اخلاق در درجه اول یک دانش و معرفت اسـت. در این رابطه نقش آموزش به موازات تحـولات فرهنگـی و اجتماعی از یک سو و رشد علم و صنعت از سوي دیگـر نیازمند ارائه مطالب جدید است. عملکرد مهندسان در جامعه به دو بخش فنی و رفتاري تقسیم میشود که خصوصیات فنی به دانـش، سطح علمی و تجربه برمیگردد و رفتار به اصول، عقاید و تربیت فرد متکی است. دولت ها در برطرف نمودن مشکلات بیشتر به "علامت درمانی" می پردازند تا "علت درمانی".
مهندس کیست؟
مهندس کسي است که ابتکار به خرج مي دهد و مي آفريند و اختراع ميکند. يعني هم: آراينده؛ آفريننده؛ سازنده است؛ که قادر است چیزهایی که نیست بسازد و همچنین فرصت شغلی برای خود و سایر انسان ها ایجاد کند و از این طریق یک مهندس به عنوان یک مولد در جامعه نقش بسیار مهمی دارد.
اخلاق مجموعه ی صفات روحی و باطنی انسان است. گاه به بعضی از اعمال و رفتاری که از خلقیات درونی انسان ناشی می شود، نیز اخلاق گفته می شود (اولی اخلاق صفاتی است و دومی اخلاق رفتاری). شامل صفاتي از انسان مي باشد، انسان کارهاي مطابق و متناسب با اين صفات را بدون تأمل و تفکر و دشواري انجام ميدهد. در حالي که اخلاق شامل صفات پسنديده و رذيله هر دو ميشود، منظور ما از اخلاق در اينجا صفات فاضله و نيکو و پسنديده است.
تعریف «اخلاق مهندسی» به سبب رابطه‌ای که با «علم» دارد و هم با «اجتماع»، نیازمند تفکر و تامل بیشتری دارد و روش خاصی را می‌طلبد. «کارل میتچم» و «آدام بریگلی» مکاتب اخلاقی در حوزه تکنولوژی را به سه دسته اصلی «انتقادی-اجتماعی»، «فرهنگی-تاریخی» و «فلسفه تحلیلی مدرن» تقسیم‌بندی می‌کنند و به زعم آنها این سه مکتب در اواخر قرن بیستم در یکدیگر ادغام شده‌اند. باید توجه داشت که «اخلاق مهندسی» در زمره اخلاقیات حرفه‌ای قرار می‌گیرد و به معنای «اخلاق مهندسان» نیست. در ایران سابقه پرداخت به موضوع «اخلاق مهندسی»، همانند سایر نقاط جهان تازگی دارد.
آموزش واقعي را در دانشگاه ميتوانیم به اين ترتيب ارزيابي کنیم که چقدر به بهبود زندگي مردم توجه داریم! آنچه را که داريم يا هر آنچه که هستيم مرهون و مديون جامعه ایم. بايد قدرداني خود را به جامعه از طريق خدمت به آن نشان دهيم. در این فرآیند، دانش بايد به صورت خرد به اخلاق تبديل گردد و گرنه اتلاف وقت و انرژي و سرمايه هاست. در ميان تمام این فعاليت ها، ارائه خدمت بيريا به کساني که بيشترين نياز را دارند از مهمترين کارها می باشد...
ادامه در قسمت بعد ...
