شده‌اند که عدد پس از AC، به بیشینه پهنای باند تئوری اشاره دارد. برای نمونه یک روتر با پهنای باند 450 مگابیتی در باند 2.4 گیگاهرتزی و 1300 مگابیتی در باند 5 گیگاهرتزی، به عنوان یک روتر AC1750 شناخته می‌شود و 1750 حاصل جمع هر دو آنها است. روترهای سه بانده نیز وضعیت مشابه ای دارند، یک روتر AC3200 دارای یک باند 2.4 گیگاهرتزی 600 مگابیتی و دو باند 5 گیگاهرتزی 1300 مگابیتی است.
قابلیت‌های یک روتر
روترها می‌توانند قابلیت‌های مختلفی داشته باشند که برخی از آنها می‌توانند برای شبکه خانگی یا حتی کاری شما بسیار سودمند باشند. از جمله این قابلیت‌ها می‌توان Quality of Service یا QoS، کنترل والدین، درگاه شبکه کابلی، درگاه USB، پشتیبانی از وسایل ذخیره سازی NAS، شبکه مهمان، اپلیکیشن موبایل، امکان تعریف چندین شبکه با پسورد متفاوت و پشتیبانی از IPv6 را برشمرد.
شبکه Wi-Fi Mesh
اگر منزل یا محیط کار شما بسیار گسترده است و یک روتر به تنهایی نمی‌تواند کل آن را پوشش بدهد، می‌تواند یک شبکه Wi-Fi Mesh راه اندازی کنید. برای این کار به دست‌کم دو روتر با پشتیبانی از Wi-Fi Mesh نیاز دارید و می‌توانید آنها را به هم متصل کنید تا یک شبکه گسترده را ایجاد کنید. نحوه پیاده سازی شبکه Wi-Fi Mesh در روترهای ساخت برندهای مختلف می‌تواند تا حد زیادی متفاوت باشد و برخی از آنها یک باند ارتباطی مجزا برای ارتباط روتر-روتر دارند.
