تومورهای مخچه نسبت به دیگر تومورهای مغزی شیوع کمتری دارند و تقریباً 15-20 درصد از کل تومورهای سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می‌دهند. این تومورها می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند و شامل انواعی مانند مدولوبلاستوما (شایع‌ترین تومور بدخیم مخچه در کودکان)، اپاندیموما و تومورهای متاستاتیک باشند. «دکتر علی مقدم | dr-alimoghadam»
تومورهای مخچه معمولاً از سلول‌های مختلف این ناحیه منشأ می‌گیرند و باعث فشار بر ساختارهای مجاور و در نتیجه اختلال در هماهنگی حرکتی، تعادل و گاهی سرگیجه می‌شوند. عوارض این تومورها شامل اختلالات شدید حرکتی و حتی هیدروسفالی است. روش‌های درمانی جدید مانند جراحی با کمک تکنیک‌های تصویربرداری دقیق، رادیوتراپی با پرتوهای متمرکز (مانند گامانایف)، و در برخی موارد ایمونوتراپی برای تومورهای بدخیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. موفقیت درمان به نوع و میزان پیشرفت تومور بستگی دارد، اما به طور کلی بهبود بقا به ویژه در کودکان با درمان‌های جدید افزایش یافته است. منبع: «دکتر علی مقدم | dr-alimoghadam»
مخچه یکی از بخش‌های کلیدی مغز است که در پشت ساقه مغز قرار دارد و وظیفه اصلی آن تنظیم و هماهنگی حرکت، تعادل و کنترل عضلات است. تومورهای مخچه شامل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در این ناحیه هستند که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند. این تومورها می‌توانند عملکرد حرکتی بدن را مختل کرده و مشکلاتی جدی در تعادل، هماهنگی و حتی عملکرد سیستم عصبی ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی علامت‌ها، روش‌های تشخیص و روش‌های درمان تومور مخچه می‌پردازیم.
علائم تومور مخچه ممکن است بسته به نوع و اندازه تومور و فشار وارد بر سایر قسمت‌های مغز متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
1. مشکلات تعادل و هماهنگی: تومور مخچه به دلیل نقش این بخش از مغز در کنترل حرکت، می‌تواند باعث مشکلات تعادلی شود. این ممکن است به صورت ناپایداری در راه رفتن یا عدم تعادل در حرکات دیده شود.
2. سردرد: سردردهایی که ناشی از فشار تومور به مغز هستند، معمولاً به خصوص در صبح‌ها تشدید می‌شوند.
3. تهوع و استفراغ: فشار تومور می‌تواند باعث اختلالات در سیستم هضمی و ایجاد تهوع و استفراغ شود.
4. سرگیجه: سرگیجه و احساس گیجی یکی دیگر از علائمی است که در بیماران مبتلا به تومور مخچه مشاهده می‌شود.
5. مشکلات بینایی: تومور مخچه ممکن است باعث مشکلاتی در بینایی مانند تاری دید یا دوبینی شود.
6. لرزش و ضعف عضلانی: ضعف عضلانی و لرزش غیرقابل کنترل از دیگر علائم تومورهای این ناحیه است.
7. اختلالات گفتاری: مشکلات در هماهنگی عضلات گفتاری می‌تواند باعث دشواری در تلفظ یا کندی گفتار شود.
تشخیص دقیق و سریع تومورهای مخچه بسیار حائز اهمیت است تا درمان به موقع آغاز شود. روش‌های متعددی برای تشخیص این نوع تومورها وجود دارد:
1. معاینات فیزیکی و عصبی: اولین قدم در تشخیص تومور مخچه، انجام معاینات عصبی است. پزشک ممکن است تعادل، هماهنگی و واکنش‌های عصبی بیمار را بررسی کند.
2. تصویربرداری پزشکی:
ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): این روش از دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی برای مشاهده جزئیات دقیق از مخچه و دیگر ساختارهای مغزی است. MRI می‌تواند محل دقیق تومور و اندازه آن را نشان دهد.
سی تی اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری): این روش نیز برای تصویربرداری از مغز و تشخیص تومورها استفاده می‌شود، اما به اندازه MRI دقیق نیست.
3. نمونه‌برداری (بیوپسی): در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تشخیص قطعی نوع تومور، نمونه‌برداری از تومور انجام دهد تا نوع سلولی آن بررسی شود.
4. آزمایش‌های ژنتیکی: در موارد خاص، بررسی‌های ژنتیکی ممکن است برای ارزیابی برخی از جهش‌های ژنتیکی خاص که ممکن است باعث رشد تومورهای مخچه شوند، انجام شود.
انتخاب روش درمانی بستگی به نوع، اندازه، محل تومور و وضعیت کلی بیمار دارد. رایج‌ترین روش‌های درمانی عبارتند از:
1. جراحی: جراحی به عنوان اصلی‌ترین روش برای برداشتن تومور مخچه به شمار می‌آید. هدف از جراحی، حذف کامل یا کاهش حجم تومور برای کاهش فشار وارد بر بافت‌های مجاور است. جراحی می‌تواند با کمک میکروسکوپ‌ها و ابزارهای پیشرفته انجام شود تا کمترین آسیب به بافت‌های سالم وارد شود.
2. پرتودرمانی (رادیوتراپی): در مواردی که تومور بدخیم است یا به دلیل موقعیت مکانی نمی‌توان آن را به طور کامل جراحی کرد، پرتودرمانی به کار می‌رود. در این روش از اشعه‌های پرانرژی برای تخریب سلول‌های توموری استفاده می‌شود.
3. شیمی‌درمانی: در صورتی که تومور به سایر نواحی بدن متاستاز کرده یا بدخیم باشد، شیمی‌درمانی یکی از روش‌های درمانی است. این روش با استفاده از داروهای ضدسرطان به کاهش یا کنترل رشد تومور کمک می‌کند.
4. درمان‌های هدفمند: برخی از تومورها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که می‌توان با استفاده از داروهای خاص، به طور هدفمند آن‌ها را درمان کرد. این روش بر اساس آزمایش‌های ژنتیکی و مولکولی خاص بر روی تومور قابل انجام است.
5. توانبخشی: پس از جراحی یا سایر روش‌های درمانی، بیمار ممکن است به توانبخشی نیاز داشته باشد. این فرآیند شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی است تا بیمار بتواند عملکردهای از دست رفته خود را بازیابد.
پیش‌آگهی بیماران مبتلا به تومور مخچه بسته به نوع تومور، محل آن و زمان تشخیص بسیار متفاوت است. بیماران مبتلا به تومورهای خوش‌خیم مخچه که به موقع درمان شده‌اند، معمولاً پیش‌آگهی خوبی دارند و ممکن است بتوانند به زندگی طبیعی بازگردند. با این حال، در موارد تومورهای بدخیم یا تأخیر در تشخیص، پیش‌آگهی ممکن است چالش‌برانگیزتر باشد.
تومورهای مخچه، اگرچه نادر هستند، اما می‌توانند تأثیرات جدی بر زندگی بیمار داشته باشند. تشخیص زودهنگام از طریق معاینات دقیق و تصویربرداری‌های پیشرفته به شدت به بهبود پیش‌آگهی و کاهش عوارض ناشی از بیماری کمک می‌کند. درمان‌های متنوع شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی به کار گرفته می‌شوند تا به بیماران کمک شود زندگی باکیفیت‌تری داشته باشند.
منبع: https://dr-alimoghadam.com/cerebellar-tumor/
