یافتن جواب درست، دغدغه انسان است. ابتدا مشکل پیش می‌آید، سوال طرح می‌شود، هدف مشخص می‌شود، مسیرهای مختلف آزموده می‌شود و تکرار تا بدست آوردن نتیجه. ساده‌ترین راه برای رسیدن به این نتیجه:
1) خودخوانی
2) درس خواندن و رفتن به دانشگاه
3) استفاده از تجربه دیگران
4) یادگیری در عمل
هر شخص از دید متفاوتی به عالم پرسشگری وارد می‌شود، علوم زیادی را تجربه می‌کند و می‌تواند تفکرات پوچ و بی‌ارزش را از تفکرات ناب تشخیص دهد. هر جامعه‌ای نیازمند چنین افرادی است تا حال و آینده را تضمین کنند.
داشتن ذهن پرسشگر، یک نعمت است و عمق آن بستگی به خود ما دارد که تا کدامین عمق قانع می‌شویم! بنابراین چند راه برای مقابله با مسئله داریم:
1) پرسیدن سوال ساده، جواب پیچیده
2) پرسیدن سوال پیچیده، جواب ساده
3) پرسیدن سوال پیچیده، جواب پیچیده
در واقع ما به دنبال سوالات ساده هستیم بنابراین پیچیدگی‌ها در ذهن ما خواهند بود و جایی که جواب پیچیده‌ای داریم، هنوز در حال یادگیری و تکرار هستیم. یافتن جواب ساده خاطر پردازش سنگین در ذهن اانسان است. پس برای افزایش پیچیدگی ذهن چندین تمرین داریم:
1) مطالعه
2) نوشتن
3) یاد دادن
4) آزمایش
در علوم طبیعی، اغلب به دنبال پرسش‌هایی هستیم که رابطهای با طبیعت واقعی دارند بنابراین ذهن را بیش از حد معمول آزار نمی‌دهیم. پس برای شروع می‌توانیم از طبیعت به سوال، از علم به سوال و از ذهن به سوال برسیم و رابطه با طبیعت را بیازماییم. برای یافتن جواب یا سوال در علوم مهندسی و پزشکی، ابتدا منابع به روز را باید پیدا کنیم. از کجا؟ چطور؟ --> پایگاه‌های داده، مجلات علمی، انتشارات علمی و ... مثل :
1) sciencedirect.com
2) https://scholar.google.com
3) ncbi.nlm.nih.gov
4) researchgate.net
5) https://patents.google.com/
داشتن علم می‌تواند منجر به داشتن سرمایه زیاد شود بنابرین فرد عالم هیچ وقت علم رایگان را بدون انحصار منتشر نمی‌کند به همین دلیل علوم جدید اغلب به صورت راز تجاری هستند. علم‌های جدید عموماً در قالب پتنت یا اختراع عمومی می‌شوند. یعنی دولت 20 سال انحصار تولید، صادرات، واردات و ... را در ازای افشای راز خود به فرد مالک اختراع می‌دهد.
لازم به ذکر است که اسناد علمی که داوری شده‌اند ارزش علمی بیشتری دارند بنابراین اختراع با داوری سخت‌گیرانه‌تری یک سند علمی معتبر است اما به دلیل افشای ناقص ممکن است افراد در تکرار ساخت فناوری دچار مشکل شوند. به همین دلیل اولین نیاز جامعه، مخترعین هستند. سند دوم مقاله است، مقاله‌های ISI با تاثیر علمی بالاتر (IF) در اولویت هستند. مقاله‌های ژوهشی به یافته‌های خود نویسندگان و مقاله‌های مروری به یافته‌های اخیر می‌پردازند. گاهاً به دلیل ناآگاهی یا نذر علمی، افراد بجای ثبت اختراع، راز خود را به عنوان مقاله پژوهشی به چاپ می‌رسانند. سند سوم فصل‌ها یا کتاب‌های علمی هستند که اغلب می‌توانند شبیه مقالات مروری باشند اما با وسعت علمی بیشتر.
اسناد دیگر مثل نقشه راه (road map)، اوراق سفید (white paper)، تبلیغات (advertisements)، ویدیوها و اطلاعات شبکه‌های اجتماعی به ترتیب دارای ارزش علمی کمتری هستند زیرا قابلیت اطمینان، تکرار و قطعیت علمی بودن کمتری دارند.
هوش مصنوعی به عنوان یک پردازشگر شبیه‌سازی شده می‌تواند کمک زیادی در مسیر علمی یک پژوهشگر داشته باشد اما برای اطمینان داشتن به خروجی‌های هر هوش مصنوعی نیاز به علم داریم یعنی در زمینه موضوع تجربه داشته باشیم، شرکت حامی آن را بشناسیم، سیاست‌های استفاده آزاد از آن را بدانیم و از نحوه پردازش آن باخبر باشیم.
گاهاً به دلایل سیاسی، بازار، مذهب و ...، شرکت مجبور به ورژن‌سازی پولی، افزایش عدم قطعیت و خطا (یعنی دروغ)، محدودیت‌سازی و ... است. مثلاً در ازای شکایت نویسندگان به دسترسی هوش مصنوعی به اطلاعات کتاب آن‌ها، شکایت افراد مذهبی در زمینه اطلاعات دادن از ادیان دیگر و ... ممکن است شرکت یک هوش مصنوعی کاملاً محدودی را ارائه کند. این موانع تا حدودی با تغییر نوع دستورات (prompt) ورودی ممکن است دور زده شوند اما در مواردی که هوش مصنوعی مجبور به خنگ‌شدن می‌شود، دسترسی به دیتابیس محدود می‌شود یا ... کاری از دست برنمی‌آید.
برای پیمودن مسیر علمی، برنامه‌ریزی، برنامه‌نویسی، پارافرایز، اطلاعات عمومی و ... هوش مصنوعی فعلا کارساز است اما برای علوم تخصصی بهتر است از خود منابع اصلی استفاده شود زیرا با خواندن منبع اصلی، نحوه نوشتن، رسیدن به نتیجه، آزمایش‌ها، حدسیات و ... بهتر لمس می‌شوند. بنابراین مسیر ساده الزاما برای یادگیری خوب نیست.
افراد معروف در هر حوزه با یک سرچ ساده قابل دستیابی هستند بنابراین می‌توانیم به ملاقاتشان برویم، ایمیل بزنیم و از هر طریقی همکاری داشته باشیم. برای پژوهش‌های عملی، پژوهشگران اغلب یک آزمایشگاه تخصصی دارند. ماخصل همکاری پتنت، مقاله پژوهشی، مقاله مروری، کتاب، فصل کتاب و ... است.
برای دورکاری یا مشکلات فاصله، می‌توانیم در مقالات مروری، فصل کتاب، کتاب، نوشتن اظهارنامه اختراع، متن طرح و ... نیز همکاری داشته باشیم. بعد از مدتی ممکن است علایق ما متفاوت شود بنابراین در زمینه کاری خودمان به دنبال افراد حرفه‌ای دیگر می‌گردیم که بتوانیم یک تیم پژوهشی تشکیل دهیم. تقسیم وظایف در تیم باعث خروجی‌های بهتر و سریع‌تر می‌شود.
شخصاً با دو تیم مختلف با رابطهای اساتید دکتر عباس رهدار و دکتر سید مرتضی نقیب همکاری داشتم.
برخی اساتید و گروه‌ها، هر ماه تعداد مشخصی مقاله می‌نویسند که می‌توانید با آن‌ها همکاری کنید. شناسایی این افراد در شبکه‌های اجتماعی ساده‌تر از پیداکردن اکانت سلبریتی‌ها است. اساتید اغلب برای نوشتن مقاله مروری و فصل کتاب یک دعوت‌نامه از طرف اساتید دیگر یا انتشارات دارند بنابراین اگر تو دل برید میتونید به عهده بگیرید و کلی رزومه جذاب بسازید. اگر موضوع خاصی باشد، یا تک نفره می‌نویسید یا یک تیم مناسب پیدا می‌کنید. اگر در یک تیم درست هستید، به لیدر یا استاد پیشنهاد بدید و تیم مقاله رو تشکیل بدید.
برای شروع باید تا جایی که می‌توانید از علوم پایه موضوع سر در بیاورید، سپس سراغ مقلات اخیر می‌رویم که در سرچ‌ها میتونیم به چند سال اخیر محدود کنیم. واژه‌های هم معنی یا معادل برای پیدا کردن مقالات دست لازم هستند وگرنه قسمتی از علم رو پوشش نمیدید و ممکنه در مرحله داوری به مشکل بخورید.
سبک نوشتن رو باید از مقالات مروری دیگه یاد بگیریم پس چندتا مقاله مروری مرتبط میخونیم و شروع می‌کنیم به درآوردن ساختار مقاله مروری خودمون (outline). تقسیم کار می‌کنیم و هر قسمت رو به دوستان واگذار می‌کنیم تا بنویسند. در کتاب یا فصل کتاب، ددلاین یا محدودیت زمانی برای نوشتن و ارسال وجود دارد پس باید مراقب چنین قوانینی بود. مثلا ممکن است نحوه رفرنس دادن متفاوت باشد. در هر حال لازم است است هر تصویری را که استفاده می‌کنیم یک اجازه از صاحب آن (ناشر یا نویسنده) بگیریم در غیر این صورت ممکنه به مشکل بخوریم.
ابزارهای اولیه یک پردازشگر متن مثل وورد و office 365 و نرم‌افزارهای مرجع‌دهی مثل اندنوت و مندلی هستند. اگه تصویرسازی لازم باشد از نرم‌افزارهای ساده مثل inkscape تا پیچیده illustrator قابل استفاده هستند. اگر بخواهیم از یک دیتای عددی، یک نمودار بسازیم از origin، اکسل و ... نیز میتونیم استفاده کنیم. برای شکل‌های سه‌بعدی مهندسی از شبیه‌سازها و مدل‌سازهای خود نرم‌افزارهای کامسول، کتیا، فلوئنت، کدنس، اتوکد و ... استقاده می‌کنیم. برای رسم ساختار شیمیایی میتونیم از ChemDraw، اوویتو، VMD و ... استفاده کنیم گاهاً نیازه که فایل دیتای ساختار رو مثلاً از PubChem دانلود کنیم.
تبلیغات در دنیای امروز، مسیر موفقیت بهتری را در ارائه خدمات، همکاری، محصول و ... می‌کند پس پژوهشگر به عنوان یک حرفه‌ای بهتر است برند شخصی خود را داشته باشد. اساتید اغلب (خواسته یا ناخواسته) از کلاس‌های آموزشی خود برای تبلیغات خود استفاده می‌کنند. در شبکه‌های علمی شروع به باز کردن اکانت یا صفحه شخصی می‌کنیم تا در نتایج گوگل و ... بهتر دیده شویم. برخی از شبکه‌ها نیاز به چاپ مقاله دارند و برخی برای دانشگاهیان آزاد هستند و برخی پولی هستند. تا حد امکان صفحه خود را در شبکه‌ها یا پایگاه‌های برندسازی پژوهشگری زیر، به روز نگه می‌داریم، لینک‌های زیر صفحات شخصی خودم هستند (سایت‌های دیگه رو کامنت کنید):
1) https://scholar.google.com/citations?user=JHn_W_wAAAAJ&hl=en
2) https://www.researchgate.net/profile/Inv-Ali-Bakhshi
3) https://www.linkedin.com/in/ali-bakhshi-/
4) https://github.com/bakhshiali
5) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/myncbi/ali.bakhshi.2/bibliography/public/
6) https://orcid.org/0000-0001-9825-0806
7) https://grabcad.com/inv.ali.bakhshi-1
8) https://www.webofscience.com/wos/author/rid/ACK-9170-2022
9) https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=57213951714
10) https://usern.tums.ac.ir/User/CV/AliBakhshi
11) https://www.slideshare.net/alibakhshi15
12) https://www.irangn.ir/invention_list.php?mid=11103
13) https://civilica.com/p/241671/
14) https://elmnet.ir/eid/W-0060-2525
15) https://sciexplore.ir/profiles/author/803-384-739
16) https://figshare.com/authors/Ali_Bakhshi/12980129
17) https://www.growkudos.com/profile/ali_bakhshi_1
18) https://sciprofiles.com/profile/Ali-Bakhshi
19) https://www.flickr.com/photos/199068913@N05
اگر مخترع هستید، برخی انجمن‌های تخصصی از شما گواهی ثبت اختراع می‌خواهند، مثلاً توصیه می‌کنم در انجمن‌هایی مثل انجمن‌های زیر عضو شوید:
1) https://www.ifia.com/ir2022jan809acxb/
2) https://www.irinventors.ir/inventors-name/item/199-2022-01-19-15-04-10
گاهی در شبکه‌های علمی یک شماره پژوهشگری به شما تخصیص داده می‌شود که مانند کد شناسایی در ثبت اختراع است و برای برخی اهداف مثل رزومه نویسی و ... کمک می‌کنند مثل :
برای شناسایی بهتر می‌توانیم از اتوبیوگرافی یا بیوگرافی نویسی در مورد خودمان نیز استفاده کنیم برای اینکار صفحات اجتماعی و سایت‌های زیر ورودی‌های بهتری را برای گوگل ارائه می‌دهند:
1) https://en.everybodywiki.com/Ali_Bakhshi_(Researcher_and_Inventor)
2) https://www.wikidata.org/wiki/Q122212909
اتوبیوگرافی در ویکی‌پدیا مجاز نیست اما برخی افراد (عموماً مدیران ویکی‌پدیا) یک هزینه‌ای را برای ساختن صفحه شخصی به نام شما می‌گیرند که ممکن است توسط مدیران دیگر حذف شود. شخصا بدلیل ترجمه کردن مقالات علمی انگلیسی که معادل فارسی نداشتند در ویکی‌پدیا مسدود زاپاس نامشروع شدم و از آن موقع دید خوبی نسبت به این پلتفرم ندارم چون سعی کردم با مدیران دیگر تماس بگیرم که جوابگو نبودند. در کل، برای تجمیع تمام اطلاعات می‌توانید یک سایت شخصی بسازید. اگر هزینه هاست یا سرور و دامین زیاد است از سایت گیت‌هاب برای سایت شخصی استفاده کنید (هاست گیت‌هاب رو میتونید به دامین خودتون نیز وصل کنید) مثل:
1) https://bakhshiali.github.io/
بعد از مدتی، به صورت اتوماتیک، گوگل یک نالج پنل (knowledge panel) برای شما می‌سازد که بهتر است آن را در دست بگیرید (claim). مانند:
مزیت داشتن گوگل نالج پنل، قابلیت ادیت کردن، اضافه کردن شبکه‌های اجتماعی، افیلیشن و شغل است. گوگل ممکن است در مواردی بخاطر کلیدهای مختلف، ما را به‌عنوان نویسنده (writer) بخاطر کتاب‌ها و فصل‌های کتاب، مخترع (inventor) بخاطر اختراعات، نوآور (innovator) بخاطر شرکت و محصولات دانش‌بنیان، دانشمند (scientist) بخاطر کارهای علمی و پژوهشگر (researcher) بخاطر مقالات بشناسد که شخصاً تمامی این موارد را بدلیل claim نکردن و چندجانبه بودن کارهای خودم تجربه کرده‌ام. این پنل می‌تواند در رزومه‌سازی، یافتن پوزیشن، دعوت‌نامه مقاله مروری و فصل و ... بسیار کمک کند. به عبارت دیگر یک سلبریتی علمی هستید. قابل توجه است که این پنل به مرور با افزایش تحقیقات شما، پیچیده‌تر می‌شود و مقالات و کتاب‌ها رو هم به‌عنوان یک تب نشان می‌دهد.
