در ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۹، مقامات چینی از شیوع ذات الریه پنومونی ناشناخته در شهر ووهان در بخش مرکزی این کشور (استان هوبی) به سازمان بهداشت جهانی اطلاع دادند. کارشناسان عامل ایجاد کننده بیماری را یک ویروس جدید اعلام کردند.
ویروس کرونا که از کشور چین آغاز شد و رفته رفته به نقاط مختلف دنیا، از جمله ایران سرایت کرد. در تمام کشورهای دنیا تدابیر ویژه ای برای مبارزه با این ویروس آغاز شد. مقامات ایران نیز با شیوع این بیماری به طور جدی فعالیت های خود را آغاز کردند و اقدام به تعطیلی مدارس، دانشگاه کرده از مردم خواستند در مکان های عمومی حاضر نشده و رعایت مسائل بهداشتی و لازم را برای جلوگیری از شیوع این بیماری صورت دهند.
چگونه، از چه طريقی و در چه زمانی اين بيماري وارد ایران شده است؟
هنوز دقیق مشخص نیست که ویروس کرونا از چه طریقی وارد ایران شده اما برخی باور دارند از طریق کارگران چینی که روی برخی پروژه ها در قم کار می کنند وارد شده و برخی دیگر اظهار می دارند که یکی از بازرگانان پوشاک ایرانی اهل قم که به چین سفر کرده بود به این ویروس مبتلا شده و آن را با خود به ایران آورده، به هر صورت امری که محرز شده این است که این ویروس از چین وارد شده وابتدا در شهر قم مشاهده شده.
- اولین افرادی که به این بیماری مبتلا شدند چه کسانی بودند؟
همانطور که قبلا گفتم هنوز دقیقا مشخص نیست که چه کسی اولین بار ویروس را به ایران آورده اما همه متفق القول هستند که ویروس از چین به ایران آمده و چون معمولا این ویروس تا 14 روز نهفته است و سپس خود را نشان می دهد تعداد زیادی مورد اصابت ویروس قرار گرفته اند که خود هم خبر ندارند.
با توجه به این که اولین افراد مبتلا به ویروس در قم حضور داشتند و قم یک شهر مذهبی است که هزاران ایرانی روزانه برای زیارت به آنجا می روند طبیعی بود که ویروس به سرعت میان همه پخش شود و به شهر های دیگر ایران سرایت کند.
باید توجه داشت که طبق گفته پزشکان بعضی بدن ها ممکن است واکنش ضعیفی به این ویروس نشان دهد در حالی که ویروس در بدن فرد مبتلا به نهفته است و ماجرا بدون هیچ آثاری بگذرد و برخی هم که بدنشان ضعیف تر است واکنش شدید تری به ویروس داشته باشند و حتی کار به مرگ هم بکشد و این خود یک نکته بسیار مهم در انتقال ویروس است چون خیلی افراد شاید اصلا متوجه نباشند که ویروس را در بدن خود حمل می کنند و حتی دیگران هم به ظاهر آنها نگاه کنند و تصور کنند که هیچ موردی ندارد که با آنها دست بدهند یا روبوسی کنند، و با توجه به فرهنگ و سنت های متعارف در ایران که بسیاری هنوز هم به آن پایبند هستند خیلی ایرانی ها وقتی به هم می رسند همراه با دست دادن روبوسی هم می کنند، امری که در ماجرای انتشار ویروس بسیار مؤثر می باشد.
آیا در شبکه های اجتماعی ترس و وحشت نسبت به اين اپيدمي وجود دارد؟
بله، بسیار هم طبیعی است که بسیاری نسبت به این ویروس واکنش نشان دهند. امروزه نه فقط در شبکه های اجتماعی بلکه حتی در کوچه بازار و در همه رسانه های ایران بحث ویروس کورونا به هم و غم اصلی همه تبدیل شده.
البته متاسفانه مشاهده می کنیم رسانه های مخالف نظام در ایران و مخصوصا شبکه های اجتماعی که توسط دشمنان جمهوری اسلامی مدیریت می شوند تلاش دارند به قول معروف "یک کلاغ چهل کلاغ" کنند و حتی اخبار دروغ زیادی را منتشر کنند تا فضای عمومی در ایران را به هم بزنند و عملا تلاش دارند از مساله ای که به سلامت و روح و روان جامعه مرتبط است استفاده ابزاری و سیاسی کنند.
چه کسانی مقصر انتقال اين بيماري به ایران و توسط ایرانیان به افغانستان، بلاروس، عمان و عراق هستند؟
اینکه ما بخواهیم دنبال مقصر بگردیم قطعا امکان پذیر نیست مقصر را بتوانیم پیدا کنیم، ویروس در حال انتقال از چین به سرتاسر جهان است.
اما برخی هم باور دارند که آمریکایی ها برای نابودی اقتصاد چین این ویروس را آنجا منتشر کرده اند و خوب دلایل زیادی برای این ادعا هم وجود دارد، اگر این ادعا صحیح باشد هیچ بعید نیست آنها به طریقی آن را به ایران هم منتقل کرده باشند، به هر حال هم چین و هم ایران جزو بزرگترین دشمنان آمریکا در جهان به حساب می آیند، و با توجه به اینکه آقای ترامپ فردی است که به هر کار غیر متعارفی حاضر است دست بزند هیچ بعید نیست که دستور استفاده از این ویروس که برای جنگ های بیولوژیک در آزمایشگاه های آمریکا تهیه شده بود را صادر کرده باشد.
سوی دیگر باید توجه داشت که این ویروس به سرعت در حال جابجایی است و به چند ده کشور جهان رسیده و خود طبیعتا باید برای جلوگیری از انتشار آن به نوعی قرنطینه مریضان روی آورد.
با توجه به اینکه بسیاری از افرادی که به این ویروس مبتلا هستند شاید خودشان هم ندانند که به این ویروس مبتلا هستند شاید بتوان گفت مقصر اصلی در این ماجرا افرادی هستند که بدون در نظر گرفتن مسایل بهداشتی اقدام به رفت و آمد از یک جا به جای دیگر می نمایند و ویروس را جابه جا می کنند.
- چه اقداماتی را برای مبارزه با ویروس کرونا باید انجام داد؟
تصور شخصی بنده، که البته نمی دانم از نظر پزشکی صحیح است یا نه چون من پزش نیستم، این است که اگر همه برای مدت دو هفته خود را در منازل خود قرنطینه کنند تکلیف همه روشن می شود، کی مریض است و کی نیست وطبیعتا کادر درمانی می توانند به درمان مریض ها بپردازند، و مشکل حل می شود، اما این مساله نیاز به نوعی همکاری جمعی دارد که متاسفانه به نظر می رسد بسیار سخت است اما با توجه به اینکه هنوز هیچ درمان و یا دارویی برای این ویروس کشف نشده هیچ راه حل دیگری به ذهن نمی آید.
- براساس آخرین آمار و ارقام تا کنون چند نفر به این ویروس مبتلا شده و چند نفر جان خود را از دست داده اند؟
آمار دقیقی از تعداد مبتلایان وجود ندارد چون بسیاری ویروس را حمل می کنند اما خودشان هم نمی دانند، به این دلیل وزارت بهداشت و ارگان های مرتبط درمانی فقط می توانند آمار آنهایی که به بیمارستان ها و درمانگاه ها مراجعه کرده اند و تست کرونا یشان مثبت بوده را اعلام کنند.
بر اساس آنچه که تا به امروز منتشر شده حدود پانصد نفر به این ویروس مبتلا شده اند و حدود پنجاه تا شصت نفر هم متاسفانه فوت کرده اند، اما با توجه به آمار غیر رسمی ممکن است تعداد مبتلایان چند برابر این رقم باشد چون همانگونه که قبلا نیز گفتم بسیاری خودشان هم نمی دانند که به این ویروس مبتلا شده اند.
- وزارت بهداشت تا به حال چه تدابيري را براي پيشگيری از ابتلا به اين ويروس توصيه كرده است؟ بر اساس آمار رسمی، دارو و تجهیزات پزشکی از جمله کیت تشخیص ویروس در ایران به مقدار کافی وجود دارد؟
وزارت بهداشت ایران همان توصیه های متعارف که در همه جای جهان هم به آن اشاره کرده را توصیه کرده از جمله شستن دست و خودداری از دست دادن و یا روبوسی کردن با دیگران و عدم حضور در تجمعات است.
متاسفانه به دلیل تحریم های ظالمانه آمریکا بر علیه ایران و تبعیت اکثر کشورهای جهان از این تحریم ها امروزه ایران با کمبود شدید بسیاری از اقلام مورد نیاز در زمینه مبارزه با این ویروس مانند برخی دارو ها و کا کیت های تشخیص بیماری مواجه است و مشاهده می کنیم که امروزه عوامل درمانی از پزشکان و پرستاران تا نیروهای خدماتی بیمارستان ها و نیروهای داوطلب همه جان خود را به خطر انداخته اند تا به مقابله با این ویروس بپردازند. دقیقا مانند زمانی که جوانان ایرانی برای حفظ خاک وطن خود و به دلیل اینکه تسلیحات مناسب برای دفاع نداشتند مجبور می شدند خود را زیر تانک های عراقی بیاندازند تا اجازه ندهند این تانک ها وارد سرزمینشان شوند.
مانند بسیاری از دیگر کشورهای جهان ماسک و مواد ضد عفونی کننده به شدت در ایران کم یاب شده، حال اگر نخواهیم بگوییم نایاب و قیمت آن سر به فلک کشیده.
فعلا هم داروی خاصی برای مبارزه با این مریضی کشف نشده اما داروهای مورد نیاز برای پیشگیری، باز هم تکرار می کنم، به دلیل تحریم های آمریکا بر علیه ملت ایران، بسیار در ایران کم است.
البته باید توجه داشت که کادر درمانی و پزشکی ایران بسیار قوی و متخصص هستند و همچنین ایران ذاتا امکانات خدادادی زیادی برای تولید مواد مورد نیاز خود دارد و همانگونه که ایرانی ها برای دفاع از خود بالاجبار مجبور شدند تسلیحات مورد نیاز خود از جمله مثلا موشک را تولید کنند امروزه کادر درمانی و متخصصین ایرانی به سمت و سوی تولید مواد مورد نیاز برای مبارزه با این ویروس را دارند و به امید خدا حتی شاید شاهد آن باشیم که داروی درمان این ویروس هم در ایران ساخته شود.
نکته ای که اینجا بد نیست به آن اشاره کنم این است که اصلا نباید کادر پزشکی ایران را با دیگر کشورها از جمله چین مقایسه کرد، چون از نظر درمانی و پزشکی کادر پزشکی و درمانی ایران در رتبه هایی بسیار بالاتر از دیگر کشورها از جمله چین قرار دارند، مشکل اصلی در تحریم ها و نبود امکانات است که خوب این ماجرا نیاز به بسیج عمومی برای مقابله با آن دارد.
همچنین بد نیست به این نکته اشاره کنم که همین شب گذشته بنده با یک کارشناس از فرانسه و یک کارشناس دیگر از عربستان سعودی در یکی از رسانه ها گفتگو داشتیم و هر دو کارشناس اظهار می داشتند که هم در اروپا و هم در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مردم به سمت خرید ماسک و مواد ضد عفونی کننده روی آورده اند و این مواد در آنجا هم نایاب شده و حتی در اروپا قیمت ماسک به حدود هفتاد یورو هم رسیده.
حتی یکی از دوستان بنده که در آمریکا زندگی می کند شب گذشته به من می گفت حتی در آمریکا هم مردم به سمت داروخانه ها و سوپر مارکت ها حمله کرده اند و مواد ضد عفونی کننده و ماسک ها کمیاب شده، پس باید توجه داشت این ماجرا به یک اپیدمی جهانی تبدیل شده.
ما در ایران علیرغم همه این مشکلات مشاهده می کنیم که دولت و کادر درمانی تلاش می کنند با هر آنچه در اختیار دارند به مقابله با ویروس بپردازند و در چند روز اخیر بسیاری از مراکز درمانی این ما یحتاج مردم را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار دادند.
البته نمی توان انکار کرد که امکانات بسیار کم است ولی اگر مردم بسیج کنند و همکاری کنند ایرانی ها می توانند به راحتی در این مبارزه سربلند بیرون آیند.
عماد آبشناس، رئیس انجمن خبرنگاران آزاد ایران (NGO بین المللی) وانجمن گزارشگران ایرانی بدون مرز (NGO بین المللی)
