منبع انبساط چیست ؟برای افرادی که از پمپ آب در خانه خود استفاده می کنند ممکن است این سوال در ذهنشان به وجود بیاید که مخزن رنگی که بر روی پمپ بسته می شود چیست و چه کاربردی دارد؟ این مخازن رنگی با نام منبع انبساط بسته، منبع تحت فشار، مخزن تحت فشار ، مخزن پمپ آب و منبع پمپ آب شناخته می شوند و در سایزها و رنگ های مختلفی ساخته و به بازار عرضه می گردند.
کاربرد منبع انبساط بسته به این صورت است که یک تیوپ در داخل منبع تحت فشار قرار دارد، با گاز نیتروژن یا هوا داخل منبع و فضای پشت تیوپ را پر می کنند و در اثر فشار این هوای فشرده پشت تیوپ آب درون لوله ها با فشار کافی جریان می یابد. این تیوپ میان منبع فلزی و فلنج محکم شده و موجب آب بندی منبع انبساط بسته نیز می گردد. با استارت پمپ ، آب پر فشار ضمن تامین جریان آب مصرفی یعد از بستن شیر توسط مصرف کننده تا زمان رسیدن فشار داخل لوله ها و منبع تحت فشار به فشار ماکسیمم ( مثلا ۴ بار ) که قبلا روی فشار سنج یا pressure switch ست شده است به پمپاژ ادامه می ذهذ. اگر مصرف کننده دیگری شیر آب را باز کند اگر میزان آبی که نیاز دارد کم باشد (مثلا آب مورد نیاز برای مسواک زدن ، وضو گرفتن و … ) و خروج آب ذخیره شده در منبع تحت فشار با عث رسیدن فشار داخل شبکه به فشار مینیمم نگردد پمپ روشن نخواهد شد. حال اگر میزان آب مصرف شده باعث افت فشار مثلا تا نقطه مینیمم گردد ، جریان برق پمپ به کمک فشارسنج برقرار شذه و پمپ استارت خواهد خورد. حال هر چه مخزن تحت فشار حجم آب ذخیره بیشتری داشته باشد ( بزرگتر باشد ) تعداد دفعات استارت و استاپ پمپ کاهش یافته که باعث افزایش عمر پمپ ، مخزن تحت فشار و همچنین کاهش مصرف برق می گردد.
از منبع انبساط بسته (مخزن انبساط ) در کنار پمپ هایی که توان یک اسب بخار و بالاتر را دارند استفاده می گردد. منبع انبساط بسته(مخزن انبساط ) پمپ آب جهت ذخیره کردن آب و ارسال آن به خروجی آب بکار گرفته می شود. منبع تحت فشار باعث می گردد تا عمر پمپ آب بیشتر شود زیرا با هر بار باز شدن شیر آب پمپ شروع به فعالیت نمی کند.
منبع تحت فشار را همراه با درجه فشار، پنج راهی و کلید خودکار به پمپ آب وصل می کنند. با استفاده از این قطعات که بر روی پمپ بسته می شوند هنگامی که شیر آب باز شود قبل از همه، آبی که درون منبع انبساط بسته وجود دارد تخلیه می گردد. اگر شیر آب همین طور باز بماند در این هنگام فشار داخل منبع انبساط بسته افت می کند زیرا آب آن تخلیه شده و بلافاصله از طریق سوئیچ فشار فرمان راه اندازی پمپ آب صادر می گردد و پمپ آب در مدار قرار می گیرد تا افت فشار آب را جبران نماید.
فشار گاز نیتروژن یا هوایی که پشت تیوپ منبع انبساط بسته پر می شود به عواملی مانند به ارتفاع ساختمان، تعداد واحدها و متراژ آنها ، قطر لوله و … بستگی دارد. اما به طور معمول عددی بین ۲۰ تا ۴۵ پی اس آی است. یعنی بین ۱٫۴ تا ۳ bar است. باید فشار منبع تحت فشار قبل از اتصال به شبکه لوله کشی ساختمان به اندازه حداکثر ۱۰ درصد کمتر از فشار مینیمم تنظیم شده روی pressure switch باشد. هر یک بار ۱bar فشار معادل ۱۴٫۵ psi است.
منبع انبساط بسته (مخزن انبساط ) در حجم های مختلف بین ۸ لیتر تا ۵۰۰ لیتر برای پمپ های آب خانگی، پمپ آب آتش نشانی، پمپ صنعتی و برای بهبود فرآیند خودکار کردن پمپ به کار می روند. منبع تحت فشار(مخزن انبساط ) که دارای پایه است باعث می شود که اتصال لوله های ورودی به آن راحت تر انجام گیرد.
منبع انبساط بسته در سایزها ، حجم ها و اقسام متنوع در کارخانه شوفاژ مخزن طراحی و تولید می گردد. برند های مختلفی از کشورهای آلمان، ایتالیا، ترکیه، چین و ایران در بازار یافت می شود.
کاربرد منبع تحت فشار(مخزن انبساط ) مختلف است و سایزهای مختلف و برای کاربری های مختلف وجود دارند. معمولا برای خانه های یک و دو طبقه یکی از متداولترین سایزهای منبع انبساط بسته، سایز ۲۴ لیتری آن است که عملکرد خوبی در آبرسانی با فشار مناسب به واحد ها دارد. سایز ۲۴ لیتری منبع تحت فشار ممکن است در شکل های گوناگون باشد ولی حجم و اندازه تیوب آنها همگی یک اندازه است.
پس ظاهر منبع تحت فشار، سایز آن را مشخص نمی کند و حتما باید برچسب روی خود منبع انبساط بسته یا جعبه آن را مطالعه کنید تا در خرید منبع تحت فشار دچار اشتباه نشوید. حجم های بعد از ۲۴ لیتر به ترتیب ۵۰، ۶۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ لیتر هستند. برای ساختمان هایی که ۴ طبقه می باشند و تک واحدی اند معمولا ۵۰ یا ۸۰ لیتر جواب می دهد.
?
این سوال ممکن است برای شما و دیگران پیش بیاید که علت این که برای تعداد واحد ها و طبقات بیشتر منبع تحت فشار بزرگتری تعبیه می کنیم چیست؟ آیا دلیل آن این است که نیاز داریم فشار آب زیادتر شود؟ جواب این سوال خیر است. منبع انبساط بسته بزرگتر هیچ تاثیری در میزان فشار آب ندارد. بلکه این پمپ آب است که میزان فشار آب را تعیین می کند. منبع انبساط بسته فقط برای این استفاده می شود که مقدار معینی آب در خود ذخیره نماید و مانع روشن و خاموش شدن پشت سرهم پمپ آب گردد. از طرف دیگر در مصرف برق صرفه جویی می کند. پس اگر می خواهید ذخیره آب بیشتری داشته باشید و پمپ پشت سر هم روشن نشود باید منبع تحت فشار بزرگتری بخرید. از طرف دیگر هرچه توان پمپ آب بیشتر باشد فشار بیشتری به تیوپ منبع انبساط بسته وارد می شود پس اگر برای ساختمان های بلند مرتبه اگر منبع تحت فشار کوچکی انتخاب کنیم به دلیل اینکه توان پمپ آب زیاد است امکان دارد تیوپ داخل آن بترکد. بنابراین باید منبع انبساط بسته متناسب با تعداد طبقات و تعداد واحدها خریداری کرد.
جواب این سوال خیر می باشد. اگر از کسی شنیده اید که به جای استفاده از منبع انبساط بسته از اتوماتیک استفاده کنید به دلیل اینکه توان پمپ آب توسط منبع تحت فشار گرفته می شود، این حرف صحیح نیست. اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم باید بگوییم که شما در سیستم آب رسانی دو حالت دارید. یا خروجی های آب باز هستند یا بسته. اگر خروجی باز شود انرژی پمپ که در آب منبع تحت فشار ذخیره شده به سمت خروجی باز شده حرکت می کند. به دلیل وجود هوایی که در تیوپ است وقتی پمپ روشن می شود آب اول به طرف خروجی باز شده می رود و بعد منبع تحت فشار را پر می کند. بنابراین هنگامی که شیر آب توسط شخص باز می شود اول آب شیر باز شده را ارسال می کند و در ادامه منبع انبساط بسته پر می شود. به این دلیل است که فرقی برای پمپ آب ندارد که سیستم آن دیجیتال باشد یا مکانیکی. شاید بپرسید که چرا فشار آب با وجود اتوماتیک بیشتر است. جواب سوال این است که اتوماتیک بیشینه فشار پمپ را وارد سیستم لوله کشی می کند اما هنگامی که منبع تحت فشار باشد هیچ موقع فشار بیشینه روی آخرین حد آن تنظیم نمی گردد.
عملکرد منبع انبساط بسته به صورتی است که با فشار پمپ، آب داخل تیوپی که در منبع تحت فشار قرار دارد ذخیره می گردد. این ذخیره آب در منبع انبساط بسته می ماند تا هنگامی که شخص شیر آب را باز کند. با در نظر گرفتن سایز منبع تحت فشار و نوع تنظیمات سوئیچ فشار اگر شیر آب باز بماند، سوئیچ فشار فرمان می دهد که پمپ راه اندازی شود و بدین ترتیب جریان آب قطع نمی گردد و دوباره منبع انبساط بسته پر می شود هنگامی که منبع تحت فشار پر شد سوئیچ فشار فرمان قطع به پمپ می دهد. نحوه عملکرد کلی سیستم آبرسانی با پمپ و منبع انبساط بسته به این صورت بود که گفته شد. با نکاتی که گفته شد با منبع انبساط بسته بیشتر آشنا شدید و از این به بعد می دانید چه سایزی از منبع تحت فشار را بخرید و بهتر خواهید توانست از آن مراقبت نمایید. داشتن این اطلاعات باعث می شود تا طول عمر سیستم پمپ آب خانگی شما افزایش یابد.
