سلام دوباره به ویرگولی ها?. امیدوارم حالتون خوب باشه.
قبل از شروع دقت کنید که این مطلب نوشته من برای مجله کلیک از جام جم هست و انتشار این نوشته در ویرگول صرفا نقل از مطلب اصلی هست. و دلیل متفاوت بودن قلم من توی این پست هم همینه? که سعی کردم با عکس هایی که گذاشتم ویرگولی ترش کنم.
ورود به دنیای برنامه‌نویسی و بازار کار آن به شکلی است که بدون نیاز به مدرک دانشگاهی هم می‌توان در آن به کار مشغول شد و کسب درآمد کرد. همین موضوع باعث شده بسیاری از علاقه مندان برنامه نویسی فکر رفتن به دانشگاه را از سر خود بیرون کنند یا درباره آن دچار تردید شوند و یکی از سوالات رایجی که افراد علاقه‌مند به برنامه‌نویسی از برنامه‌نویس‌ها می‌پرسند لزوم تحصیلات آکادمیک در همین رشته است. این گزارش به شما کمک می‌کند تا بهتر تصمیم بگیرید.
در سیستم آموزشی برای برنامه‌نویس شدن معمولا رشته‌های مهندسی نرم‌افزار، مهندسی کامپیوتر و مهندسی فناوری اطلاعات پیشنهاد می‌‌شوند.
ساده‌ترین جوابی که می‌توان به این سوال داد با کمک گرفتن از روش مثال نقض است. یعنی اگر ما بتوانیم شخصی را پیدا کنیم که برنامه‌نویس باشد ولی به دانشگاه نرفته‌باشد می‌توانیم ادعا کنیم دانشگاه رفتن برای برنامه‌نویس شدن الزامی نیست. با توجه به این که آدم‌های زیادی وجود دارند که برنامه‌نویس هستند ولی تحصیلات دانشگاهی ندارند یا تحصیلاتشان در رشته‌های مرتبط نیست، می‌توان نتیجه گرفت تحصیلات دانشگاهی برای برنامه‌نویس شدن شرطی ضروری نیست. این جواب اما خیلی کلی‌تر از آن است که شما را به مقصدتان برساند؛ زیرا برای پاسخ به چنین سوالی نیاز به یک جواب نسبی داریم.
در دانشگاه دروس زیادی آموزش داده می‌شود که مستقیما در برنامه‌نویسی روزانه به کار می‌آید. از پایگاه داده‌ها بگیرید تا طراحی الگوریتم و اصول ذخیره و بازیابی و ساختمان داده‌ها. همه این موارد مباحثی هستند که روزانه در برنامه‌نویسی از آنها استفاده می‌شود و بدون آنها عملا برنامه‌نویس بودن امکان ندارد. از طرفی دانشگاه بستری خیلی خوب برای پیدا کردن دوست و هم مسیر است. افرادی که علایق و هدف‌هایشان با علایق و هدف‌های همسوست می‌توانند شما را در راه برنامه‌نویس شدن کمک کنند. چرا که برنامه‌نویسی برعکس چیزی که به نظر می‌رسد وقتی به صورت گروهی انجام می‌شود خروجی بهتری خواهدداشت و یادگیری بهتری رو به همراه دارد.
شاید با خود بگویید چرا بعضی از فارغ‌التحصیل‌های رشته نرم‌افزار از تحصیل در این رشته شکایت دارند و پیشنهاد می‌کنند برنامه‌نویسی را بدون رفتن به دانشگاه و به صورت خودآموز یاد بگیریم؟ این موضوع می‌تواند دو دلیل داشته‌باشد:
۱. بازدهی کم دانشگاه
۲. بازدهی بالای آموزش اینترنتی.
این افراد معتقدند شما در دانشگاه بیشتر درگیر پاس کردن درس‌هایی هستید که واقعا در کار برنامه‌نویسی کاربرد ندارد و جدای از این باید همواره با استادان دانشگاه‌ها به خاطر نمره و... سر و کله بزنید. بحث اصلی این است که شما با رفتن به دانشگاه اطلاعات پایه‌ای در مورد برنامه‌نویسی کسب میکنید که بسیار مهم هستند ولی برای کسب کردن این اطلاعات باید وقت و هزینه بسیاری را صرف کنید و بازدهی این نوع یادگیری بسیار کمتر از حالتی است که همین موضوعات را در وبسایت‌های اینترنتی و ویدئوهای آموزشی یاد بگیرید. شاید اگر می‌خواستیم ۱۰ سال پیش به این سوال جواب بدهیم نمی‌توانستیم به این مورد اشاره کنیم ولی امروزه آموزش در بستر اینترنت رشد چشمگیری داشته به طوری که نمی‌شود آن را نادیده گرفت. شما در فضای اینترنت به استادان بسیاری دسترسی دارید و می‌توانید بهترین و باتجربه‌ترین‌شان را در زمینه مدنظرتان پیدا کنید.
موضوع بعدی که مخالفان رفتن به دانشگاه برای برنامه‌نویس شدن همیشه مطرح می‌کنند، این است مطالبی که در دانشگاه تدریس می‌شود به روز نیستند و مربوط به چند سال پیش است. این موضوع شاید در خیلی رشته‌ها مشکلی ایجاد نکند ولی در بحث نرم‌افزار و برنامه‌نویسی که به روز بودن‌شان از نان شب هم واجب‌تر است، بسیار اهمیت پیدا می‌کند و گاهی باعث عقب‌افتادن دانشجوها از فناوری روز می‌شود و برای عده دیگری از دانشجوها که فعال‌تر و به روزترند، باعث اتلاف شدن وقت می‌شود.
آخرین بحثی که باقی می‌‌ماند این است که آیا مدرک تحصیلی جدای از دانشی که با خود دارد، در پیدا کردن کار و میزان درآمد تاثیر دارد؟
قبل از جواب دادن به این سوال بیایید بازار برنامه‌نویسی را بررسی کنیم. کلا در حوزه برنامه‌نویسی سه مدل کاری کلی وجود دارد:
۱ کسب و کار شخصی
۲ فریلنسری
۳ کارمندی
واضح است که در کسب و کار شخصی تنها چیزی که مهم است سواد و توانایی شماست. هرچه توانایی بیشتری داشته‌باشید محصول بهتری را در زمان کمتری تولید میکنید و در اختیار کاربران قرار می‌دهید و مدرک تحصیلی عملا تاثیر زیادی ندارد. البته اگر مدرک دانشگاهی مثل دانشگاه شریف را داشته‌باشید می‌توانید در صفحه اول وبسایت‌تان به این موضوع اشاره کنید.
در مورد فریلنسری مهم‌ترین مساله، بستن قرارداد با مشتری این است که ثابت کنید از پس کار بر می‌آیید و مدرک تحصیلی شاید در این مورد بیشتر از حالت قبل به کار شما بیاید ولی قوی‌ترین ابزار شما در این حوزه سابقه کاری شماست که به عنوان نمونه کار ارائه میکنید و مشتری با دیدن آنها از این‌که شما توانایی انجام آن کار را دارید، مطمئن می‌شود.
در مورد سومین مدل کاری که همان کارمندی است، در روز مصاحبه کارفرما می‌خواهد دو چیز را در مورد شما بسنجد:
۱ دانش
۲ تجربه
اغلب شرکت‌ها برای استخدام اهمیتی به مدرک تحصیلی نمی‌دهند و سطح علمی و ویژگی‌های شخصی فرد را ملاک استخدام قرار می‌دهند. شما در مصاحبه کاری با سوالات فنی زیادی روبه‌رو می‌شوید که جواب دادن به آنها نشانه دانش شماست و در بخش بعدی مصاحبه از پروژه‌هایی که تا به حال انجام دادید و شرکت‌هایی که قبلا در آنها فعالیت کرده‌اید، سوال و این‌گونه تجربه شما سنجیده می‌شود. قطعا مدرک تحصیلی هم می‌تواند روی ذهن مصاحبه‌کننده تاثیر بگذارد ولی اگر خبری از دانش یا تجربه نباشد مصاحبه‌کننده از این که شما از پس کار بر می‌آیید مطمئن نمی‌شود و امکان استخدام با حقوق بالا وجود نخواهدداشت.
