در دنیای امروز، دسترسی به آب سالم و عاری از آلایندهها یکی از مهمترین نیازهای بشر است. آب، منبع حیاتی زندگی، گاه میتواند به دلیل وجود ترکیبات مضر، سلامت انسان را تهدید کند. ترکیبات مضری که به دلایل مختلف ممکن است وارد آب شود؛ میتواند عوارض جدی برای سلامت بدن به همراه داشته باشد. از این رو، استفاده از دستگاههای تصفیه آب به عنوان راهکاری کارآمد برای حذف این ترکیبات و تامین آبی گوارا و ایمن، اهمیت بیشتری یافته است. در ادامه، به بررسی عملکرد دستگاه تصفیه آب، اجزای آن و نقش هر یک در حذف آلایندهها خواهیم پرداخت.
دستگاه تصفیه آب سیستمی است؛ که برای حذف ناخالصیها و آلایندههای مضر از آب طراحی شده است. این دستگاه از فناوریهای مختلفی برای حذف ذرات معلق، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی مضر بهره میبرد. به عنوان مثال، یکی از ترکیبات شیمیایی که ممکن است در آب وجود داشته باشد، باریم کلرید(BaCl₂)است. این ماده که معمولاً به دلیل فعالیتهای صنعتی وارد منابع آب میشود، در صورت مصرف میتواند خطراتی برای سلامتی انسان ایجاد کند. دستگاه تصفیه آب، با استفاده از فیلترهای پیشرفته مانند اسمز معکوس، قادر است؛ باریم کلرید و سایر فلزات سنگین را از آب حذف کرده و آن را برای مصرف روزانه ایمن کند.
● وظیفه: حذف ذرات بزرگ مانند شن، ماسه، زنگزدگی لولهها و سایر ذرات معلق در آب.
● اهمیت: این فیلتر باعث جلوگیری از انسداد و آسیب به سایر بخشهای دستگاه میشود و عمر فیلترهای بعدی را افزایش میدهد.
● وظیفه: جذب مواد شیمیایی مضر مانند کلر، ترکیبات آلی فرار (VOCها) و سایر آلایندههایی که به آب طعم و بوی ناخوشایند میدهند.
● اهمیت: بهبود طعم و بو و حذف مواد سرطانزا مانند کلر و محصولات جانبی آن از آب.
● وظیفه: حذف آلودگیهای ریز و مواد محلول مانند نیترات، فلزات سنگین (سرب، جیوه، باریم)، نمکها و باکتریهای موجود در آب.
● اهمیت: این فیلتر اصلیترین بخش دستگاه است و توانایی حذف آلایندهها تا اندازه 0.0001 میکرون را دارد.
● وظیفه: از بین بردن میکروبها، ویروسها، باکتریها و سایر میکروارگانیسمهای بیماریزا با استفاده از اشعه ماوراء بنفش.
● اهمیت: تضمین سلامت میکروبی آب و حذف آلودگیهایی که ممکن است از فیلترهای فیزیکی عبور کنند.
● وظیفه: بازگرداندن املاح مفید مانند کلسیم و منیزیم به آب پس از فرآیند تصفیه، که معمولاً در مراحل قبل حذف شدهاند.
● اهمیت: بهبود کیفیت آب از نظر مواد معدنی و افزایش مزه گوارای آن.
دستگاه تصفیه آب برای دستیابی به آب سالم و گوارا، از چندین مرحله متوالی استفاده میکند. در ادامه، این مراحل با توضیحات کامل شرح داده میشوند:
● عملکرد: در این مرحله، فیلترهای اولیه (مانند فیلتر رسوب و کربن فعال) برای حذف ذرات معلق مانند شن، ماسه، زنگزدگی و همچنین حذف کلر و سایر مواد شیمیایی مضر استفاده میشوند.
● هدف: جلوگیری از آسیب به فیلترهای حساستر در مراحل بعدی. بهبود کیفیت اولیه آب ورودی.
● عملکرد: این مرحله شامل استفاده از فیلتر ممبران (اسمز معکوس) است. فیلتر ممبران حذف نیترات، فلزات سنگین، نمکهای محلول و مواد شیمیایی مضر.
● هدف: حذف آلایندههای ریز و مواد محلول که خطرات جدی برای سلامت ایجاد میکنند. تضمین کیفیت و ایمنی میکروبی آب.
● عملکرد: فیلترهای معدنی در این مرحله املاح مفید مانند کلسیم و منیزیم را به آب بازمیگردانند. همچنین طعم و مزه آب بهبود مییابد.
● هدف: افزایش کیفیت آب برای نوشیدن. تامین نیاز بدن به مواد معدنی مفید.
● عملکرد: آب تصفیهشده در یک مخزن ذخیرهسازی ایمن نگهداری میشود؛ تا در مواقع نیاز در دسترس باشد.
● هدف: فراهم کردن آب تصفیهشده به صورت پیوسته. جلوگیری از ورود آلودگی به آب ذخیرهشده.
آب آشامیدنی که بهطور مستقیم از منابع طبیعی یا شبکههای آبرسانی شهری تامین میشود، ممکن است حاوی آلایندهها و مواد مضر باشد. برخی از مشکلات رایج عبارتند از:
● نیترات: نیترات ناشی از کودهای شیمیایی، فاضلاب و فعالیتهای کشاورزی وارد منابع آب میشود. این ماده بهویژه برای نوزادان خطرناک بوده و ممکن است باعث سندرم کودک آبی (متهموگلوبینمی) شود.
● کلر: کلر برای گندزدایی در سیستمهای آبرسانی استفاده میشود؛ اما مقادیر زیاد آن میتواند طعم و بوی نامطبوع به آب بدهد و در طولانیمدت موجب مشکلات گوارشی و حتی سرطان شود.
● آلودگیهای میکروبی: آب میتواند حاوی باکتریها، ویروسها و انگلهایی باشد؛ که منجر به بیماریهای عفونی مانند وبا، تیفوئید و اسهال میشوند. این آلودگیها بیشتر در مناطقی که سیستمهای آبرسانی ضعیف دارند، مشاهده میشود.
● مشکلات گوارشی: مانند اسهال، تهوع و استفراغ که اغلب ناشی از باکتریها و ویروسهای موجود در آب است.
● بیماریهای مزمن: ورود فلزات سنگین مانند سرب، باریم، یا کادمیوم به بدن ممکن است به آسیب کبد، کلیهها و سیستم عصبی منجر شود.
● سرطان: مواد شیمیایی مانند کلر، نیترات یا آرسنیک در طولانیمدت میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
● مشکلات در رشد کودکان: مصرف آلایندههایی مانند نیترات یا فلزات سنگین میتواند تاثیر منفی بر رشد جسمی و ذهنی کودکان داشته باشد.
